Ανύπαρκτο κράτος Δικαίου στην Τουρκία και στροφή ΑΚΡ στον εθνικισμό

Βάσει του αναθεωρημένου άρθρου 301 αποφασίστηκε η εκδίκαση 47 υποθέσεων από τα Ποινικά Δικαστήρια

Η απομάκρυνση της Τουρκίας από τους ευρωπαϊκούς της στόχους συνεχίζεται ολοταχώς. Με απόφασή του, ο υπουργός Δικαιοσύνης Μεχμέτ Αλί Σαχίν ενέκρινε την παραπομπή προς εκδίκαση από τα Ποινικά Δικαστήρια 47 υποθέσεων βάσει του άρθρου 301 του τουρκικού ποινικού κώδικα.

Το άρθρο 301 συνιστά πραγματική τροχοπέδη στον εκδημοκρατισμό της Τουρκίας, καθώς αποτελεί πολύτιμο εργαλείο στα χέρια του καθεστώτος, που το χρησιμοποιεί για να αποστομώσει κάθε δημοκρατική φωνή. Η κατάργηση του συγκεκριμένου άρθρου αποτελεί μόνιμη απαίτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως προκύπτει από τις ετήσιες εκθέσεις προόδου για την Τουρκία.

Η απριλιανή τροποποίηση του άρθρου 301, που καθορίζει τις περιπτώσεις εξύβρισης του «τουρκικού έθνους, της Τουρκικής Δημοκρατίας και των θεσμών και οργάνων του κράτους», προβλέπει υπουργική απόφαση για την εκδίκαση μιας υπόθεσης από τη Δικαιοσύνη.
Η «ρύθμιση» αυτή, την οποία προέκρινε η κυβέρνηση, δεν κάνει τίποτα άλλο από το να περιπλέκει έτι περισσότερο τα πράγματα, καθώς παραβιάζεται η αρχή της διάκρισης των εξουσιών. Νομιμοποιείται, δηλαδή, η παρέμβαση της εκτελεστικής εξουσίας στη δικαστική, πράγμα που αποδυναμώνει περαιτέρω την ήδη κρίσιμη κατάσταση της τουρκικής Δικαιοσύνης.

Πριν συμπληρωθεί, λοιπόν, μία εβδομάδα από τις δηλώσεις του υπουργού Β. Γκιονούλ, που προκάλεσαν αγανάκτηση ακόμη και σε μέρος της τουρκικής διανόησης, τη σκυτάλη πήρε αυτήν τη φορά ο υπουργός Μ. Α. Σαχίν, που τήρησε μια μεροληπτική στάση στην εξέταση της περίπτωσης του τούρκου συγγραφέα Γιασάρ Ντεμίρερ. Ο Ντεμίρερ κατηγορείται για τις δηλώσεις που είχε κάνει μετά τη δολοφονία του Χραντ Ντινκ και έχουν ως εξής:

«Έχει γίνει μια γενοκτονία στην ιστορία μας, η γενοκτονία των Αρμενίων. Ο Χραντ μας διηγήθηκε αυτή την αλήθεια με κόστος τη ζωή του. Παρανομώ και καλώ τους πάντες να παρανομήσουν. Εκείνοι που δεν παρανομούν έναντι του δολοφόνου κράτους είναι συνυπεύθυνοι στη δολοφονία του Χραντ. Πρέπει να παρανομήσουμε για να μην επαναληφθούν σήμερα στους κούρδους αδερφούς μας όσα συνέβησαν εχτές στους αρμένιους αδερφούς μας».(«Σαμπάχ» 17/11/2008)

Με τη δήλωση του αυτή, ο Ντεμίρερ ουσιαστικά έβαλε κατά των θεμελίων του τουρκικού εθνικισμού.

Κατόπιν εξέτασης 263 υποθέσεων (από τις 381), ο Σαχίν αποφάσισε ότι οι 47, μία εκ των οποίων ήταν αυτή του Ντεμίρερ, εμπίπτουν στην περίπτωση του άρθρου 301 και διέταξε την εκδίκασή τους από τη Δικαιοσύνη. Σχολιάζοντας δε τους επικριτές του, ο Σαχίν, δίχως καμία συστολή, υπεραμύνθηκε της απόφασής του, λέγοντας ότι «δεν θα επιτρέψω σε κανέναν να κατηγορήσει το κράτος μου ως δολοφόνο» και ότι τα όσα είπε ο Ντεμίρερ δεν εμπίπτουν στο δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου, καθότι εξυβρίζουν το κράτος.

Πάντως οι υπέρμαχοι των δημοκρατικών θεσμών στην Τουρκία δεν έχασαν την ευκαιρία να κατηγορήσουν τον υπουργό ότι, με τις δηλώσεις του αυτές, παραβίασε κατάφωρα τα άρθρα 277 και 288 του τουρκικού ποινικού κώδικα περί της άσκησης επιρροής και παρέμβασης στο έργο της Δικαιοσύνης.

Ο Ντεμίρερ δεν είναι παρά ένας από τους χιλιάδες συγγραφείς, δημοσιογράφους, καλλιτέχνες κ.λπ. της Τουρκίας που διώκονται βάσει του άρθρου 301 με την κατηγορία της εξύβρισης του τουρκικού κράτους-έθνους. Μία από τις περιπτώσεις αυτές είναι και εκείνη του Τανέρ Ακτσάμ. Πρόκειται για την περίπτωση γνωστού τούρκου καθηγητή που καταδικάστηκε βάσει του άρθρου 301 για τις μελέτες του στο Αρμενικό. Αναγκάστηκε να προσφύγει στο ΕΔΑΔ, το οποίο προσφάτως ζήτησε από το τουρκικό κράτος διευκρινίσεις περί των εννοιών του «τουρκισμού» και του «τουρκικού έθνους».

Υπάρχουν όμως και άλλοι, όπως ο Μεχμέτ Παμάκ και ο Γιουσούφ Τανρίβερντι, συνδικαλιστές του τομέα της εκπαίδευσης, που στάθηκαν πιο τυχεροί, καθώς φαίνεται ότι οι ανακοινώσεις τους με θέμα «Επίσημη ιδεολογία, εκπαιδευτικό σύστημα και θρησκευτική εκπαίδευση» έπαψαν να θεωρούνται, χάρη στην κρίση του υπουργού, υβριστικές της Τουρκικής Δημοκρατίας.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κυβέρνηση του ΑΚΡ έχει κάνει στροφή προς τον εθνικισμό. Η γενικότερη αλλαγή στρατηγικής των ισλαμιστών, όμως, έδωσε αφορμή σε παράλληλες τραγελαφικές καταστάσεις, καθώς ο υπερεθνικιστής Ντεβλέτ Μπαχτσελή, με τη δήλωσή του απευθυνόμενος στις μειονότητες τις κάλεσε να μείνουν στην Τουρκία «κι αν ακόμα δεν τους αρέσει», διαχωρίζοντας έτσι τη θέση του από εκείνη του πρωθυπουργού Ερντογάν, που τις είχε καλέσει να εγκαταλείψουν τη χώρα αν αυτή δεν τους αρέσει! Έτσι έχουμε το οξύμωρο σχήμα ο Μπαχτσελή να αυτοπροβάλλεται ως υπερασπιστής των μειονοτικών δικαιωμάτων και της δημοκρατίας!

Ανεξάρτητα από το αν η απομάκρυνση της Άγκυρας από την ΕΕ θεωρείται πρόσκαιρη και οφείλεται μάλλον σε πολιτικές σκοπιμότητες, όπως είναι οι δημοτικές εκλογές της προσεχούς άνοιξης (και στην Τουρκία η ψηφοθηρία γίνεται με όξυνση κατά την προεκλογική περίοδο της εθνικιστικής υστερίας), η περίπλοκη διεθνής συγκυρία επιβάλλει στους ευρωπαίους εταίρους, αλλά και στην ίδια τη Δυτική Συμμαχία περισσότερο σκεπτικισμό στην αντιμετώπιση της Τουρκίας, παραμερίζοντας τα ειδικότερα συμφέροντά τους μπροστά στην ασύστολη και προπετή καταπάτηση των ευρωπαϊκών και πανανθρώπινων αξιών.

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος

Το Παρόν της Κυριακής - 23 Νοεμβρίου 2008