Συμφωνία μεταξύ ΤΡΑΟ και Shell για έρευνες στη Μεσόγειο

Συμφωνία με τη Shell για τη διεξαγωγή πετρελαϊκών ερευνών στα Νοτιοανατολικά παράλια της Μικράς Ασίας υπέγραψε η Άγκυρα. Η εν λόγω κίνηση αποσκοπεί, αφενός, στο να δημιουργήσει εντυπώσεις, και, αφετέρου, να υπονομεύσει τις θέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ελλάδας στο θέμα της ΑΟΖ.

Την εβδομάδα που πέρασε, η Εταιρεία Πετρελαίων Τουρκίας (ΤΡΑΟ) συνήψε συμφωνία συνεργασίας με την πολυεθνική Shell για την εύρεση υδρογονανθράκων στη θαλάσσια περιοχή της Αττάλειας. Η σημασία της εν λόγω συμφωνίας είναι έκδηλη όχι μόνο εξαιτίας του προσδοκώμενου οφέλους από την εκμετάλλευση κοιτασμάτων πετρελαίου, αλλά και για τη γεωστρατηγική σημασία της περιοχής που παραχωρήθηκε για έρευνα.

Η συμφωνία που υπογράφτηκε μεταξύ της ΤΡΑΟ και της Shell, προβλέπει συνεργασία μεταξύ των δύο μερών στον τομέα της έρευνας και της εκμετάλλευσης πετρελαίου και φυσικού αερίου. Βάσει της συμφωνίας η Shell αναλαμβάνει τα έξοδα σεισμογραφικής έρευνας που έχει κάνει η ΤΡΑΟ έως αυτή τη στιγμή και τα οποία ανέρχονται στα 20 εκατ. δολάρια. Η Shell θα προσφέρει επιπλέον 10 εκατ. δολάρια στην ΤΡΑΟ για τη σύναψη της συμφωνίας. Ας σημειωθεί ότι οι εν λόγω έρευνες και οι πιθανές γεωτρήσεις θα διεξαχθούν σε βάθος άνω των 2.500 μέτρων και το κόστος, που αναμένεται να αγγίξει τα 250 εκατ. δολάρια, θα το αναλάβει καθ’ ολοκληρίαν η Shell. Η συμφωνία προβλέπει επίσης ότι τα δύο μέρη θα μοιραστούν ισόποσα τα οφέλη (50-50) που θα προκύψουν από την εξεύρεση εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων στη θαλάσσια περιοχή ανοιχτά της Αττάλειας. Στη συμφωνία προβλέπεται, ωστόσο, αύξηση των ποσοστών της ΤΡΑΟ ανάλογα με την απόδοση της επένδυσης. Οι σεισμογραφικές έρευνες θα ολοκληρωθούν έως τα τέλη του 2012, ενώ η εξόρυξη δεν προβλέπεται να ξεκινήσει πριν το 2014.

Εξάλλου, η ΤΡΑΟ συμφώνησε με τη Shell για την εξόρυξη σχιστολιθικού αερίου σε πέντε σημεία στην περιοχή του Ντιαρμπακίρ. Η συμφωνία προβλέπει ότι η ΤΡΑΟ θα καρπωθεί το 70% του οφέλους, ενώ η Shell μόνο το 30%. Σε περίπτωση που η επένδυση αποδώσει και υπάρξουν προοπτικές, τότε τα ποσοστά της Shell μπορεί να ανέλθουν έως και το 49%.

Τη συμφωνία υπέγραψαν ο Μεχμέτ Ουϊσάλ, ο διευθύνων σύμβουλος της ΤΡΑΟ, και ο Μάλκολμ Μπρίντετ, Σύμβουλος Έρευνας και Παραγωγής της Shell. Στην τελετή υπογραφής παρευρέθηκε επίσης ο τούρκος υπουργός Ενέργειας Τανέρ Γιλντίζ, ο οποίος βρήκε την ευκαιρία να καταφερθεί εναντίον της Ισραελο-κυπριακής συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, αποκαλώντας τις έρευνες που διεξάγονται στην Κυπριακή ΑΟΖ ως παράνομες. Σύμφωνα με τον Γιλντίζ η πρώτη προϋπόθεση για να θεωρηθεί η συμφωνία νόμιμη, είναι να επωφεληθεί το σύνολο του Κυπριακού λαού, υπονοώντας ότι δεν γίνεται ίση κατανομή μεταξύ των δύο κοινοτήτων και δεν επωφελούνται οι Τουρκοκύπριοι! Η δεύτερη προϋπόθεση αφορά την υπόθεση των 9 νεκρών του «Μαβί Μαρμαρά», η οποία, σύμφωνα με τον Γιλντίζ, στέκεται εμπόδιο σε κάθε σχέδιο συνεργασίας σε θέματα ενέργειας που εμπλέκει την Τουρκία και τις εν λόγω χώρες. Από τη μεριά του ο Ουϊσάλ σημείωσε ότι θα καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για να προχωρήσουν με τον πιο γρήγορο ρυθμό οι έρευνες στην περιοχή και ότι τα δύο μέρη κατέχουν την απαραίτητη τεχνογνωσία για την ασφαλή εξόρυξη των υδρογονανθράκων.

Η εν λόγω συμφωνία είναι γεωστρατηγικής σημασίας, καθώς εντάσσεται στη λογική του ανταγωνισμού για την κατοχή και εκμετάλλευση ενεργειακών πόρων στην περιοχή. Στην προσπάθειά της η ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ να αντισταθμίσει την προσέγγιση που σημειώθηκε μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ, και κυρίως τη νομιμοποίηση που έδωσε στην όλη υπόθεση η ανάληψη των ερευνών στην κυπριακή ΑΟΖ από την εταιρεία Nobel Energy, επιχείρησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις με το διαγωνισμό που διεξήγαγε για την παραχώρηση δικαιωμάτων έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων στα ανοιχτά της Αττάλειας. Η υπόθεση χρήζει προσοχής, καθώς σε περίπτωση εύρεσης σημαντικών κοιτασμάτων ελλοχεύει ο κίνδυνος να αποκτήσουν νέα δυναμική οι παράνομες έρευνες που διεξάγει η Τουρκία στην ελληνική υφαλοκρηπίδα.

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος