Διαβουλεύσεις για την Αποκλιμάκωση της Κρίσης στην Τουρκία

ΑΚΡ: Ορκωμοσία. Πίτουρα: Προσπάθεια για την επίλυση του ζητήματος των βουλευτών που τελούν υπό κράτηση. Κοτόπουλο: Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (Σκίτσο του Ερτζάν Ακγιόλ, «Μιλιέτ», 10/7/2011)

Πληθώρα σχεδίων για τη διέξοδο από την πολιτική κρίση που μαστίζει την τουρκική πολιτική σκηνή ήρθαν στο φως της δημοσιότητας στη γείτονα τα τελευταία εικοσιτετράωρα. Ωστόσο, φαίνεται να διατηρείται η αμοιβαία καχυποψία μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης.

Επιτακτική φαίνεται ότι είναι η ανάγκη εξεύρεσης λύσης στο αδιέξοδο που έχει περιέλθει το τουρκικό πολιτικό σύστημα μετά την άρνηση των κεμαλιστών και των κούρδων βουλευτών της αντιπολίτευσης να ορκιστούν για να αναλάβουν τα καθήκοντα τους. Η κατάσταση φαίνεται να οδεύει πάντως σε εξομάλυνση λίγο μετά την ψήφο εμπιστοσύνης που έλαβε η νέα κυβέρνηση Ερντογάν.

Στην προσπάθεια αποκλιμάκωσης της κρίσης σημαντική πρωτοβουλία ανέλαβε ο νέος Πρόεδρος της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης Τζεμίλ Τσιτσέκ, ο οποίος είναι αρμόδιος για την εύρυθμη λειτουργία του εν λόγω θεσμού. Για να τερματιστεί η ανώμαλη αυτή κατάσταση κατά την οποία το ένα πέμπτο περίπου των εκλεγμένων βουλευτών δεν έχει ορκιστεί και ουσιαστικά η αντιπολίτευση – με εξαίρεση τους ακροδεξιούς – απέχει από τις εργασίες, ο Τσιτσέκ εγκαινίασε ένα κύκλο διαβουλεύσεων. Συναντήθηκε, λοιπόν, με τους Κούρδους βουλευτές Σιρρί Σακίκ και Χασίπ Καπλάν για να μεταπείσει την ηγεσία των «ανεξάρτητων» Κούρδων βουλευτών να συμμετάσχουν στις εργασίες της Εθνοσυνέλευσης. Ο Πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης δέχτηκε επίσης τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου με τον οποίο συζήτησε τρόπους εξόδου από την άβολη αυτή κατάσταση. Τόσο οι Κούρδοι βουλευτές όσο και ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος επέμειναν στο ότι για να ορκιστούν και να αναλάβουν καθήκοντα θα πρέπει να απελευθερωθούν οι φυλακισμένοι βουλευτές τους. Επειδή, όμως, αυτό κρίνεται αδύνατο μετά τις πρόσφατες αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου που δήλωσε αναρμόδιο να εξετάσει την προσφυγή σχετικά με την περίπτωση του Κούρδου βουλευτή Χατίπ Ντιτζλέ, απαίτησαν εγγυήσεις από την ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ ότι θα επιλυθεί το πρόβλημά τους το συντομότερο δυνατόν.

Εντωμεταξύ, ο Τζεμίλ Τσιτσέκ είχε συνάντηση και με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Αμπντουλάχ Γκιούλ. Λίγο μετά τη συνάντησή του με τους Κούρδους βουλευτές, ο Τσιτσέκ ενημέρωσε τον Πρόεδρο για τις εξελίξεις. Ο Γκιούλ περιορίστηκε στο να κάνει τις καθιερωμένες παραινέσεις και να δηλώσει ότι πρέπει να υπάρξει κοινή προσπάθεια για τη διέξοδο από την εν λόγω δυσάρεστη κατάσταση.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα του Τουρκικού Τύπου, ο Τσιτσέκ έχει προτείνει ένα σχέδιο με τρείς φάσεις για την αποκλιμάκωση της κρίσης. Στην πρώτη φάση τα μέρη θα προβούν στις απαραίτητες δηλώσεις που θα καταλαγιάσουν τα πνεύματα. Στη δεύτερη, θα υπάρξουν δηλώσεις εκ μέρους της κυβερνητικής παράταξης ότι η κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι φυλακισμένοι βουλευτές είναι δυσάρεστη. Στη δε τελική φάση, θα δημιουργηθεί μία (διακομματική) επιτροπή από νομικούς οι οποίοι θα εξετάσουν τρόπους για την εξεύρεση μιας νόμιμης λύσης.

Αξίζει να σημειωθεί ακόμη ότι μετά τον πρώτο κύκλο επαφών του Τσιτσέκ εισήλθε στις συζητήσεις και το υπερεθνικιστικό Κόμμα της Εθνικιστικής Δράσης, εκπρόσωποι του οποίου συναντήθηκαν αρχικά με στελέχη του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος και έπειτα με στελέχη του ΑΚΡ. Κατά τις εν λόγω συναντήσεις οι υπερεθνικιστές, που είναι το μοναδικό κόμμα που εκπροσωπεί την αντιπολίτευση στη Βουλή και γνωστοί για τις θέσεις τους στο Κουρδικό, φέρεται να αντιπρότειναν ένα σχέδιο διεξόδου τεσσάρων φάσεων.

Μολονότι η αρχική πρωτοβουλία ήρθε από ένα εξέχον στέλεχος της ισλαμικής παράταξης, ο αρχηγός του κόμματος και πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εμμένει στην τήρηση μιας άκαμπτης στάσης εναντίον της αντιπολίτευσης. Μετά τις προσπάθειες του Τσιτσέκ και τις τοποθετήσεις των κούρδων και των κεμαλιστών, ο Ερντογάν δήλωσε ότι η αντιπολίτευση έχει περιέλθει από μόνη της σε αδιέξοδο και ότι η κυβέρνηση δεν έχει κανένα λόγο να δεσμευτεί για εξεύρεση λύσης στο θέμα των κρατουμένων βουλευτών.

Λίγες ώρες πριν την ανακοίνωση του κυβερνητικού προγράμματος στην Εθνοσυνέλευση, είναι πλέον φανερό ότι η ισλαμική παράταξη θέλει να βγει αλώβητη από την κρίση. Οι κινήσεις της αντιπολίτευσης αποδεικνύουν ότι το ΡΛΚ προσπαθεί να υποχρεώσει την ισλαμική κυβέρνηση σε κινήσεις καλής θέλησης, τις οποίες δεν αποκλείεται να παρουσιάσει ως οπισθοχώρηση, σπεύδοντας να την εκμεταλλευτεί πολιτικά.

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος