15/6/09

Τα νέα ανατολίτικα παζάρια της Άγκυρας


(Σκίτσο του Τουρχάν Σελτσούκ, "Τζουμχουριέτ" 10/11/2008)

Προτείνει την επαναλειτουργία της Χάλκης με αντάλλαγμα την Κύπρο

Η Άγκυρα φαίνεται να έχει συνειδητοποιήσει ότι τα χρονικά περιθώρια για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της που απορρέουν από το Πρωτόκολλο της Άγκυρας (2005) έχουν αρχίσει και στενεύουν. Για αυτόν το λόγο, η τουρκική κυβέρνηση έχει εντείνει τις προσπάθειές της να δημιουργήσει θετικό κλίμα στις Βρυξέλλες, που θα της εξασφάλιζε, ενδεχομένως, νέα παράταση στο θέμα της αναγνώρισης της Κύπρου.

Η πολιτική πραγματικότητα στην Ευρώπη, με τα σημερινά δεδομένα και παρά τη δηλωμένη αμερικανική στήριξη, μάλλον δεν ευνοεί την Τουρκία. Αυτό φάνηκε και από την άνετη επικράτηση στις ευρωεκλογές του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, που τηρεί μια ως επί το πλείστον αρνητική στάση έναντι της Τουρκίας. Η κατάσταση αυτή, που διαμορφώθηκε μετά την πρόταση του γαλλογερμανικού άξονα για σχέση «ειδικής σύνδεσης» με την Άγκυρα, έχει φέρει σε αμηχανία την τουρκική ηγεσία. Σε αυτά πρέπει να υπολογίσει κανείς και το ενδεχόμενο έκδοσης αρνητικής έκθεσης προόδου από την Επιτροπή το προσεχές φθινόπωρο, η οποία θα αποτρέψει το άνοιγμα νέων σημαντικών κεφαλαίων στις διαπραγματεύσεις. Η πλήρης ανατροπή των συσχετισμών, λοιπόν, που ευνοούσαν την Τουρκία στις ενταξιακές συζητήσεις, αναγκάζει την Άγκυρα αφενός να βρει ερείσματα στην ευρωπαϊκή πρωτεύουσα και αφετέρου να εξετάσει το ενδεχόμενο των «υποχωρήσεων».

Τον προσεχή Δεκέμβριο, λοιπόν, λήγει η προθεσμία που έχει ορίσει η Ε.Ε. στην Τουρκία για να αναγνωρίσει επισήμως την Κυπριακή Δημοκρατία και να ανοίξει τα λιμάνια και τα αεροδρόμιά της στα κυπριακά πλοία και αεροσκάφη. Καθώς, όμως, κάτι τέτοιο δεν είναι, απ' ό,τι φαίνεται, στις προθέσεις της Άγκυρας, παρά τις διαβεβαιώσεις που παρείχε η ισλαμική ηγεσία την ώρα της υπογραφής, το κυβερνών ΑΚΡ έχει αρχίσει ήδη να μελετά τρόπους διαφυγής από το διαφαινόμενο αδιέξοδο.

Σε άρθρο του Ερντάλ Σαφάκ, που δημοσιεύθηκε στην ημερήσια «Σαμπάχ» στις 10/06/2009, ήρθαν στο φως της δημοσιότητας πρωτάκουστες ζυμώσεις. Ο Σαφάκ αναφέρει ότι η Άγκυρα και οι Βρυξέλλες εξετάζουν το ενδεχόμενο κάποιων περιορισμένων παραχωρήσεων που θα αποτρέψουν το ενδεχόμενο κυρώσεων έναντι της Άγκυρας. Ο αρθρογράφος συγκεκριμένα μεταφέρει τις εντυπώσεις που αποκόμισε από τη συνάντηση μιας ομάδας τούρκων δημοσιογράφων με τον ευρωπαίο επίτροπο Όλι Ρεν την επομένη των ευρωπαϊκών εκλογών. Σημειώνει την καθησυχαστική στάση του επιτρόπου, ο οποίος προτρέπει μάλιστα την τουρκική ηγεσία σε νέες μεταρρυθμίσεις στους τομείς της θρησκευτικής ελευθερίας, της ελευθερίας της έκφρασης, της ελευθεροτυπίας κ.λπ., καθώς και στη δρομολόγηση ενός δημοκρατικότερου συντάγματος, ενός νέου νόμου περί λειτουργίας των πολιτικών κομμάτων κ.ο.κ. Καθώς η συζήτηση προχωρεί, νεώτερος συνεργάτης του επιτρόπου φέρεται να δίνει διευκρινήσεις και απαντήσεις στις ερωτήσεις περί του Κυπριακού. Υπό τον όρο της ανωνυμίας, ο ευρωπαίος αξιωματούχος αποκάλυψε στους συνομιλητές του ότι ως προώθηση των θρησκευτικών ελευθεριών οι Ευρωπαίοι αντιλαμβάνονται, φερ' ειπείν, την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και την αναγνώριση της Οικουμενικότητας του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Για δε το Κυπριακό ο αξιωματούχος φέρεται να έχει δηλώσει ότι τα όποια προβλήματα που μπορούν να δημιουργηθούν από την άρνηση της Άγκυρας να συμμορφωθεί στο Πρωτόκολλο -βάσει του οποίου έχουν μπλοκαριστεί οκτώ κεφάλαια- θα μπορούσαν να ξεπεραστούν αποτελεσματικά με κάποια σημαντική «πρόοδο-παραχώρηση» της κυβέρνησης σε ορισμένους τομείς.

Ο αρθρογράφος σημειώνει ότι οι παραπάνω θέσεις τού ήταν γνωστές και ότι τα ίδια ακριβώς τους είχε αναφέρει ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πρέσβης Βολκάν Μπόζκιρ, σε γεύμα που τους είχε παραθέσει πριν από τη συνάντησή τους με τον επίτροπο! Πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα, ο πρέσβης τους είχε εκμυστηρευτεί μάλιστα, ισχυρίζεται ο αρθρογράφος, ότι μια ενδεχόμενη ανακοίνωση περί της πρόθεσης επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, την κατάλληλη χρονική στιγμή και με την απαραίτητη δραστηριότητα του τουρκικού λόμπι, θα μπορούσε να αποτρέψει τις αρνητικές συνέπειες της μη συμμόρφωσης της Άγκυρας με το Πρωτόκολλο. Με αυτόν τον τρόπο, η τουρκική ηγεσία πιστεύει ότι θα μπορούσαν να καμφθούν οι ευρωπαϊκές αντιστάσεις και να εγκαινιασθούν οι διαπραγματεύσεις ορισμένων τουλάχιστον από τα 8 επίμαχα κεφάλαια.

Οι συνάδελφοι του Σαφάκ, όπως οι Μ.Α. Μπιράντ, Χ. Τζεμάλ, Α. Μπαρντάκογλου κ.ά., που συμμετείχαν μαζί του στην ίδια αποστολή, διέψευσαν με ανακοίνωσή τους τα όσα αυτός ισχυρίζεται ότι τους εκμυστηρεύτηκε ο τούρκος πρέσβης. Ωστόσο, το άρθρο έγινε αφορμή για να κάνει ευγενικές και «γενναιόδωρες» δηλώσεις ο υπουργός Επικρατείας υπεύθυνος για τις διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε., Εγκεμέν Μπαγίς, υπέρ της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής, ανεξάρτητα μάλιστα από την έκβαση του Κυπριακού!

Η υποψία και μόνο, όμως, ότι μπορεί να έχουν ειπωθεί τέτοιες κουβέντες στις Βρυξέλλες είναι ένα εξαιρετικά ανησυχητικό γεγονός, καθώς αποδεικνύει ακριβώς το πόσο ευάλωτα μπορεί να είναι τα ευρωπαϊκά κέντρα στις τουρκικές πιέσεις. Το τουρκικό σχέδιο, που εποφθαλμιά την κυριαρχία μιας χώρας μέλους της Ε.Ε., ουσιαστικά προτείνει παραπλανητικές «παραχωρήσεις» σε ζητήματα που η Άγκυρα έχει διαπράξει αδικήματα, παραβιάζοντας τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις διεθνείς συνθήκες, και που έπρεπε να είχε ήδη επανορθώσει προ πολλού με δική της πρωτοβουλία, με αντάλλαγμα τη μη αναγνώριση του επίσημου καθεστώτος της Κύπρου.

Δεν υπάρχει αμφιβολία, συνεπώς, ότι πλησιάζει η ώρα που η Άγκυρα θα ρίξει όλο της το βάρος στο Κυπριακό και θα επιχειρήσει, πιθανότατα με τη συνδρομή των αγγλοσαξόνων, που ήδη προωθούν ένα Σχέδιο Ανάν Β΄, να αναιρέσει τις δεσμεύσεις της ενώπιων των Βρυξελλών, αλλά και της διεθνούς κοινότητας. Ας ευχηθούμε η Αθήνα και η Λευκωσία να είναι έτοιμες να πράξουν τα αυτονόητα.

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος

Το Παρόν της Κυριακής - 14/6/2009

Δεν υπάρχουν σχόλια: