(Σκίτσο του Ερτζάν Ακιόλ, "Μιλιέτ", 5/6/2010)
Η πολύνεκρη επέμβαση του ισραηλινού στρατού στον στολίσκο που μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα οδήγησε σε οριστική ρήξη μεταξύ Άγκυρας και Τελ Αβίβ. Η ένταση που προκλήθηκε μεταξύ των δύο πρώην συμμάχων μοιάζει να οδηγεί σε νέους συσχετισμούς στη Μέση Ανατολή.
Τα όσα τραγικά συνέβησαν τις τελευταίες ημέρες κατά την απόπειρα παράδοσης ανθρωπιστικής βοήθειας στους αποκλεισμένους της Γάζας από τη διεθνή αποστολή είναι καταδικαστέα. Τα όσα δραματικά εκτυλίχθηκαν ανοιχτά της Γάζας και αφορούν τόσο κυβερνήσεις όσο και μη κυβερνητικούς οργανισμούς έχουν τουλάχιστον δύο πτυχές. Η πρώτη και πιο ευδιάκριτη από αυτές σχετίζεται με την ανθρωπιστική πτυχή του θέματος. Το Ισραήλ φάνηκε αποφασισμένο να συνεχίσει να τηρεί άτεγκτη στάση στο θέμα του αποκλεισμού των Παλαιστινίων. Για την επίτευξη αυτού του στόχου δεν δίστασε ακόμη και να επιτεθεί σε πλοία που βρίσκονταν σε διεθνή ύδατα, προκαλώντας τη διεθνή κοινή γνώμη. Με τη στάση του αυτή το Τελ Αβίβ έστειλε ουσιαστικά το μήνυμα ότι θα επιμείνει να αγνοεί το Διεθνές Δίκαιο στην προσπάθεια προάσπισης των εθνικών του συμφερόντων και θα συνεχίσει να κάνει χρήση ασύμμετρης βίας για τη διατήρηση του υφιστάμενου καθεστώτος. Η κατάσταση αυτή ανομίας και το ανθρώπινο δράμα μάς είναι λίγο ως πολύ γνωστά από όσα συνέβησαν στην κατεχόμενη Κύπρο και συμπάσχουμε με τους ομοιοπαθείς Παλαιστινίους.
Η δεύτερη πτυχή έχει να κάνει με τις πολιτικές ισορροπίες στο διεθνές και περιφερειακό στερέωμα. Οι τακτικές «αψιμαχίες» μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ το τελευταίο διάστημα, για τα θέματα που αφορούν τους Παλαιστινίους, έχουν μια διάσταση που ξεπερνά τα στενά όρια των ανθρωπιστικών ζητημάτων. Οι άλλοτε στενές πολιτικοστρατιωτικές σχέσεις, που είχε επικρατήσει να αποκαλούνται και «στρατηγικός άξονας», έχουν αφήσει τη θέση τους σε ένα εξαιρετικά δυσάρεστο κλίμα. Η μεταβολή που έχει επέλθει στις σχέσεις των εν λόγω χωρών είναι απόρροια μιας σειράς παραγόντων που εκτείνονται από την εσωτερική πολιτική κατάσταση έως τις περιφερειακές και διεθνείς συγκυρίες.
Η επικράτηση της νεοοθωμανικής ιδεολογίας στην εσωτερική πολιτική σκηνή της Τουρκίας, ως απόρροια των δραματικών αλλαγών στη χώρα αυτή από το 1980 και μετά, έχει άμεσα και απτά αποτελέσματα και στις εξωτερικές της σχέσεις. Η ισλαμική παράταξη, που φαίνεται να επιβάλλεται στα εσωτερικά πράγματα της χώρας, ακολουθεί μια πολιτική «εξαγωγής» του νεοοθωμανικού «οράματος» στην περιφερειακή σκηνή. Το όραμα αυτό της ισλαμικής κυβέρνησης ΑΚΡ δεν είναι άλλο από την ανάδειξη της χώρας σε περιφερειακή υπερδύναμη ή ακόμη και μεγάλη δύναμη στα πρότυπα της παλιάς αυτοκρατορίας. Σε ένα τέτοιο σενάριο η Άγκυρα θα εξουσιάζει τις εγγύς προς αυτήν περιοχές, οι οποίες ουσιαστικά θα αποτελούν κάτι περισσότερο ίσως και από ζώνες επιρροής.
Στα πρόσφατα γεγονότα η αλαζονική στάση των ισλαμιστών, οι οποίοι ανάγουν εαυτούς σε αξιωματούχους μιας εν δυνάμει αυτοκρατορίας, έχει φτάσει σε σημείο να αψηφά ακόμη και το Ισραήλ. Η δραματική κορύφωση της έντασης μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ -χώρα που έχει συμβάλει τα μέγιστα στον περιορισμό της δράσης των αγωνιστών του ΡΚΚ προς όφελος της Τουρκίας- συνδέεται στενά με τη θέση που κατέχει το Ισραήλ στην περιοχή ως υπερδύναμη. Τη θέση αυτή, λοιπόν, φαίνεται να επιβουλεύεται η Τουρκία. Στην προσπάθειά της αυτή μάλιστα η Άγκυρα φαίνεται να έχει συμμαχήσει με αλλοτινούς αντιπάλους και ανταγωνιστές στην περιοχή, όπως η Δαμασκός και η Τεχεράνη. Μετά τη σχεδόν πλήρη σύνταξη της Δαμασκού με αυτήν, προσφάτως φαίνεται να προσεταιρίστηκε και την Τεχεράνη σφίγγοντας τον κλοιό γύρω από τον παλιό της σύμμαχο, το Ισραήλ. Ωστόσο, το πιο ανησυχητικό για το τελευταίο είναι η ιδιαίτερη σχέση που φαίνεται να έχει αναπτύξει με την ισλαμική οργάνωση Χαμάς, δεσμούς που μάλλον διατηρεί και η ισλαμική «ανθρωπιστική» οργάνωση ΙΗΗ, η οποία οργάνωσε τη διεθνή νηοπομπή και ηγήθηκε -ως προβοκάτορας- της απόπειρας παραβίασης του αποκλεισμού της Γάζας.
Υπ' αυτές τις συνθήκες το Ισραήλ θα αναγκαστεί να στραφεί σε άλλες χώρες της περιοχής, όπως φερ' ειπείν η Ιορδανία ή η Αίγυπτος, για να εξισορροπήσει τις πιέσεις που δέχεται από την Τουρκία και τις συμμάχους της. Εκείνο που θα πρέπει να ανησυχεί, ωστόσο, την Άγκυρα είναι η δράση που θα αναλάβει τόσο το Τελ Αβίβ όσο και η εβραϊκή διασπορά -κυρίως στις ΗΠΑ- εναντίον της Τουρκίας σε διεθνές επίπεδο. Όπως σημειώνει ο Μεχμέτ Αλί Μπιράντ στην ημερήσια «Μιλιέτ» (4/6/2010), στο εξής η Άγκυρα δεν θα πρέπει να ελπίζει στην υποστήριξη του εβραϊκού λόμπι στην προάσπιση των εθνικών της ζητημάτων στο Κογκρέσο, όπως για παράδειγμα τα νομοσχέδια περί της γενοκτονίας των Αρμενίων κ.ά.
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι οι συσχετισμοί δυνάμεων στη Μέση Ανατολή βαίνουν προς ριζική αλλαγή. Η νέα αυτή κατάσταση, που βρίσκεται υπό διαμόρφωση, φέρνει μαζί της ευκαιρίες και κινδύνους και απαιτεί δραστήρια και αποτελεσματική εξωτερική πολιτική. Το ζήτημα είναι εάν εμείς, που υποφέρουμε εξίσου από την αλαζονική συμπεριφορά της γείτονος στην Κύπρο, το Αιγαίο και τη Θράκη, θα είμαστε σε θέση να εκμεταλλευτούμε τις περιστάσεις προσεχώς για να εξισορροπήσουμε την απειλή.
Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος
Το Παρόν της Κυριακής - 6/6/2010
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου