Ακροβατώντας μεταξύ Ανατολής και Δύσης: Η Τουρκική διπλωματία το 2010

Ο απολογισμός του 2010 φαίνεται ότι δεν ανταποκρίνεται στα σχέδια της τουρκικής διπλωματίας. Οι διεθνείς συγκυρίες φαίνεται ότι δεν έχουν ωριμάσει ακόμη ώστε να επιτρέψουν μια χώρα σαν την Τουρκία να διαδραματίσει πρωταρχικό ρόλο στη διεθνή σκηνή.

Παρά τα συμβολικά οφέλη που ενδεχομένως να αποκόμισε η τουρκική διπλωματία τη χρονιά που πέρασε, η Άγκυρα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια τεράστια πρόκληση: τη βελτίωση των σχέσεών της με τη Δύση. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η σημαντική δραστηριότητα που επέδειξε η τουρκική διπλωματία στη διεθνή σκηνή το 2010, στόχευε στην αναβάθμιση της θέσης της χώρας στο διεθνές σύστημα. Η τουρκική διπλωματία, δηλαδή, επιχείρησε να ανατρέψει τα δεδομένα στην περιφερειακή και διεθνή σκηνή. Το εν λόγω εγχείρημα της Άγκυρας, δεν θα μπορούσε παρά να ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων από τα δυτικά κέντρα αποφάσεων αρχής γενομένης από την Ουάσιγκτον εξαιτίας της αντι-δυτικής πολιτικής που ακολούθησε η Τουρκία κυρίως στη Μέση Ανατολή.

Η στάση που τήρησε η Άγκυρα έναντι τόσο του Ισραήλ (υπόθεση του στολίσκου με την «ανθρωπιστική βοήθεια» στη Γάζα), όσο και των ΗΠΑ (υπόθεση των «πυρηνικών» του Ιράν), προσφέρουν αδιάσειστες αποδείξεις για τις πραγματικές διαθέσεις της τουρκικής ηγεσίας. Εξάλλου, η μηδενική πρόοδος που σημειώθηκε στην «πορεία ένταξης» της χώρας στην ΕΕ – έχουν περάσει αρκετά εξάμηνα δίχως να ανοίξει νέο κεφάλαιο στις Βρυξέλλες, και τα εμπόδια που έθεσε στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Λισαβόνα, έρχονται να επιβεβαιώσουν τις υποψίες ότι η Τουρκία επιχειρεί να ακολουθήσει όλο και πιο συχνά μια ανεξάρτητη πορεία από εκείνη που επιτάσσουν οι υποχρεώσεις της προς το Δυτικό κόσμο.

Σημαντικό ρόλο στην αλλαγή πορείας της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής φαίνεται να έπαιξε τόσο με την πρωτάκουστη κινητικότητά του όσο και με τις απόψεις του ο ακάματος τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου. Είναι αλήθεια ότι από τα 82 ταξίδια που πραγματοποίησε ο αρχηγός της τουρκικής διπλωματίας στο εξωτερικό το 2010, τα μισά σχεδόν είχαν προορισμό μη δυτικές χώρες. Στην αρνητική εικόνα που προβάλλει ο «δημιουργός» της «νέας» τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, συνέτειναν δύο πρόσφατα στοιχεία. Το πρώτο αφορά στις αποκαλύψεις της περίφημης ιστοσελίδας «wikileaks», σύμφωνα με τις οποίες ο τούρκος υπουργός Αμύνης, Βετζντί Γκιονούλ, κατηγορούσε τον Νταβούτογλου, εκείνη την περίοδο (2004) σύμβουλος του πρωθυπουργού, στους αμερικανούς ως πρόσωπο «εξαιρετικά επικίνδυνο». Το δεύτερο αφορά τις πρόσφατες δηλώσεις του για την πρόθεσή του να δημιουργήσει μια Κοινοπολιτεία κρατών, πρώην κτήσεις της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ας σημειωθεί ότι ο ίδιος ο Νταβούτογλου, σε συνέντευξη που παραχώρησε στη Νουριέ Ακμάν σε κρατικό τηλεοπτικό σταθμό της Τουρκίας σημείωσε ότι αισθάνεται υπερήφανος για το ότι θεωρείται επικίνδυνος, ερμηνεύοντάς την κατηγορία ως απόδειξη της επιτυχημένης εξωτερικής πολιτικής που ακολουθεί. Για δε τον νέο-οθωμανισμό που τον προσάπτουν, ενώ αρνήθηκε τα σχέδια ίδρυσης κοινοπολιτείας κρατών, σημείωσε ότι δεν τον ενοχλεί η οθωμανική, μουσουλμανική και τουρκική ταυτότητα που φέρει («Τζιχάν» 27/12/2010).

Οι νέοι προσανατολισμοί της ισλαμικής κυβέρνησης ΑΚΡ στην εξωτερική πολική, η οποία τηρεί έως αυτή τη στιγμή μια εχθρική στάση έναντι του Τελ-Αβίβ υποστηρίζοντας φιλιρανικές παλαιστινιακές οργανώσεις, όπως η Χαμάς, έθεσαν σε κίνδυνο προφανώς και τα αμερικανικά συμφέροντά στη Μέση Ανατολή. Η αντίδραση της Ουάσιγκτον δεν άργησε να φανεί. Κατ’ αρχάς, δραστηριοποιήθηκε το πανίσχυρο εβραϊκό λόμπι, το οποίο προέβη σε κινήσεις τέτοιες ώστε να συνετίσει την ισλαμική ηγεσία της Τουρκίας, η οποία από σύμμαχος του Ισραήλ κατέληξε να υποστηρίζει τις θέσεις των αντιπάλων της στην περιοχή, όπως το Ιράν και η Συρία. Και κατά δεύτερο λόγο, όπως μας το μεταφέρουν έγκριτοι τούρκοι δημοσιογράφοι, πολυπληθής αμερικανική αποστολή με επικεφαλής την M. Albright και άλλους ακαδημαϊκούς και διπλωμάτες, όπως οι M. Abramowitz, H. Barkey κ.ά., βρέθηκε την περασμένη εβδομάδα στην Τουρκία με σκοπό να παρατηρήσει επιτόπου τις εξελίξεις και να έρθει σε επαφή με τους ιθύνοντες της τουρκικής διπλωματίας («Μιλιέτ» 24/12/2010). Ανεξάρτητα από τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγουν οι τούρκοι αναλυτές, οι οποίοι συχνά παρασύρονται από ένα κλίμα ευφορίας σε ανάλογες περιπτώσεις και θεωρούν την Τουρκία ίση και όμοια με τις ΗΠΑ, γεγονός είναι ότι η στάση της Άγκυρας έχει προκαλέσει τεράστια απογοήτευση στην υπερατλαντική συμπολιτεία και τους κύκλους εκείνους που συνδέονται με τους συμμάχους της στην Μέση Ανατολή. Άλλωστε, η υφιστάμενη κατάσταση δεν προμηνύει ότι οι άλλοτε αρμονικές σχέσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Άγκυρας θα αναβιώσουν το 2011.

Ο υπερβολικός ζήλος της ισλαμικής κυβέρνησης ΑΚΡ στην προάσπιση των εθνικών συμφερόντων της Τουρκίας στο παγκόσμιο στερέωμα αναπόφευκτα δημιούργησε τριβές και συγκρούσεις συμφερόντων με τις ΗΠΑ, οι οποίες αδιαμφισβήτητα συνεχίζουν να κατέχουν θέση κεντρικού ρυθμιστή στο διεθνές σύστημα. Η δε εμμονή της να υπονομεύσει το Ισραήλ έστρεψε το εβραϊκό λόμπι, το οποίο υπήρξε πρωτύτερα ένθερμος υποστηρικτής των τουρκικών θέσεων, εναντίον της Άγκυρας. Η εξισορρόπηση των σχέσεών μας με την Άγκυρα εναπόκειται προφανώς στη βούληση και την ικανότητα των ηγετών μας να εκμεταλλευτούν τις επικίνδυνες ακροβασίες της ισλαμικής κυβέρνησης ΑΚΡ μεταξύ Ανατολής και Δύσης.

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος



Για περισσότερα...

Ο Ερντογάν κατηγορεί και απειλεί το Ισραήλ από τον Λίβανο

(ΑP Photo, 25/11/2010)

Νέα επιδείνωση στις σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Τελ Αβίβ αναμένεται να σημειωθεί μετά τις νέες προσβολές του Ερντογάν προς το Ισραήλ. Η ανοχή όμως των διεθνών κέντρων ισχύος προς την Άγκυρα φαίνεται ότι δεν είναι απύθμενη, γεγονός που αρχίζει να αντιλαμβάνεται και μερίδα του τουρκικού Τύπου.

Κατά την επίσημη επίσκεψή του στον Λίβανο ο τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανέβασε και πάλι τους τόνους της αντιπαράθεσης με το Ισραήλ. Η εμμονή του ισλαμιστή πρωθυπουργού της Τουρκίας να αποκτήσει κύρος στον ισλαμικό κόσμο επιτιθέμενος στο Ισραήλ, φαίνεται ότι θα οδηγήσει τη χώρα όχι μόνο σε απομάκρυνση από τη Δύση, αλλά και σε ανοιχτή αντιπαράθεση με αυτήν.

Την εβδομάδα που πέρασε ο πρωθυπουργός της Τουρκίας πραγματοποίησε διήμερη επίσημη επίσκεψη στον Λίβανο. Κατά τη διάρκεια της εν λόγω επίσκεψης συναντήθηκε με τον μαρωνίτη Πρόεδρο Μισέλ Σουλεϊμάν, τον σιίτη πρόεδρο της Εθνοσυνέλευσης Ναμπίχ Μπερί και τον σουνίτη ομόλογό του Σαάντ Χαρίρι. Στις συναντήσεις αυτές τα δύο μέρη ολοκλήρωσαν περίπου 30 συμφωνίες συνεργασίας. Εξάλλου, ο Ερντογάν, συνοδευόμενος από τον λιβανέζο πρωθυπουργό, επισκέφτηκε το τουρκομανικό χωριό Κουβάσρα στον βόρειο Λίβανο, από όπου και απηύθυνε μήνυμα με αποδέκτες τους Ισραηλινούς και τη Δύση.

Σε μια προσπάθεια να μιμηθεί τον Πρόεδρο του Ιράν Μαχμούντ Αχμεντινετζάντ, ο οποίος κατά την επίσημη επίσκεψή του στην εν λόγω χώρα πριν από λίγες εβδομάδες είχε συναντηθεί με εκπροσώπους της Χαμάς στον Λίβανο, ο τούρκος πρωθυπουργός εξαπέλυσε με τη σειρά του βαριές κατηγορίες προς το Τελ Αβίβ, κάνοντας επίδειξη δύναμης στους Ισραηλινούς. Σε πολύ αυστηρό τόνο ο Ερντογάν, από τη μία εξέφρασε τη συμπαράσταση της Τουρκίας στους Λιβανέζους και στους Παλαιστίνιους και από την άλλη αποκάλεσε τους Ισραηλινούς δολοφόνους. Συγκεκριμένα ο Ερντογάν δήλωσε ότι «Όταν η Βηρυτός τελούσε υπό πολιορκία, αισθανθήκαμε πολιορκημένοι. […] Όταν δολοφονήθηκε ο Χαρίρι αισθανθήκαμε τον ίδιο πόνο. Και ο Λίβανος αισθάνθηκε τον ίδιο πόνο από τη δολοφονία των 9 Τούρκων που επέβαιναν στο “Μαβί Μαρμαρά”. Θα συνεχίσουμε να [προασπιζόμαστε τα δίκαια] των Ιεροσολύμων, της Γάζας και της Βηρυτού εις το όνομα της ανθρωπότητας. Θα συνεχίσουμε να προασπιζόμαστε την ειρήνη, τη δικαιοσύνη και το διεθνές δίκαιο. Και όταν παραστεί ανάγκη, θα αποκαλέσουμε ακόμη και τον “δολοφόνο” δολοφόνο και θα του ζητήσουμε να απολογηθεί». Με το τελευταίο αυτό ο Ερντογάν αφενός απεκάλεσε κεκαλυμμένα δολοφόνο το Ισραήλ και αφετέρου απάντησε με λογοπαίγνιο στην κριτική που άσκησε ο Νικολά Σαρκοζί προς την Τουρκία κατά την πρόσφατη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Λισσαβώνα. Ο γάλλος Πρόεδρος είχε υπεραμυνθεί της θέσης ότι η απειλή που προέρχεται από το Ιράν θα πρέπει να κατονομαστεί ρητά. Εξάλλου, ο Ερντογάν υιοθέτησε μια εξόφθαλμη απειλητική ρητορική εναντίον του Ισραήλ, λέγοντας ότι «το Ισραήλ είναι αναγκασμένο να κατανοήσει ότι εάν επικρατήσει η ειρήνη στην περιοχή θα βγει κερδισμένο. Εάν επικρατήσει ο πόλεμος θα βγει ζημιωμένο». Και προσκάλεσε το Ισραήλ «να αλλάξει την παραβατική του συμπεριφορά, να ζητήσει συγγνώμη και να συνάψει ειρήνη» («Ραντικάλ», 25/11/2010).

Η επιθετική πολιτική που ακολουθεί η ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ εναντίον του Ισραήλ, εδώ και λίγα χρόνια, δεν θα μπορούσε παρά να προκαλέσει την αποξένωση της Τουρκίας από τους συμμάχους της στα σημαντικότερα κέντρα εξουσίας στη Δύση. Μια μερίδα Τούρκων φαίνεται να έχει αντιληφθεί ότι οι συνέπειες της

εχθρικής πολιτικής έναντι του Ισραήλ, που ακολουθεί η κυβέρνηση, αργά ή γρήγορα θα προκαλούσε την οργή του πανίσχυρου εβραϊκού λόμπι στην Ουάσινγκτον. Ως γνωστόν, το εν λόγω λόμπι έχει πρόσβαση και ελέγχει αρκετά κέντρα αποφάσεων στις ΗΠΑ, με κυριότερο το Κογκρέσο. Σημαίνουσες προσωπικότητες του τουρκικού Τύπου, όπως ο Μεχμέτ Αλί Μπιράντ, έχουν αρχίσει ήδη να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την Άγκυρα. Σε πρόσφατα δημοσιεύματά του ο Μπιράντ μεταφέρει τις εντυπώσεις που αποκόμισε από τις ΗΠΑ («Μιλιέτ», 23-24-25/11/2010). Αναφέρει έντρομος το αρνητικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί εναντίον της Τουρκίας εξαιτίας της ισλαμικής εξωτερικής πολιτικής που ακολουθεί η χώρα και προβλέπει ότι η κατάσταση θα επιδεινωθεί εάν η Άγκυρα δεν συμμορφωθεί εγκαίρως με την πολιτική των ΗΠΑ. Διαφορετικά, λέει ο Μπιράντ στα άρθρα του, η Τουρκία θα αναγκαστεί να πληρώσει βαρύ τίμημα για τη στάση της έναντι του Ισραήλ.

Από τα σημαντικότερα προτερήματα ενός ηγέτη είναι αναμφίβολα η ικανότητά του να αντιλαμβάνεται εγκαίρως τις μεταβολές στις διεθνείς συγκυρίες και να προβαίνει στις κατάλληλες αλλαγές στις σχέσεις που ακολουθεί η χώρα του στο διεθνές στερέωμα. Δεδομένης της δυσμένειας στην οποία έχει περιπέσει η Άγκυρα, θα πρέπει να γίνουν οι κατάλληλες ενέργειες εκ μέρους της ηγεσίας μας ούτως ώστε, αν δεν είναι δυνατόν να αντιστραφεί η κατάσταση, να τεθεί τουλάχιστον φραγμός στις προκλήσεις της στην Κύπρο, στο Αιγαίο και στη Θράκη. Και το ερώτημα που περιμένει απάντηση είναι εάν τελικά διαθέτουμε ηγεσία.

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος

Το Παρόν της Κυριακής - 28/11/2010

Για περισσότερα...

Η Σεγκολέν, ο Κιλιτσντάρογλου και ο Γιώργος

Σε αποκαλύψεις προέβη η Σεγκολέν Ρουαγιάλ σε συνάντηση που είχε με τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου στα πλαίσια της Σοσιαλιστικής Διεθνούς. Ο πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (ΡΛΚ) συναντήθηκε και με τον έλληνα πρωθυπουργό.

Την εβδομάδα που πέρασε πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι συνέδριο της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, στο οποία έλαβαν μέρος οι αρχηγοί των σοσιαλιστικών κομμάτων που είναι μέλη της οργάνωσης. Το συνέδριο ασχολήθηκε με φλέγοντα ζητήματα, όπως η κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας και οι προοπτικές εξόδου από την κρίση, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και η αντιμετώπισή τους, η ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών κ.λπ. Στα πλαίσια του συνεδρίου έλαβαν χώρα και οι καθιερωμένες συναντήσεις μεταξύ προέδρων σοσιαλιστικών κομμάτων, αξιωματούχων της Σοσιαλιστικής Διεθνούς κ.ά.

Μια από τις εν λόγω συναντήσεις ήταν και εκείνη που πραγματοποιήθηκε μεταξύ της αντιπροέδρου της Σοσιαλιστικής Διεθνούς Σεγκολέν Ρουαγιάλ και τον πρόεδρο του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος της Τουρκίας Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. Η πρώην πρόεδρος του σοσιαλιστικού κόμματος Γαλλίας και υποψήφια για την Προεδρία της Γαλλικής Δημοκρατίας το 2007 είχε μια «εγκάρδια» συζήτηση με τον κ. Κιλιτσντάρογλου στα πλαίσια της δεξίωσης που παρατέθηκε προς τιμήν των συμμετεχόντων. Κατά την εν λόγω συνάντηση διημείφθησαν αρκετά ενδιαφέροντα. Η Σεγολέν Ρουαγιάλ φαίνεται να εκμυστηρεύτηκε ορισμένα σοβαρά σφάλματα στα οποία είχε υποπέσει κατά την προεκλογική της εκστρατεία. Απευθυνόμενη, λοιπόν, στον κ. Κιλιτσντάρογλου ομολόγησε ότι η απόφαση στήριξης της υποψηφιότητας της Τουρκίας για ένταξη στην ΕΕ απεδείχθη καταστροφική γι’ αυτήν. Και αυτό γιατί η Ρουαγιάλ θεώρησε τη στήριξη που παρείχε στην Τουρκία στο ευρωπαϊκό εγχείρημά της, ως μία από τα πρωταρχικά αίτια της αποτυχίας της στην αναμέτρησή της με τον Νικολά Σαρκοζί. (Ταράφ, 17/11/2010). Για να διασκεδάσει, ωστόσο, οποιαδήποτε υποψία πικρίας πρότεινε τη διεξαγωγή στην Τουρκία διεθνούς συνεδρίου για την γυναίκα, τομέας στον οποίο υστερούσε ανέκαθεν η Τουρκία, αλλά που έχει επιδεινωθεί αρκετά μετά την άνοδο των ισλαμιστών στην εξουσία.

Στα πλαίσια της ίδιας διοργάνωσης ο κ. Κιλιτσντάρογλου έγινε δεκτός και από τον Πρόεδρο της Σοσιαλιστικής Διεθνούς κ. Γεώργιο Παπανδρέου. Μετά τη συνάντηση ο κ. Κιλιτσντάρογλου δήλωσε ότι έκανε γνωστό στον κ. Πρόεδρο την επιθυμία του κόμματός του (ΡΛΚ) να συμμετέχει πιο ενεργά στις δραστηριότητες της εν λόγω οργάνωσης, καθώς και να αναλάβει τη διοργάνωση υψηλού επιπέδου συναντήσεων στην Τουρκία. Από τη μεριά του ο κ. Πρόεδρος επανέλαβε ότι η Ελλάδα στηρίζει την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας και εξέφρασε την πεποίθησή του ότι η εν λόγω πορεία θα συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη των Ελληνοτουρκικών σχέσεων. Δεν λησμόνησε ακόμη να προσκαλέσει τον κ. Κιλιτσντάρογλου στην Αθήνα.

Η πεποίθηση της κ. Ρουαγιάλ για το ότι η απόφαση στήριξης στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας συνέβαλε στην εκλογική της αποτυχία, δημιουργεί ερωτήματα γύρω από τη στάση των ευρωπαίων πολιτικών στο εν λόγω θέμα. Δεν θα έπρεπε η κ. Ρουαγιάλ να δώσει εξηγήσεις για ποιο λόγο στήριξε δημόσια την τουρκική υποψηφιότητα ενώ (θα έπρεπε να) γνωρίζει ότι η γαλλική κοινή γνώμη παρ’ όλες τις προσπάθειες του τουρκικού λόμπι στην Ευρώπη εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά επιφυλακτική στο εν λόγω ζήτημα. Καλόπιστοι, θα δεχτούμε ότι για λόγους αβροφροσύνης η κ. Ρουαγιάλ εκμυστηρεύτηκε τον «πόνο» της στον κ. Κιλιτσντάρογλου, τον οποίο μάλλον θεωρεί πολιτικό φίλο και ομοϊδεάτη της. Και εδώ έγκειται προφανώς η ατυχή επιλογή της κ. Ρουαγιάλ, καθώς φαίνεται ότι δεν γνωρίζει τον ιστορικό ρόλο που έχει διαδραματίσει το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (ΡΛΚ) στην Τουρκία, και τη σχέση του με τη Σοσιαλδημοκρατία.

Ακόμη και την περίοδο της περίφημης αριστερής στροφής του, αυτοπροσδιοριζόμενο στα «αριστερά του κέντρου», ή αργότερα με την αναρρίχηση στην ηγεσία του της «σοσιαλδημοκρατικής πτέρυγας» με αρχηγό τον Μπ. Ετζεβίτ, το ΡΛΚ άσκησε άλλου είδους πολιτικές με αποκορύφωμα την εισβολή της Κύπρου. Δεν έχει αντιληφθεί ακόμη η κ. Ρουαγιάλ ότι το κόμμα που ηγείται ο κ. Κιλιτσντάρογλου δεν έχει κατ’ ελάχιστο πια σχέση με τον αριστερό χώρο. Αλλά δεν είναι και η μόνη φαίνεται, χωρίς αυτό να αποτελεί φυσικά παρήγορο. Καθώς ο ίδιος ο Πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, ο Έλληνας πρωθυπουργός, εξακολουθεί να στηρίζει άκριτα και αβασάνιστα την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ την ίδια στιγμή που η χώρα του δέχεται αφόρητες πιέσεις από την Άγκυρα και αμφισβητούνται κυριαρχικά της δικαιώματα. Ας μην λησμονούμε ότι οι πιέσεις αυτές λαμβάνουν χώρα σε στιγμές σοβαρής αδυναμίας της Αθήνας να ανταποκριθεί στις οικονομικές προκλήσεις των καιρών. Πραγματικά, αν η Άγκυρα θεωρείται σύμμαχος, πώς να αντιλαμβάνεται άραγε ο κ. πρωθυπουργός τις χώρες που δεν εντάσσονται στην κατηγορία των συμμάχων μας; Αλλά προφανώς ο ίδιος θεωρεί ότι όλες οι διαφορές με τη γείτονα έχουν λυθεί προς το συμφέρον της χώρας (;)!

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος


Για περισσότερα...

Η επιστροφή του ορφανοτροφείο της Πριγκήπου και οι βανδαλισμοί στα μνήματα της Ίμβρου

Επεστράφη στο Οικουμενικό Πατριαρχείο το ιστορικό κτήριο του ορφανοτροφείου της Πριγκήπου. Η ολοκλήρωση της νομικής διαδικασίας συνέπεσε όμως με βανδαλισμούς σε μνήματα της ελληνικής κοινότητας της Ίμβρου, πράγμα που προκαλεί ανησυχία και προβληματισμό για τις διαθέσεις της Άγκυρας.

Την εβδομάδα που πέρασε ολοκληρώθηκε η έκδοση της απόφασης του Πρωτοδικείου Πριγκήπου με την οποία περιήλθε και πάλη η κυριότητα του ορφανοτροφείου της Πριγκήπου στον νόμιμο κάτοχό του, το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Ωστόσο, την ίδια περίοδο βάνδαλοι κατέστρεφαν δεκάδες τάφους της ελληνικής κοινότητας της Παναγίας στην Ίμβρο, σκορπώντας φόβο και τρόμο στους κατοίκους.

Η απόφαση του δικαστηρίου Πριγκιποννήσων, σύμφωνα με την οποία επεστράφη το ιστορικό κτήριο, καθαρογράφτηκε εντός της πρώτης εβδομάδας του Νοεμβρίου, όπως αναμενόταν, και απέκτησε έτσι νομική ισχύ. Με την εν λόγω απόφαση τερματίστηκε νικηφόρα η δικαστική διαμάχη που είχε ενταθεί τόσο στην Τουρκία όσο και στα πλαίσια των ευρωπαϊκών θεσμών τα τελευταία χρόνια. Το τουρκικό κράτος αρχικά είχε διατάξει την παύση λειτουργίας του ορφανοτροφείου το 1964 στο πλαίσιο της πολιτικής εκφοβισμού της ελληνικής μειονότητας. Από το 1974 το τουρκικό κράτος φέρει περιορισμούς στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των ελληνορθόδοξων ευαγών ιδρυμάτων (βακούφια). Τελικά, στις αρχές της νέας χιλιετίας το τουρκικό Δημόσιο κατόρθωσε να αφαιρέσει παράνομα και καταχρηστικά την κυριότητα του κτηρίου από το Πατριαρχείο, οπότε και εγκαινιάστηκε ένας δικαστικός μαραθώνιος που κατέληξε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Το καλοκαίρι που πέρασε, το ΕΔΑΔ αποφάνθηκε ότι το τουρκικό Δημόσιο έπρεπε να επιστρέψει το κτήριο στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Έτσι, η Συνέλευση της Γενικής Διεύθυνσης Βακουφίων δεν είχε παρά να επιστρέψει το κτήριο για να ακολουθήσει και η δεσμευτική απόφαση του Πρωτοδικείου.

Και ενώ είχε δρομολογηθεί η επιστροφή του ορφανοτροφείου, η ελληνική κοινότητα της Ίμβρου δεχόταν ένα ακόμη άνανδρο χτύπημα τη νύχτα της 28ης Οκτωβρίου. «Άγνωστοι» είχαν εισβάλει στο ελληνορθόδοξο νεκροταφείο της Παναγίας στο λιμάνι της Ίμβρου, καταστρέφοντας 80 περίπου τάφους. Δεν είναι η πρώτη φορά που η πολύπαθη κοινότητα της Ίμβρου έρχεται αντιμέτωπη με παρόμοιες καταστάσεις. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 βρέθηκε πολλάκις στο στόχαστρο τόσο του επίσημου τουρκικού κράτους όσο και των ακροδεξιών ομάδων που συνεργάζονται με το παρακράτος. Σε αυτό συνηγορεί και ο τούρκος δικηγόρος Ερχάν Πεκτσέ, ο οποίος ανέλαβε την υπόθεση. Αναλυτικότερα ο Πεκτσέ υπογράμμισε ότι το ελληνορθόδοξο νεκροταφείο του Κάστρου της Ίμβρου είχε καταστραφεί ολοσχερώς το 1974. Αποτέλεσμα ήταν η κοινότητα να αναγκαστεί να μεταφέρει τα οστά των νεκρών της στο νεκροταφείο της Παναγίας. Ο Πεκτσέ δήλωσε ακόμη ότι κατά την ίδρυση της Τουρκίας δεν υπήρχαν Τούρκοι κάτοικοι στο νησί, ενώ στις ημέρες μας ο ελληνικός πληθυσμός έχει μειωθεί σε λιγοστούς ηλικιωμένους. Παλαιότερα, συνέχισε ο Πεκτσέ, τις πράξεις αυτές τις σχεδίαζε το τουρκικό κράτος, ενώ τώρα τις υποψίες συγκεντρώνουν ακροδεξιές οργανώσεις. (Ταράφ, 1/11/2010).

Πάγια τακτική της Άγκυρας είναι να ακολουθεί ασύμμετρες μεθόδους που δεν συνάδουν με το κράτος δικαίου και το ευρωπαϊκό κεκτημένο για να ασκήσει πίεση στην Αθήνα. Έτσι, δεν διστάζουν να τρομοκρατούν ακόμη και τα λιγοστά μέλη της ελληνικής μειονότητας της Τουρκίας. Άλλωστε, το γεγονός έλαβε χώρα σε μια στιγμή που η Άγκυρα φαίνεται να αυξάνει τις πιέσεις για μία εφ’ όλης της ύλης «διευθέτηση» των ελληνοτουρκικών «διαφορών», ευελπιστώντας να αποσπάσει τη συγκατάθεση της ελληνικής κυβέρνησης για συγκυριαρχία στο Αιγαία. Αν αναλογιστεί κανείς το μέγεθος της τραγωδίας στη Μεγαλόνησο και τις συνέπειές του, μπορεί να αντιληφθεί ότι στην ουσία κάτι τέτοιο θα συνεπάγεται οριστική παραχώρηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων στο ελληνικό αρχιπέλαγος. Και ιδού τα ανταλλάγματα που προσφέρονται: Βανδαλισμοί σε νεκροταφεία, συνέχιση του καθεστώτος πίεσης και εκφοβισμού στο Αιγαίο, κλίμα τρομοκρατίας εις βάρος της ελληνικής μειονότητας στην Τουρκία, επιστροφές κοινοτικών περιουσιών που είναι ολοσχερώς κατεστραμμένες με υπαιτιότητα της Άγκυρας, αδιάλλακτη στάση στο Κυπριακό κ.λπ. Εάν η ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ εννοούσε πραγματικά την ελληνοτουρκική «φιλία», δεν θα έπρεπε να κάνει αυτή τα πρώτα βήματα και να αποκαταστήσει τις αδικίες που έλαβαν χώρα κατά τις προηγούμενες δεκαετίες; Δεν θα έπρεπε να αποδείξει την ειλικρίνεια της με πραγματικά και ουσιαστικά ανοίγματα στον ελληνισμό; Να αποσύρει τα στρατεύματα, τους έποικους και τους παρακρατικούς μηχανισμούς που διατηρεί στην κατεχόμενη Κύπρο, η οποία είναι μάλιστα κράτος-μέλος της ΕΕ! Να σταματήσει τις παραβιάσεις στο Αιγαίο; Ας μην τρέφουμε όμως αυταπάτες, το ενδεχόμενο η Τουρκία να προβεί σε κινήσεις καλής θελήσεως, όπως αυτές, βρίσκεται μόνο στη σφαίρα της φαντασίας. Και βεβαίως να μην ξεγελιόμαστε από τις πρόσφατες παραχωρήσεις που αναγκάστηκε να κάνει η Άγκυρα υπό την πίεση διεθνών θεσμών. Το έκανε για να ενισχύσει την προβληματική εικόνα της στο διεθνές στερέωμα. Για να μην αναφερθεί κανείς και στον συμβολισμό των βανδαλισμών στο νεκροταφείο της Ίμβρου την επέτειο του «ΟΧΙ»!

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος

Το Παρόν της Κυριακής - 7/11/2010


Για περισσότερα...

Η σχέση μεταξύ μορφωτικού επιπέδου και ψηφοφόρων του ΑΚΡ

Αρνητική είναι η σχέση μεταξύ του ισλαμικού κόμματος ΑΚΡ και του μορφωτικού επιπέδου των ψηφοφόρων σύμφωνα με αποτελέσματα έρευνας που διεξήχθη μετά το δημοψήφισμα του Σεπτεμβρίου. Η εν λόγω αρνητική σχέση σχετίζεται άμεσα και με την εικόνα που δίνει προς τα έξω η ισλαμική ηγεσία.

Σύμφωνα με αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας υπάρχει μία αρνητική σχέση μεταξύ επιπέδου μορφώσεως των πολιτών και του ισλαμικού κόμματος ΑΚΡ. Όσο ανεβαίνει το επίπεδο σπουδών τόσο χαμηλώνει το ποσοστό εκείνων που ψηφίζουν συνειδητά το κυβερνητικό κόμμα. Η αρνητική αυτή σχέση είναι απόρροια της γενικότερης αντι-κεμαλικής, ριζοσπαστικής και ισλαμικής εικόνας που δίνει η κυβέρνηση αρχής γινομένης με τον ίδιο τον πρωθυπουργό της χώρας.

Την εβδομάδα που πέρασε ήρθαν στο φως της δημοσιότητας τα αποτελέσματα έρευνας που διεξήχθη για λογαριασμό του κυβερνόντος ισλαμικού κόμματος. Σύμφωνα με τον Ερτάν Αϊντίν, τον διευθύνον σύμβουλο της εταιρείας Pollmark, που ανέλαβε την έρευνα, το ποσοστό εκείνων που ψήφισαν υπέρ της συνταγματικής μεταρρύθμισης στο πρόσφατο δημοψήφισμα του Σεπτεμβρίου, μειώνεται όσο αυξάνει το επίπεδο σπουδών τους. Σε ενημερωτική εκπομπή της κρατικής τηλεόρασης που συμμετείχε, ο Αϊντίν ανέφερε ότι η έρευνα έχει διεξαχθεί σε δείγμα 70.000 ατόμων, οι οποίοι έχουν καταταγεί ανάλογα με το επίπεδο των σπουδών τους. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι το 57.7% όσων δεν γνωρίζουν ανάγνωση και γραφή ή έχουν αποφοιτήσει το πολύ από το πεντατάξιο δημοτικό έχουν ψηφίσει υπέρ της αναθεώρησης. Στους απόφοιτους γυμνασίου παρατηρείται μία ισορροπία. Το 38% ψήφισε υπέρ της αναθεώρησης, ενώ το 36,5% ψήφισε εναντίον. Η εν λόγω ισορροπία ανατρέπεται στην κατηγορία εκείνων που έχουν λάβει πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Μόνο το 32.1% ψήφισε υπέρ, έναντι του 42.5% που ψήφισε κατά της αναθεώρησης του συντάγματος. Από τα εν λόγω αποτελέσματα ο Αϊντίν εξήγαγε το συμπέρασμα ότι η σχέση μεταξύ του υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης και της ψήφου υπέρ του ΑΚΡ είναι αρνητική. Σημείωσε ακόμη ότι η αρνητική στάση που τηρούν οι σπουδαγμένοι προς το ΑΚΡ, και το γεγονός ότι αντιλαμβάνονται το εν λόγω καθεστώς ως μία δικτατορία που επιβλήθηκε από τη συγκεκριμένη μερίδα πολιτικών, απογοήτευσε τον πρωθυπουργό Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Τα εν λόγω στοιχεία έκαναν τον ισλαμιστή πρωθυπουργό να αναρωτηθεί για το πώς είναι δυνατό ενώ το κόμμα του επενδύει στην ανώτερη εκπαίδευση οι απόφοιτοι πανεπιστημιακής εκπαίδευσης να τηρούν αρνητική στάση εναντίον του ΑΚΡ;

Η απάντηση ίσως βρίσκεται στην αντι-κεμαλική πολιτική που ακολουθεί η ισλαμική κυβέρνηση, η οποία έχει βάλει στόχο να περιορίσει αν όχι και να αναστρέψει τον κοσμικό τρόπο ζωής. Ας σημειωθεί ακόμη ότι από την έρευνα προκύπτει ότι το 66% των ψηφοφόρων πιστεύει ότι ο «κοσμικός» τρόπος ζωής τελεί υπό απειλεί στην Τουρκία. Το γεγονός αυτό ενισχύεται και από το παρελθόν του ίδιου του ισλαμιστή πρωθυπουργού, ο οποίος από τα πρώτα κι’ όλας βήματά του στον πολιτικό στίβο ως δήμαρχος Κωνσταντινούπολης προσέφευγε σε λαϊκισμούς και κυρίως υιοθέτησε μία αντικαθεστωτική ρητορική που στόχευε στην ίδρυση ενός ισλαμικού κράτους. Στο σημείο αυτό κρίνουμε σκόπιμο να αναφέρουμε ορισμένα αποφθέγματα λόγων του Ερντογάν που ειπώθηκαν κατά την περίοδο 1994-2006 και είναι ενδεικτικά της στοχοθεσίας του. Υπενθυμίζουμε ότι επί δημαρχίας του ακόμη δήλωνε ότι «με το θέλημα του Θεού (Αλλάχ) θα βάλλουμε τα θεμέλια του τεμένους στην πλατεία Τακσίμ» (1/7/1994), ότι ο ίδιος είναι «ο ιμάμης της Κωνσταντινούπολης» (Χουρριέτ, 8/1/1995), ότι το «πράσινο χρώμα (με το οποίο έβαψαν μια περίοδο τα πεζοδρόμια της Πόλης) ήταν το χρώμα ενός ανώτερου πολιτισμού (δηλαδή του Ισλάμ)» (25/6/1994), ότι «όλα τα σχολεία θα μετατραπούν σε ιεροδιδασκαλεία (Ιμάμ-Χατίπ)» (Τζουμχουριέτ, 17/9/1994), ότι «θα μετατρέψει την Πόλη σε Μεντίνα (ιερή πόλη του Ισλάμ)», ότι είναι «δόξα τω Θεώ (Αλλάχ) υπέρ της Σαρίας» (Μιλιέτ, 21/11/1994), ότι «η τέλεση γάμων πρέπει να επιτρέπεται μόνο στους Ιμάμηδες» (Μιλιέτ, 9/5/1995), ότι «είναι υπέρ της έναρξης των εργασιών της Εθνοσυνέλευσης μετά από ανάγνωση του Κορανίου» (Μιλιέτ, 8/1/1996), ότι «δεν είναι πολύ μακρινές οι μέρες εκείνες που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα είναι απόφοιτος των ιεροδιδασκαλείων (Ιμάμ-Χατίπ)» (Ακιτ, 5/2/1996), ότι «τα τεμένη είναι οι στρατώνες τους, οι μιναρέδες οι ξιφολόγχες τους, οι τρούλοι των τεμενών τα κράνη και οι πιστοί οι στρατιώτες τους» (6/12/1997), ότι «η δημοκρατία δεν είναι ο σκοπός τους, αλλά το μέσω (για την επίτευξη των στόχων τους)» (Μιλιέτ, 14/7/1996), ότι «όταν θα επανέλθουν στην εξουσία θα αλλάξουν τη νομοθεσία και θα την προσαρμόσουν στη σαρία (ο ιερός νόμος στο Ισλάμ)» (Χουρίετ, 12/7/1998), ότι «είναι αδύνατο ο κεμαλισμός να αναπαραχθεί εκ νέου και ότι για εκείνους (τους ισλαμιστές) το σημαντικότερο προσδιοριστικό στοιχείο (της ταυτότητάς τους) είναι το Ισλάμ», ότι «είναι αδύνατο κανείς να είναι ταυτόχρονα και σεκουλαριστής και μουσουλμάνος», ότι «1,5 δις. Μουσλουμάνοι αναμένουν με ανυπομονησία την ανάταση των τούρκων», ότι «δεν είναι σεκουλαριστής, αλλά (μόνο) υπεύθυνος για την προάσπιση του σεκουλαρισμού» (2005) κ.λπ. Τέτοιου είδους αιχμηρά αποφθέγματα του ισλαμιστή πρωθυπουργού μπορεί να συναντήσει με ευκολία οποιοσδήποτε μελετήσει τον τουρκικό Τύπο ή ψάξει έστω στο διαδίκτυο.

Η αρνητική στάση εκείνων που έχουν μια πανεπιστημιακή μόρφωση έναντι του ισλαμικού κόμματος ΑΚΡ δεν είναι παρά αποτέλεσμα της πίεσης και της απειλής πολύ συχνά που αισθάνονται να τους ασκείται από τους ισλαμιστές. Το ΑΚΡ αθόρυβα και μεθοδικά όλα αυτά τα χρόνια έχει κατορθώσει να διαβρώσει το κοινωνικοπολιτικό σύστημα. Τώρα που πέφτει το προσωπείο αντιμετωπίζει πια έλλειμμα αξιοπιστίας και θεωρείται άμεση απειλή για σημαντική μερίδα ακόμη και Τούρκων που αναγκάζονται, απογοητευμένοι, να «αυτοεξοριστούν» στην Εσπερία.

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος


Για περισσότερα...

Η Απόφαση της Επιτροπής Νομικών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το Απευθείας Εμπόριο με τα Κατεχόμενα

Θετική εξέλιξη σημειώθηκε στο Κυπριακό μετά την έγκριση της γνωμάτευσης της Νομικής Υπηρεσίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από την Επιτροπή Νομικών υποθέσεων. Η απόρριψη της νομικής βάσης που πρότεινε η Επιτροπή απομακρύνει τα σενάρια για απευθείας εμπόριο με τα κατεχόμενα.

Την εβδομάδα που πέρασε, η Επιτροπή Νομικών υποθέσεων (JURI) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έλαβε μία σημαντική απόφαση που ανατρέπει τις εκβιαστικές κινήσεις της Άγκυρας που στόχευαν στην έμμεση αναγνώριση του παράνομου καθεστώτος στα κατεχόμενα. Η εν λόγω απόφαση απορρίπτει τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που εξασφάλιζε καταχρηστικά στο Ψευδοκράτος να διεξάγει απευθείας εμπόριο με την ΕΕ.

Τα μέλη της Επιτροπής Νομικών υποθέσεων ενέκριναν με μεγάλη πλειοψηφία (18 υπέρ, 5 κατά και μία αποχή) την απόφαση βάσει της οποίας ο υπό εξέταση Κοινοτικός Κανονισμός που ετοίμασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχει στηριχτεί σε λάθος νομική βάση. Αναλυτικότερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβάλλει ως νομική βάση τους κανόνες που διέπουν τις διεθνείς εμπορικές σχέσεις της Ένωσης, δηλαδή, το άρθρο 207 της Συνθήκης της ΕΕ. Η νομική βάση που είχε προταθεί από την Επιτροπή ενίσχυε τις τουρκικές θέσεις για αναγνώριση του ψευδοκράτους, καθώς θεωρούσε ότι η Ένωση θα είχε εμπορικές σχέσεις με τρίτη χώρα. Κάτι τέτοιο σημαίνει, δηλαδή, ότι οι Βρυξέλλες θα αναγνώριζαν το ψευδοκράτος ως κράτος, παραβλέποντας τα κυριαρχικά δικαιώματα μιας χώρας μέλους της Ένωσης: Της Κυπριακής Δημοκρατίας! Και το σημαντικότερο θα δικαιολογούσαν μια ενδεχόμενη αναστολή των κοινοτικών κεκτημένων στα κατεχόμενα εδάφη της Κύπρου.

Τα κακώς κείμενα ήρθε, λοιπόν, να διορθώσει η απόφαση της Επιτροπής Νομικών υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία αποδέχεται αυτούσια τη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας του ίδιου θεσμού. Η εν λόγω γνωμάτευση απορρίπτει τη νομική βάση που προτείνει η Επιτροπή και σημειώνει ότι η ορθή νομική βάση θα μπορούσε να ήταν το Πρωτόκολλο 10 της Συνθήκης Προσχώρησης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ το 2004.

Η εν λόγω απόφαση θα συζητηθεί βέβαια και σε άλλα επίπεδα του Ευρωκοινοβουλίου, όπως επίσης το θέμα θα εξεταστεί προσεχώς και στο Συμβούλιο (Υπουργών) της ΕΕ. Σε κάθε περίπτωση έχει ενισχυθεί η θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας μετά από αυτή την εξέλιξη. Σε περίπτωση που ο κανονισμός βασιστεί στο Πρωτόκολλο 10, η Λευκωσία θα έχει διακαίομαι να ασκήσει βέτο και έτσι να αποκλειστεί το ενδεχόμενο έναρξης απευθείας εμπορίου με το Ψευδοκράτος.

Η απόφαση δυσαρέστησε, όπως θα αναμενόταν, την Τουρκία, η οποία θεωρεί ότι η Ένωση δεν τήρησε τις «υποσχέσεις» της. Ο ισλαμιστής πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τον οποίον φιλοξενούμε αυτές τις μέρες, ισχυρίστηκε ότι η απόφαση δεν είναι δεσμευτική για την ΕΕ και ότι δεν θα πρέπει να ληφθεί υπόψη. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι μετά το δημοψήφισμα για το σχέδιο Ανάν του 2004 οι Βρυξέλλες είχαν υποσχεθεί την άρση του αποκλεισμού και την ελεύθερη διακίνηση των εμπορευμάτων από και προς τα κατεχόμενα, καθώς και οικονομική ενίσχυση του ψευδοκράτους. Αντιθέτως, υποστήριξε ο Έρντογαν, η άρση του οικονομικού αποκλεισμού έχει συνδεθεί παράνομα με τη Συμφωνία της Άγκυρας του 2005 που προβλέπει το άνοιγμα των λιμανιών και των αεροδρομίων στα κυπριακά πλοία και αεροπλάνα! Ο δε τουρκικός Τύπος χαρακτήρισε την απόφαση ως «απαράδεκτη» και ισχυρίστηκε ότι τα μέλη της επιτροπής χρηματίστηκαν από τους Έλληνοκύπριους βουλευτές, ότι δεν είχαν ενημερωθεί εγκαίρως για τη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας, ότι δεν τηρήθηκαν οι διαδικασίες και ότι η προτεινόμενη νομική βάση είναι προβληματική! («Ζαμάν», 20/10/2010)

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται ότι έχει υποπέσει σε ολέθριο ολίσθημα προς όφελος των τουρκικών συμφερόντων, υπονομεύοντας τα κυριαρχικά δικαιώματα και την ανεξαρτησία της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία είναι βεβαίως κράτος-μέλος της ΕΕ από το 2004! Η απόφαση της Επιτροπής Νομικών υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έρχεται να ανατρέψει τα κακόβουλα σχέδια και να βάλει τα πράγματα στη σωστή τους θέση. Είναι ευκαιρία, λοιπόν, Λευκωσία και Αθήνα να συνταχθούν και να συνεργαστούν για την απόρριψη του Κανονισμού της Επιτροπής στο Συμβούλιο της ΕΕ, ο οποίος εάν ψηφιζόταν θα άνοιγε το δρόμο για την αναγνώριση του ψευδοκράτους, παραγνωρίζοντας έτσι τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί στα αρμόδια όργανα του ΟΗΕ και θέτοντας τέλος στις ελπίδες απόδοσης δικαιοσύνης στο κυπριακό δράμα.

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος



Για περισσότερα...

Τα «ανοίγματα» της Άγκυρας προς το Πατριαρχείο και τα «ανταλλάγματα»

Σε απρόσμενες «παραχωρήσεις» προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο φαίνεται να έχει προχωρήσει η Άγκυρα. Ωστόσο, οι κινήσεις αυτές της γείτονος δεν οφείλονται στις αλτρουιστικές διαθέσεις της ή στον σεβασμό της στο διεθνές δίκαιο.

Την εβδομάδα που πέρασε δημοσιεύματα στον τουρκικό Τύπο αποκάλυψαν ότι το τουρκικό Δημόσιο ετοιμάζεται να επιστρέψει το Ορφανοτροφείο της Πριγκήπου στον νόμιμο κάτοχό του, δηλαδή στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Υπενθυμίζεται ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) είχε αποφανθεί υπέρ της επιστροφής του Ορφανοτροφείου στο Πατριαρχείο τον περασμένο Ιούνιο, δίνοντας χρονικό περιθώριο στην Άγκυρα ενός τριμήνου.

Σύμφωνα με τον τουρκικό Τύπο, η Συνέλευση της Γενικής Διεύθυνσης Βακουφίων αποφάσισε να μεταβιβάσει την κυριότητα του Ορφανοτροφείου στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Η απόφαση ελήφθη μεν ομόφωνα, ωστόσο η προτίμηση της Γενικής Διεύθυνσης ήταν αρχικά να μεταβιβαστεί η κυριότητα όχι στο Πατριαρχείο, αλλά στο κοινωφελές ίδρυμα της νήσου Πριγκήπου. Και ο λόγος προφανώς συνδέεται με την αναγνώριση του Πατριαρχείου. Ως γνωστόν, η Άγκυρα αμφισβητεί πέραν του οικουμενικού χαρακτήρα του Πατριαρχείου και το νομικό του καθεστώς. Το ενδεχόμενο της ολοκλήρωσης της διαδικασίας μεταβίβασης της κυριότητας του Ορφανοτροφείου στο Πατριαρχείο εντός ολίγων εβδομάδων γεμίζει λοιπόν με αισιοδοξία το Φανάρι, καθώς θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως έμμεση αναγνώρισή του. Ωστόσο, η εν λόγω απόφαση της Γενικής Διεύθυνσης δεν έχει νομική ισχύ. Ας σημειωθεί ότι το Δικαστήριο των Πριγκηπονήσων έχει ήδη αποφανθεί επί του θέματος υπέρ του Πατριαρχείου και θα πρέπει να καθαρογραφεί πλέον η απόφαση, διαδικασία που θα κρατήσει τουλάχιστον ως τις αρχές Νοεμβρίου.

Ένα άλλο θέμα στο οποίο η Άγκυρα φαίνεται να κάνει παραχωρήσεις είναι η διαδοχή στον οικουμενικό θρόνο. Το τουρκικό υπουργείο Εσωτερικών έχει αποστείλει στο Πατριαρχείο τα έγγραφα σχετικά με την πολιτογράφηση 15 Μητροπολιτών. Από τους εν λόγω Μητροπολίτες απερρίφθη η αίτηση του Μητροπολίτη Αυστρίας Μιχαήλ, ο οποίος είναι ένας από τους πιο αξιόλογους ιεράρχες που διαθέτει το Πατριαρχείο, με τη δικαιολογία ότι είναι κάτοχος αυστριακού διπλωματικού διαβατηρίου. Την απόδοση της τουρκικής υπηκοότητας προσπάθησε να την παρουσιάσει η ισλαμική κυβέρνηση, για λόγους προβολής στη διεθνή κοινότητα, ως άνοιγμα προς τις εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες. Στην προκειμένη περίπτωση προσπαθεί να πείσει τη Δύση ότι έτσι εξασφαλίζεται η διαδοχή στον οικουμενικό θρόνο, καθώς η τουρκική νομοθεσία απαιτεί να είναι τούρκος υπήκοος ο Πατριάρχης!

Οι απρόσμενες υποχωρήσεις της Άγκυρας σε ζητήματα που αφορούν άμεσα το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν περνάνε απαρατήρητες από τους αναλυτές. Πέρα από κάθε καχύποπτη διάθεση, η αλήθεια είναι ότι η μέχρι τώρα στάση της Άγκυρας δεν συμβαδίζει με τις πρόσφατες κινήσεις της. Να οφείλεται άραγε η αλλαγή στην πίεση των διεθνών θεσμών, όπως το ΕΔΑΔ, ή της παγκόσμιας κοινής γνώμης; Ευχόμαστε μόνο να μη συνδέεται με παραχωρήσεις στην ελληνική Θράκη με τη συγκυρία των εκλογών δευτεροβάθμιας διοίκησης στη χώρα μας, που συμπίπτουν χρονικά περίπου με την έκδοση της απόφασης από το τουρκικό δικαστήριο τον προσεχή Νοέμβρη... Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι έχουμε ήδη προσκαλέσει την τουρκική ηγεσία και θα μας επισκεφτεί σε λίγες εβδομάδες, η οποία ως γνωστόν δεν χάνει τον χρόνο της με εθιμοτυπικού χαρακτήρα επισκέψεις. Όσο για το θέμα της πολιτογράφησης των Μητροπολιτών, είναι εξίσου περίπλοκο. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι ορισμένοι από τους εν λόγω ιεράρχες υπηρετούν σε Μητροπόλεις της ελληνικής επικράτειας, όπως την Κρήτη και τα Δωδεκάνησα, που υπάγονται στη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου.

Η κοινή λογική, με βάση όσα έχουν προηγηθεί όλες αυτές τις δεκαετίες, λέει ότι το τουρκικό «άνοιγμα» προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν μπορεί να αποδοθεί στην καλή διάθεση της Άγκυρας ούτε στο γεγονός ότι συνειδητοποίησε πως παραβιάζει τους διεθνείς κανόνες και τις πανανθρώπινες αξίες και επιθυμεί να συμμορφωθεί. Γιατί με αυτήν τη λογική θα έπρεπε να είχε αποχωρήσει από τη Μεγαλόνησο, να είχε αποκαταστήσει την αδικία στην Ίμβρο, στην Τένεδο και στην Κωνσταντινούπολη, να είχε άρει το casus belli, να είχε αναγνωρίσει τη γενοκτονία των Ποντίων και των Αρμενίων κ.ο.κ. Και δεδομένης της δυσμενούς συγκυρίας που διανύουμε, είναι εξίσου δύσκολο να ισχυριστούμε ότι το γεγονός οφείλεται στις «ασφυκτικές» πιέσεις που «ασκούμε». Άρα το μόνο που απομένει είναι…

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος

Το Παρόν της Κυριακής - 17/10/2010

Για περισσότερα...

Η Σύνοδος της Επιτροπής Οικονομικής και Εμπορικής Συνεργασίας της Ισλαμικής Διάσκεψης στην Κωνσταντινούπολη

Τη σύσφιξη των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων των χωρών μελών της Ισλαμικής Διάσκεψης ζήτησε ο Πρόεδρος της Τουρκίας στη Σύνοδο της Μόνιμης Επιτροπής Οικονομικής και Εμπορικής Συνεργασίας της Ισλαμικής Διάσκεψης που συνήλθε στην Κωνσταντινούπολη. Στη σύνοδο συζητήθηκαν θέματα που άπτονται της οικονομικής και πολιτικής συνεργασίας των ισλαμικών χωρών στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η 26η Σύνοδος της Μόνιμης Επιτροπής Οικονομικής και Εμπορικής Συνεργασίας της Ισλαμικής Διάσκεψης (COMCEC) του Οργανισμού της Ισλαμικής Διάσκεψης (ΟΙΔ) διεξήχθη στην Κωνσταντινούπολη με τη συμμετοχή 550 περίπου εκπροσώπων από 49 ισλαμικές χώρες. Στην ετήσια σύνοδο της επιτροπής κυριάρχησε το θέμα της διεθνούς οικονομικής ύφεσης και των επιπτώσεών της στον ισλαμικό κόσμο. Έγιναν επίσης αναφορές στο Παλαιστινιακό, το Κυπριακό και το ζήτημα του Κασμίρ.

Οι εργασίες της τριήμερης Συνόδου εγκαινιάστηκαν με την απαγγελία αποσπάσματος του Κορανίου από τον ιμάμη του τεμένους Μπεγιαζίτ, Σουάτ Γκιοζούτοκ. Τις εργασίες της συνόδου χαιρέτησε ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Αμπντουλάχ Γκιούλ, ο οποίος μάλιστα πριν ξεκινήσει την ομιλία του δεν λησμόνησε να απαγγείλει το μπασμαλά – δηλαδή την έκφραση με την οποία ξεκινά μια σουρά (στοίχος) του Κουρανίου και μεταφράζεται ως εξής: «εις το όνομα του Αλλάχ, του ελεήμων και του πολυεύσπλαχνου» – στα πρότυπα των ηγετών του ισλαμικού κόσμου, γεγονός που προκαλεί τουλάχιστον εντύπωση για τον αρχηγό ενός «κοσμικού» κράτους! Η ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ εκπροσωπήθηκε από τον υπουργό Επικρατείας, Τζεβντέτ Γιλμάζ. Ενώ το παρόν έδωσε και ο τούρκος γενικός γραμματέας της Ισλαμικής Διάσκεψης, Καθ. Εκμελεντίν Ιχσάνογλου.

