26/10/11

Η αναζωπύρωση του Κουρδικού και η επιχείρηση στο βόρειο Ιράκ



«Η Τράπεζα των διαπραγματεύσεων!» (Σκίτσο του Ερτζάν Ακιόλ, «Μιλιέτ», 23/10/2011)

Το μένος της τουρκικής πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας προκάλεσε το νέο πολύνεκρο χτύπημα που δέχτηκε ο τουρκικός στρατός από τους Κούρδους αγωνιστές στη ΝΑ Μικρά Ασία. Η αναζωπύρωση του Κουρδικού στη γείτονα χώρα συμπίπτει χρονικά με τις αλλαγές που συντελούνται στην περιοχή, και εγκυμονεί κινδύνους για την Άγκυρα.

Την ανάληψη στρατιωτικών επιχειρήσεων ενάντια στις θέσεις Κούρδων αγωνιστών στο βόρειο Ιράκ αποφάσισε η Άγκυρα μετά το αιφνίδιο χτύπημα του ΡΚΚ που στοίχησε τη ζωή σε 24 τούρκους στρατιώτες. Με την εν λόγω απόφαση η Άγκυρα στοχεύει να ανταποδώσει το πλήγμα που δέχτηκε σε μια κρίσιμη για την ίδια χρονική στιγμή.

Το απρόσμενο πλήγμα που δέχτηκαν οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις από τους Κούρδους αγωνιστές την περασμένη εβδομάδα, αναμφίβολα διακρίνεται σε μέγεθος και σε ένταση από εκείνα που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια. Η ταυτόχρονη επίθεση σε συνοριακά φυλάκια του τουρκικού στρατού στην περιοχή Τσουκούρτζα του νομού Χακιάρι, είχε ως αποτέλεσμα να πληγεί ανεπανόρθωτα το κύρος της ισλαμικής κυβέρνησης.

Η χρονική στιγμή της επίθεσης είναι καθοριστική, καθώς έρχεται σε μια περίοδο που η ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ, με την αυτοπεποίθηση που της παρείχαν τα εκλογικά αποτελέσματα του Ιουνίου, φαίνεται ότι επιθυμούσε να θέσει σε εφαρμογή φιλόδοξες πολιτικές τόσο στην εσωτερική πολιτική σκηνή όσο και στη διεθνή. Δεν είναι τυχαίο ότι η επίθεση έλαβε χώρα τη στιγμή που η ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ φαινόταν να ανακτά σημαντικό έδαφος στην πολιτική σκηνή εις βάρος της στρατιωτικής ηγεσίας. Τυχαίνει ακόμη την ίδια περίοδο το ΑΚΡ να τηρεί μια εξαιρετικά αυστηρή στάση έναντι του Κουρδικού κόμματος στην Εθνοσυνέλευση. Μετά τις πρόσφατες αποκαλύψεις για τις συνομιλίες αξιωματούχων του κράτους (ΜΙΤ) με κούρδους του ΡΚΚ, που επηρέασαν αρνητικά τη δημοτικότητα της κυβέρνησης, διακρίνεται ακόμη η επιθυμία του ΑΚΡ να επηρεάσει την έκβαση της υπόθεσης των κούρδων του KCK, η οποία εξετάζεται από τη δικαιοσύνη. Στα παραπάνω θα πρέπει να προσθέσουμε και τις πρωτοβουλίες που ανέλαβε η κυβέρνηση για την αναθεώρηση του στρατιωτικού συντάγματος του 1982, και οι οποίες ξεκινούσαν την επομένη της επίθεσης. Η ίδια εικόνα επικρατεί επίσης στην εξωτερική πολιτική της χώρας κυρίως στη Μέση Ανατολή. Η ισλαμική κυβέρνηση δεν μπόρεσε να εκμεταλλευτεί το γεγονός ότι παρέλαβε από την ισραηλινή κυβέρνηση παλαιστίνιους κρατουμένους. Ο ισλαμιστής πρωθυπουργός έχασε έτσι την ευκαιρία να εξαργυρώσει το ρόλο που του δόθηκε, και ο οποίος ενίσχυε τη δημοτικότητά του τόσο στον Αραβο-ισλαμικό κόσμο όσο και στην Τουρκία.

Στην πράξη η ισλαμική κυβέρνηση φαίνεται να θερίζει τους ανέμους που έσπειρε με τις επιλογές της τόσο στο Κουρδικό όσο και στην ευρύτερη περιοχή. Υπενθυμίζεται ότι η Άγκυρα είχε εγκαινιάσει μια πολιτική «δημοκρατικού ανοίγματος» προς τους Κούρδους η οποία απέτυχε παταγωδώς. Αξίζει να σημειωθεί ότι η επίθεση στα φυλάκια συνέπεσε με τη δεύτερη επέτειο της οικιοθελούς παράδοσης μικρής ομάδας Κούρδων αγωνιστών, με ό,τι μπορεί να συμβολίζει αυτό. Η εγκατάλειψη του εν λόγω ανοίγματος και η στροφή προς συντηρητικές πολιτικές στο Κουρδικό επιβεβαίωσαν τις προβλέψεις αναλυτών για έλλειψη ειλικρίνειας εκ μέρους της κυβέρνησης. Εξάλλου, οι πραγματικές προθέσεις της κυβέρνησης προκύπτουν και από την προσέγγιση που επετεύχθη με την Αυτόνομη Κουρδική Περιοχή του Μασούτ Μπαρζανί στο γειτονικό Ιράκ. Μια ουδέτερη στάση των Κούρδων του βορείου Ιράκ θα ευνοούσε σαφώς τα σχέδια της Άγκυρας. Κινούμενη προς την ίδια κατεύθυνση, η ισλαμική κυβέρνηση είχε πετύχει πριν από λίγα χρόνια τη σύσταση τριμερούς μηχανισμού ασφάλειας με την κυβέρνηση του Ιράκ και τη συμμετοχή των ΗΠΑ, τον οποίο ο Ερντογάν επιθυμεί να ενεργοποιήσει. Στην προσπάθεια αυτή η ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ επιχειρεί ακόμη να προσεταιριστεί την Τεχεράνη, η σύμπραξη της οποίας θα μπορούσε να περιορίσει τη ζημία που προκλήθηκε από την απώλεια της Συρίας ως συμμάχου. Τέλος, η ρήξη στον Τουρκοισραηλινό άξονα, η οποία ανατρέπει ισορροπίες δεκαετίας στην περιοχή, δεν αποκλείεται να έχει ευεργετικές επιδράσεις στο ηθικό των Κούρδων αγωνιστών, οι οποίοι υπέστησαν πρώτοι τις συνέπειές του.

Η απόφαση διείσδυσης στα Ιρακινά εδάφη με σκοπό την αντεκδίκηση των απωλειών που προκάλεσαν οι Κούρδοι αγωνιστές, αναπόφευκτα ενέχει κινδύνους. Πέραν του ότι ο τουρκικός στρατός θα μπορούσε να ζήσει εκ νέου την άταχτη υποχώρηση του χειμώνα του 2008, ελλοχεύει ο κίνδυνος να παρασυρθεί από την οργή που διακατέχεται και να εγκλωβιστεί σε μεσανατολικά αδιέξοδα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η περίοδος ευφορίας στην τουρκική εξωτερική πολιτική αφήνει τη θέση της σταδιακά σε μία νέα περίοδο στην οποία η θέση της Άγκυρας στο διεθνές στερέωμα φαντάζει επισφαλής.

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος

Δεν υπάρχουν σχόλια: