Ισλαμιστές και Κεμαλικοί διασταύρωσαν τα ξίφη τους στις πρυτανικές εκλογές του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης

Η επέλαση του πολιτικού Ισλάμ στην Τουρκία συνεχίζεται με αμείωτη ένταση σε όλο το φάσμα της κοινωνικής και πολιτικής ζωής της γείτονος χώρας. Αυτό γίνεται ολοένα και πιο αισθητό στις τάξεις της τουρκικής πανεπιστημιακής κοινότητας, όπου οι Κεμαλιστές, ύστερα από κάθε αναμέτρηση, νιώθουν να στενεύει απειλητικά ο κλοιός γύρω τους.

Την εβδομάδα που κύλησε πραγματοποιήθηκαν οι πρυτανικές εκλογές στο Πανεπιστήμιο Κωνσταντινούπολης. Ωστόσο, η διαδικασία ανάδειξης του πρύτανη είναι περίπλοκη και αντιβαίνει τους κανόνες της Δημοκρατίας. Ο πρύτανης δεν εκλέγεται, όπως θα ανέμενε κανείς από την παράταξη που θα εξασφάλιζε τις περισσότερους ψήφους. Σύμφωνα με την τουρκική νομοθεσία, οι έξι πρώτοι σε ψήφους υποψήφιοι θα γνωστοποιηθούν στο Συμβούλιο Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΥΟΚ), που αποτελεί κατάλοιπο του αντιδημοκρατικού Συντάγματος του 1982. Το τουρκικό Σύνταγμα προβλέπει ότι το ΥΟΚ, προφανώς μετά την ολοκλήρωση των απαραίτητων ερευνών για τη διαπίστωση του «κοινωνικού φρονήματος» των υποψηφίων, θα σχηματίσει λίστα με τα ονόματα των τριών καταλληλότερων και θα την υποβάλλει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Βάσει της λίστας αυτής, ο Πρόεδρος θα εγκρίνει το καταλληλότερο πρόσωπο για τη θέση του πρύτανη.

Τα αποτελέσματα των εκλογών για ορισμένους ήταν αναμενόμενα. Εμπνέουν, όμως, δικαιολογημένα και ανησυχία. Και αυτό γιατί, μολονότι οι Κεμαλιστές δεν απώλεσαν τα πρωτεία τους, οι υποψήφιοι των Ισλαμιστών αύξησαν επικίνδυνα τη δύναμή τους. Το εκλεκτορικό σώμα, που αποτελείτο από περίπου 2.500 καθηγητές, ψήφισε για 13 υποψηφίους, αρκετοί εκ των οποίων, όπως θέλει η παράδοση, είναι της Ιατρικής Σχολής. Πρώτος, λοιπόν, σε ψήφους αναδείχτηκε ο καθηγητής Αλί Άκγιουζ με 483 ψήφους. Ο δε συνυποψήφιός του για το χρίσμα καθηγητής Γιουνούς Σοϊλέτ συγκέντρωσε 467 και βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής. Η ιδιαιτερότητα του Σοϊλέτ έγκειται στο γεγονός, ότι είναι ο προσωπικός γιατρός του Ισλαμιστή πρωθυπουργού, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, και έως πρότινος μέλος του ΥΟΚ, από το οποίο παραιτήθηκε για να θέσει υποψηφιότητα στις πρυτανικές εκλογές. Οι υπόλοιποι καθηγητές που μπήκαν στην εξάδα είναι ο Μελίχ Μποϊντάκ (365), ο τέως υπουργός Επικρατείας με το Κόμμα της Μητέρας Πατρίδας (ΑΝΑΡ) Αχάτ Άντιτζαν (328), ο Φαρούκ Έρζενγκιν (250) και ο Ερχούν Εγιούπογλου (181).

Το Πανεπιστήμιο της Πόλης παραμένει ένα από τα αδιαμφισβήτητα σύμβολα του Κεμαλισμού που εποφθαλμιούν εδώ και καιρό οι πολιτικοί τους αντίπαλοι. Η ιστορία του Πανεπιστημίου είναι συνυφασμένη, ως έναν βαθμό, με την εγκαθίδρυση του κεμαλικού καθεστώτος. Έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις προσπάθειες εκσυγχρονισμού της τουρκικής Πολιτείας κυρίως από τη δεκαετία του 1930 και εφεξής. Πολλοί το θεωρούσαν μάλιστα ισάξιο ενός υπουργείου. Έγινε, όμως, γνωστό ως το σύμβολο των δημοκρατικών αγώνων το 1960, όταν το φοιτητικό κίνημα, αντιτασσόμενο στο αυταρχικό καθεστώς του Αντνάν Μεντερές, προκάλεσε, λίγο μετά, την ανατροπή του από το στράτευμα. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, ο χώρος αυτός της διανόησης έγινε κοιτίδα νοοτροπίας δημοκρατικών διεκδικήσεων, καθώς και στόχος ακραίων ιδεολογιών. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι στους κόλπους του κυοφορεί, εδώ και δεκαετίες τώρα, το έμψυχο δυναμικό που τροφοδοτεί το κεμαλικό καθεστώς.

Συνεπώς, δεν είναι καθόλου δύσκολο να αντιληφθεί κανείς την αξία που αποδίδουν στο Πανεπιστήμιο και οι δύο παρατάξεις. Οι μεν κεμαλιστές εντείνουν την προσπάθειά τους ώστε να αποφύγουν την έξωση τους από τη διοίκηση που τους προσφέρει προνομιούχα θέση στην πανεπιστημιακή κοινότητα και όχι μόνον. Οι δε Ισλαμιστές βλέπουν το Πανεπιστήμιο ως ένα φρούριο της κεμαλικής διανόησης προς «εκπόρθηση». Τα ερωτήματα βέβαια που παραμένουν είναι πολλά. Το ΥΟΚ θα δώσει το «πράσινο φως» για τον υποψήφιο των Ισλαμιστών; Εάν, ναι, τότε για πόσο ακόμη θα συνεχίσει ο Πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ να παριστάνει τον δημοκράτη; Θα μπορέσει άραγε να αντισταθεί στον πειρασμό να δώσει τέλος στον άφατο καημό των Ισλαμιστών, επιλέγοντας τον υποψήφιο τους για πρύτανη του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης;

Κ. Βοσπορίτης, ο νεότερος

Το Παρόν της Κυριακής - 21.12.2008