Ντόχα και Άγκυρα επιδιώκουν νέες συνεργασίες σε θέματα Ενέργειας

(Reuters Pictures,17/8/2009)

Συμφωνία για τη δημιουργία αγωγού φυσικού αερίου, που θα ενώνει το Κατάρ με την Τουρκία, επετεύχθη κατά την πρόσφατη επίσκεψη του εμίρη του Κατάρ στην Τουρκία. Όλα συνηγορούν στο ότι η συμφωνία αυτή εντάσσεται στην προσπάθεια που καταβάλλει η Άγκυρα να καθιερωθεί ως αδιαφιλονίκητη διαμετακομιστική χώρα στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη, ενισχύοντας περαιτέρω τη γεωστρατηγική της θέση.

Την εβδομάδα που μας πέρασε, ο εμίρης του Κατάρ, σεΐχης Χαμάντ μπιν Χαλίφα αλ-Θάνι, πραγματοποίησε επίσκεψη εργασίας στην Τουρκία. Πρώτος σταθμός του εμίρη, ο οποίος απέφυγε να επισκεφθεί την Άγκυρα, όπου το πρωτόκολλο απαιτεί επίσκεψη στο μαυσωλείο του Κεμάλ και κατάθεση στεφάνου, ήταν η Κωνσταντινούπολη. Στη συνέχεια επισκέφθηκε την Αλικαρνασσό (Μπόντρουμ), όπου είχε συνομιλίες με τον ισλαμιστή πρωθυπουργό Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Στην Πόλη, ο σεΐχης αλ-Θάνι συναντήθηκε με τον τούρκο Πρόεδρο, Αμπντουλάχ Γκιουλ, στο παραθαλάσσιο παλάτι Τσιραγάν. Μετά τις προγραμματισμένες εργασίες των αντιπροσωπειών, ακολούθησε η κατ' ιδίαν συνάντηση των δύο ηγετών. Στη συζήτηση κυριάρχησαν τα θέματα της ενέργειας, των διμερών οικονομικών σχέσεων και τα διεθνή. Τα δύο μέρη, όπως αφέθηκε να εννοηθεί κατά τη συνέντευξη Τύπου, κατέληξαν σε μια κατ' αρχήν συμφωνία για την κατασκευή αγωγού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), που θα συνδέει τις δύο χώρες. Για τον σκοπό αυτόν συμφωνήθηκε να συσταθεί διμερής επιτροπή, αποτελούμενη από ανώτατα στελέχη των υπουργείων Ενέργειας των δύο χωρών, με αποστολή την επεξεργασία πλαισίου συνεργασίας και την πρόταση του τελικού σχεδίου. Να σημειωθεί ακόμη ότι ο Γκιουλ συζήτησε με τον αλ-Θάνι και την περίπτωση της δημιουργίας εγκαταστάσεων αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου στην περιοχή Τζεϊχάν και τον ενθάρρυνε να συμμετάσχει στις επενδύσεις αγοράζοντας γη!

Εξάλλου, κατά τη συνάντηση των δύο αντιπροσωπειών υπεγράφησαν τρία πρωτόκολλα, οκτώ συμφωνίες και τέσσερα μνημόνια συνεργασίας, κυρίως εμπορικού, ενεργειακού και πολιτισμικού χαρακτήρα. Το περιεχόμενο των συμφωνιών αυτών, ωστόσο, δεν έγινε γνωστό, πιθανόν γιατί δεν επετεύχθη η συμφωνία για την αγορά 4 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου σε υγρή μορφή από το Κατάρ, όπως είχε διαρρεύσει πρόωρα στον τουρκικό Τύπο («Σταρ», 18/8/2009)!

Στα θέματα των διμερών οικονομικών σχέσεων, τα δύο μέρη εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τον δεκαπλασιασμό των συναλλαγών τους, που ξεπέρασαν το 1 δισ. δολάρια μέσα σε διάστημα μόλις τριών ετών.

Η συζήτηση για την κατασκευή ενός αγωγού που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Κατάρ στην Τουρκία δεν είναι καινούργια. Ανάγεται στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν είχαν υπογραφεί οι πρώτες συμφωνίες. Τα σενάρια προέβλεπαν δύο εναλλακτικές οδούς: είτε μέσω της Σαουδικής Αραβίας, του Κουβέιτ και του Ιράκ, είτε μέσω της Σαουδικής Αραβίας, της Ιορδανίας και της Συρίας. Αν η κατασκευή του αγωγού, που θα υπερβαίνει το μήκος των 2.000 χιλιομέτρων, στάθηκε αδύνατη την προηγούμενη δεκαετία, λόγω κυρίως της κατάστασης που επικρατούσε στο Ιράκ, σήμερα φαντάζει σε ορισμένους πιο εφικτή. Οι πιθανότητες για την υλοποίηση ενός τέτοιου σχεδίου στο άμεσο μέλλον είναι αυξημένες, καθώς έτσι θα εξασφαλιστούν οι απαραίτητες χιλιάδες κυβικών μέτρων φυσικού αερίου για την τροφοδότηση του αγωγού Ναμπούκο, η ομαλή λειτουργία του οποίου τίθεται σε κίνδυνο μετά τις συμφωνίες που εξήγγειλε η Ρωσία με το Καζακστάν και το Τουρκμενιστάν. Εξάλλου, η Ουάσινγκτον βλέπει με καλό μάτι την εξαγωγή και του ιρακινού φυσικού αερίου, γεγονός που ενισχύει το σενάριο της κατασκευής του αγωγού στον άξονα Σαουδικής Αραβίας - Κουβέιτ - Ιράκ.

Η υπερδραστηριότητα που αναπτύσσει η Άγκυρα στον τομέα της ενέργειας το τελευταίο διάστημα είναι ενδεικτική των προθέσεών της να επιβληθεί στη διεθνή κοινότητα ως αδιαμφισβήτητη διαμετακομιστική χώρα υδρογονανθράκων. Στην προσπάθειά της αυτή, η ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ, έχοντας εξομαλύνει τις σχέσεις της Τουρκίας με τον ισλαμικό κόσμο, αντλεί συμμάχους και δυνάμεις από τις αραβικές χώρες της Μέσης Ανατολής, οι οποίες επιδιώκουν να επενδύσουν τα κεφάλαιά τους σε νέες αγορές. Το σενάριο αυτό είναι άκρως ανησυχητικό για τη χώρα μας, καθώς θα κληθεί να αντιμετωπίσει όχι μόνο τις συνέπειες της υπέρβασης που επιχειρεί η Άγκυρα για να καθιερωθεί ως ανερχόμενη μεγάλη δύναμη στη διεθνή σκηνή, αλλά και εκείνες της παραμέλησης των σχέσεών μας με τους λαούς της Μέσης Ανατολής, όπως φερ' ειπείν τους Παλαιστίνιους, με τους οποίους μας συνέδεαν κοινά οράματα. Πώς μπορεί να μην αναρωτηθεί κανείς τι απέγινε το στρατηγικό πλεονέκτημα που διέθετε η χώρα μας, έναντι της Τουρκίας, στις σχέσεις της με τα αραβικά κράτη;

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος

Το Παρόν της Κυριακής - 23/8/2009