Στην ομιλία του ο Αμπντουλάχ Γκιούλ επισήμανε την ανάγκη εξεύρεσης μιας λύσεως στα χρονίζοντα προβλήματα του ισλαμικού κόσμου. Και σημείωσε ότι οι ισλαμικές χώρες, οι οποίες διαθέτουν πλούσιες φυσικές πηγές, δεν απολαμβάνουν τα αγαθά της ευημερίας και ανάπτυξης στο βαθμό που τους αναλογεί, καθώς η ανέχεια και η φτώχεια επιτείνεται από τις συρράξεις, τη βία και τις φυσικές καταστροφές που πλήττουν τις εν λόγω χώρες. Σύμφωνα με τον Γκιούλ η εν λόγω κατάσταση μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικότερα με την «κατάργηση των συνόρων»! Υποστήριξε ότι η αποτελεσματική αντιμετώπιση των παγκόσμιων φαινομένων απαιτεί μια κοινή δράση εκ μέρους των ισλαμικών χωρών. Ο Γκιούλ συνέχισε λέγοντας ότι επειδή τα σύνορα «περιορίζουν τις σχέσεις και δυσχεραίνουν την επικοινωνία» μεταξύ των ισλαμικών χωρών, θα πρέπει να καταργηθούν ούτως ώστε ο ισλαμικός κόσμος να σημειώσει το πρώτο σημαντικό βήμα προς την ανάπτυξη, προδίδοντας έτσι τις διαθέσεις της Άγκυρας να ηγηθεί τον ισλαμικό κόσμο. Πρότεινε, τέλος, να επισπευτούν, αφενός, οι εργασίες για τη μείωση των δασμών μεταξύ των ισλαμικών χωρών, κάτι που θα αυξήσει και την κίνηση κεφαλαίων, και αφετέρου, την άρση των θεωρήσεων εισόδου (visa) μεταξύ των ισλαμικών χωρών.

Κατά την έναρξη των εργασιών ο εκπρόσωπος των αραβικών χωρών, ενός εκ των τριών γεωγραφικών ομάδων χωρών στα πλαίσια του ΟΙΔ, ο υπουργός οικονομικών του Κουβέιτ Μουσταφά αλ-Σεμαλί, σημείωσε από τη μεριά του ότι η δημιουργία μηχανισμών για την καλύτερη διαχείριση κρίσεως και η αντιμετώπιση της φτώχειας μέσω της δημιουργίας θέσεων εργασίας πρέπει να αποτελέσουν τους στόχους των μελών της επιτροπής.

Στη σύνοδο συζητήθηκαν επίσης οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και τον ισλαμικό κόσμο, όπως τα γεγονότα στα ανοιχτά της Γάζας με τον στολίσκο της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους παλαιστινίους, τις φυσικές καταστροφές στο Πακιστάν, την απόπειρα καύσης του κορανίου στις ΗΠΑ κ.λπ. Στη σύνοδο συμμετείχε και όργανο του ψευδοκράτους για να αναπτύξει τις θέσεις του κατοχικού καθεστώτος. Βρήκε την ευκαιρία να ζητήσει τη συνδρομή του ισλαμικού κόσμου για την άρση (παραβίαση) του οικονομικού αποκλεισμού της μουσουλμανικής μειονότητας της Κύπρου. Και επισήμανε ότι η κακή οικονομική κατάσταση του καθεστώτος οφείλεται αποκλειστικά στα μέτρα που ελήφθησαν από τη διεθνή κοινότητα!

Ας υπενθυμίσουμε ότι η Τουρκία ανέλαβε την ηγεσία της Μόνιμης Επιτροπής το 1984, επί προεδρίας του στρατηγού Κενάν Εβρέν, και έχει εδρεύει στην Άγκυρα. Η ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ προσδίδει μια ιδιαίτερη σημασία στην επιτροπή τόσο για τον οικονομικό της χαρακτήρα όσο και για το ότι εμπίπτει στη γενικότερη στρατηγική «προσέγγισης» με τον ισλαμικό κόσμο. Η συγκέντρωση σημαντικών θέσεων του οργανισμού, όπως εκείνη του γενικού γραμματέα, στα χέρια της Τουρκίας, επιτρέπει μια καλύτερη διείσδυση κυρίως στις εύπορες αραβικές χώρες, κάτι που ενισχύει σαφώς το πολιτικό γόητρο της Τουρκίας και της επιτρέπει να επιδιώκει αποτελεσματικότερα τα εθνικά της συμφέροντα.

Στην κρίσιμη διεθνή συγκυρία που διανύουμε, η Άγκυρα είναι αποφασισμένη να κινητοποιήσει όλα τα μέσα, αφενός, για να ηγηθεί τον αραβικό και ισλαμικό κόσμο, ο οποίος διαθέτει διόλου ευκαταφρόνητη ισχύ στα οικονομικά πράγματα, και αφετέρου, για να αποσπάσει περισσότερες παραχωρήσεις από τη Λευκωσία. Επιβάλλεται συνεπώς να αναπτυχθούν διπλωματικές πρωτοβουλίες εκ μέρους μας για να εξουδετερώσουν με αποτελεσματικό τρόπο την κινητοποίηση της Άγκυρας.

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος


Για περισσότερα...

Καταδίκη της Τουρκίας από το Κογκρέσο για βαρβαρότητες στην Κύπρο

Νέα καταδικαστική απόφαση για τις βαρβαρότητες που διέπραξε η Τουρκία στην κατεχόμενη Κύπρο, ψήφισε το αμερικανικό Κογκρέσο. Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει το αρνητικό κλίμα που έχει διαμορφωθεί μεταξύ Άγκυρας και Ουάσινγκτον όσον αφορά την παρουσία της πρώτης στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε νέα απόφαση με την οποία καταδικάζεται η Τουρκία για την καταστροφική της δράση στο κατεχόμενο βόρειο τμήμα του νησιού. Η χρονική στιγμή που ψηφίστηκε η εν λόγω απόφαση φαίνεται ότι αιφνιδίασε το τουρκικό λόμπι.

Την εβδομάδα που πέρασε το Κογκρέσο ενέκρινε ψήφισμα εις βάρος της Τουρκίας για την παραβίαση των θρησκευτικών ελευθεριών στα κατεχόμενα. Το σχέδιο ψηφίσματος τέθηκε στην ημερήσια διάταξη κατόπιν πρωτοβουλίας του ελληνοαμερικανού πολιτικού Κωνσταντίνου (Γκας) Μπιλιράκη (Ρεπουμπλικανός, Φλόριντα) και της Καρολίν Μαλόνεϊ (Δημοκρατική, Νέα Υόρκη). Η πρόταση ψηφίστηκε στην ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων και καλεί την Άγκυρα να επιδείξει σεβασμό στα θρησκευτικά δικαιώματα των Ελλήνων της Κύπρου και να θέσει υπό προστασία τους χώρους λατρείας και τα ιστορικά θρησκευτικά μνημεία που βρίσκονται στα κατεχόμενα και τα οποία έχουν λεηλατηθεί από τις κατοχικές δυνάμεις. Η είδηση της έγκρισης του ψηφίσματος αναστάτωσε την Άγκυρα, καθώς είδε μέσα σε διάστημα λίγων μηνών το Κογκρέσο να στρέφεται εναντίον της σε όλα τα σημαντικά θέματα που την αφορούν. Μετά το ψήφισμα για τη γενοκτονία των Αρμενίων, για την εγκυρότητα της διαδικασίας του οποίου διαμαρτυρήθηκε έντονα, αυτήν τη φορά η Τουρκία καταδικάστηκε για τις βαρβαρότητες που διέπραξε στην Κύπρο. Αναλυτικότερα η τουρκική πλευρά διαμαρτύρεται για τη στάση της προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόσι, η οποία ακολούθησε μια διαδικασία που αποφεύγει την παραπομπή της συζήτησης του θέματος στην αρμόδια επιτροπή. Η πρόεδρος φαίνεται να προσέφυγε στην εφαρμογή της αρχής «της αναστολής των κανόνων» (suspension of rules) παρακάμπτοντας έτσι τη συζήτηση του θέματος στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων, όπου οι υποστηρικτές της Άγκυρας δεν είναι αμελητέα ποσότητα. Ας σημειωθεί ότι η προσφυγή στην εν λόγω αρχή προβλέπεται για θέματα τα οποία συγκεντρώνουν τη γενική αποδοχή όλων των μερών και δεν επιτρέπεται να προταθούν τροπολογίες από τους παρευρισκόμενους. Συνεπώς με την εφαρμογή του εν λόγω κανόνα εξοικονομείται χρόνος. Ωστόσο, η εφαρμογή του αφήνει να νοηθεί ο τρόπος με τον οποίο οι αμερικανοί πολιτικοί αντιλαμβάνονται το εν λόγω ζήτημα, στέλνοντας έτσι και το απαραίτητο μήνυμα στην Άγκυρα.

Η τουρκική διπλωματία αντέδρασε με ανακοίνωση εκφράζοντας τη δυσαρέσκειά της. Η ανακοίνωση έθιγε εκτός των άλλων και το θέμα των «διακοινοτικών» διαπραγματεύσεων που διεξάγονται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και τον κίνδυνο που διατρέχουν αυτές μετά την έγκριση της απόφασης. Στο ψήφισμα αντέδρασαν βεβαίως και οι πολιτικοί βραχίονες της Άγκυρας στις υπερατλαντικές συμπολιτείες. Ο Αλί Τσινάρ, φερʼ ειπείν, αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Τουρκο-Αμερικανικών Συλλόγων (TADK), καταφέρθηκε εναντίον του ψηφίσματος και υπογράμμισε ότι το εν λόγω ψήφισμα θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Ενώ ο αμερικανός πολιτικός Ed Whitfield (Ρεπουμπλικανός, Κεντάκι), ο οποίος είναι γνωστός για τις στενές του σχέσεις με την Άγκυρα, φαίνεται να διαμαρτυρήθηκε με επιστολές στους συναδέλφους του.

Το καταδικαστικό για την Τουρκία ψήφισμα της αμερικανικής Βουλής των Αντιπροσώπων ήρθε σε μια κρίσιμη καμπή για τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, οι οποίες έχουν εισέλθει σε περίοδο ψυχρότητας. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι την ίδια εβδομάδα η Ουάσινγκτον έστρεψε τα νώτα στο πλαίσιο του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ σε ένα επίσης σημαντικό ζήτημα για την Τουρκία: την ψήφιση της έκθεσης για την επέμβαση των ισραηλινών δυνάμεων στον στολίσκο στα ανοιχτά της Γάζας τον περασμένο Μάιο. Την καταψήφιση της έκθεσης από τις ΗΠΑ ακολούθησε η γνωστοποίηση της δυσαρέσκειας της Ουάσινγκτον για τα μυστικά γυμνάσια που διεξήγαγε η τουρκική αεροπορία μαζί με την κινεζική πριν από λίγο διάστημα.

Όλα συντείνουν στο ότι οι σχέσεις Άγκυρας και Ουάσινγκτον απέχουν πολύ από το καλό επίπεδο που ήταν πριν από λίγα χρόνια. Σε αυτό ίσως να συνέβαλε και η ρήξη που επήλθε στον τουρκοϊσραηλινό άξονα. Σε κάθε περίπτωση, αυτό που ενδιαφέρει εμάς είναι ότι στο εξής στα θέματα που αφορούν την ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου, η στήριξη που παρείχε η Ουάσινγκτον στις τουρκικές θέσεις δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη...

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος

Το Παρόν της Κυριακής - 3/10/2010


Για περισσότερα...

Το τουρκικό παρακράτος, ομολογίες Γιρμιμπέσογλου και το Κυπριακό

Σε ομολογίες περί προβοκατόρικης δράσης του τουρκικού βαθέος κράτους στη Μεγαλόνησο προέβη απόστρατος στρατηγός. Οι εν λόγω δηλώσεις φέρνουν στο φως της δημοσιότητας ακόμη μία πτυχή της πραγματικότητας για τον ρόλο του τουρκικού κράτους στην κυπριακή τραγωδία.

Σε νέες αποκαλύψεις προέβη απόστρατος τούρκος στρατηγός αναφορικά με τη δράση που ανέλαβε το βαθύ κράτος στη Μεγαλόνησο. Οι ομολογίες του έρχονται ουσιαστικά να επιβεβαιώσουν τον προβοκατόρικο ρόλο που παίζει η τουρκική κρατική μηχανή τόσο στη διεθνή σκηνή όσο και στην εσωτερική πολιτική σκηνή κατά την επιδίωξη του τουρκικού «εθνικού συμφέροντος».

Σε τηλεφωνική συνέντευξη που παραχώρησε ο στρατηγός Σαμπρί Γιρμιμπέσογλου σε δημοσιογράφο του ομίλου Χαμπέρ Τουρκ, πριν από λίγες μέρες, αποκάλυψε ότι στο πλαίσιο ειδικών επιχειρήσεων ο τουρκικός στρατός προέβη σε προβοκατόρικες ενέργειες στην Κύπρο. Αναλυτικότερα, αναφερόμενος σε τακτικές διαμόρφωσης κλίματος αντίστασης, δήλωσε ότι «υπάρχει ένας κανόνας στον ανορθόδοξο πόλεμο. Προκειμένου να επιτευχθεί ένα κλίμα αντίστασης στις τάξεις του λαού, προβαίνετε σε δολιοφθορές εναντίον ορισμένων αξιών, δημιουργώντας την εντύπωση ότι το έκανε ο εχθρός. Για παράδειγμα, πυρπολείτε ένα τέμενος. Εμείς έχουμε πυρπολήσει τέμενος στην Κύπρο». Μετά τη δημοσίευση της παραπάνω δήλωσης, όπως είχε συμβεί και έναν χρόνο πριν με την περίπτωση του ηθοποιού Αττίλα Ολγκάτς, ο οποίος είχε ομολογήσει ότι δολοφόνησε αιχμαλώτους στην Κύπρο, ο στρατηγός διέψευσε κατηγορηματικά το γεγονός, προφασιζόμενος ότι έδωσε ένα παράδειγμα.

Ο στρατηγός Γιρμιμπέσογλου δεν είναι τυχαία φυσιογνωμία και οι ομολογίες του αποκαλύπτουν τις μεθόδους που εφαρμόζει το τουρκικό παρακράτος. Υπήρξε στέλεχος και αργότερα επιτελάρχης της Διεύθυνσης Ειδικού Πολέμου το 1971. Τη θέση αυτή φαίνεται να τη διατήρησε κατά τη διάρκεια της εισβολής στην Κύπρο, γεγονός που προσδίδει ιδιαίτερη βαρύτητα στις δηλώσεις του. Το όνομά του δε επανήλθε στην επικαιρότητα μετά τους ισχυρισμούς του Αχμέτ Οζάλ, υιού του πρώην προέδρου Τουργκούτ Οζάλ, ότι η Διεύθυνση εμπλέκεται στη «δολοφονία» του πατέρα του. Ας σημειωθεί ότι οι ομολογίες που εκστόμισε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης στόχευαν στη διάψευση προηγούμενης ομολογίας του αναφορικά με τον ρόλο της Διεύθυνσης στα γεγονότα της 6ης προς 7ης Σεπτεμβρίου 1955, που στόχευαν στον αφανισμό του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης. Ο στρατηγός υποστηρίζει ότι την εποχή εκείνη δεν υπήρχε η Διεύθυνση, αλλά το Συμβούλιο Αξιολόγησης Στρατιωτικής Κινητοποίησης το οποίο σημειώνει μάλιστα ότι ιδρύθηκε το 1953!

Οι ομολογίες του Γιρμιμπέσογλου έχουν ειδική σημασία επίσης για την εσωτερική πολιτική σκηνή, καθώς έρχονται να επιβεβαιώσουν το πραγματικό πρόσωπο του παρακράτους. Η χρονική στιγμή είναι αρκετά κρίσιμη, καθώς είναι νωπές ακόμη οι αντιδράσεις που προκάλεσε η αποκάλυψη αναφορικά με το σχέδιο «Βαριά», το οποίο στόχευε επίσης σε ισλαμικά σύμβολα και τεμένη. Εξάλλου, δεν είναι λίγοι οι ερευνητές που υιοθετούν μια κριτική στάση απέναντι στον ρόλο του παρακράτους στις σχέσεις που διαμορφώθηκαν με άλλες μουσουλμανικές εθνότητες στην Τουρκία, όπως οι Αλεβήδες ή οι Κούρδοι.

Η αποκάλυψη του τούρκου στρατηγού αποδεικνύει, πέρα από τις προβοκατόρικες και ανορθόδοξες μεθόδους που ακολουθεί η Άγκυρα έναντι του ελληνικού στοιχείου –ακόμη και σε καιρούς που «ευδοκιμεί» η «ελληνοτουρκική φιλία»– και τον παραπλανητικό ρόλο που έπαιξε και συνεχίζει να παίζει έναντι των μουσουλμάνων της Κύπρου ως δήθεν «προστάτιδα» δύναμη. Συνεπώς, θα πρέπει κανείς να είναι εξαιρετικά προσεκτικός στο συγκεκριμένο θέμα, καθώς τίποτε δεν αποκλείει να επαναληφθούν παρόμοιες προβοκατόρικες ενέργειες σε ελληνικό έδαφος. Γνωστή είναι άλλωστε η παρουσία και η δράση των ακροδεξιών τουρκικών στοιχείων στην ελληνική Θράκη. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να γίνουν οι κατάλληλες ενέργειες ώστε να καταστεί σαφές στη διεθνή κοινότητα ότι η Τουρκία είναι δύναμη κατοχής στη Μεγαλόνησο και φέρει την αποκλειστική ευθύνη για την υπονόμευση της διεθνούς υπόστασης της Κυπριακής Δημοκρατίας και τα δεινά που υπέστησαν οι πολίτες της, είτε είναι Έλληνες είτε μουσουλμάνοι. Έτσι ίσως να αρχίσει να αναστρέφεται και το δυσμενές και καταπιεστικό κλίμα το οποίο έχει δημιουργηθεί εις βάρος μας στις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται υπό την «αιγίδα» του ΟΗΕ.

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος

Το Παρόν της Κυριακής - 26/9/2010

Για περισσότερα...

Κύπρος: Το περιουσιακό και οι νεοοθωμανικές κουτοπονηριές

(Η Λήδα και ο κύκνος - Παλαίπαφος Κύπρου)

Ακραίες προτάσεις για το περιουσιακό κατέθεσε η τουρκοκυπριακή ηγεσία κατά τις πρόσφατες συνομιλίες. Οι εν λόγω προτάσεις προσβλέπουν στην πολλαπλή ενίσχυση της τουρκικής παρουσίας στη Μεγαλόνησο.

Στις αρχές του τρέχοντος μηνός πραγματοποιήθηκε συνάντηση στα πλαίσια των συνομιλιών που διεξάγονται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, μεταξύ του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Δ. Χριστόφια και του τουρκοκύπριου ηγέτη Ντερβίς Έρογλου. Η τουρκοκυπριακή πλευρά βρήκε την ευκαιρία να αναπτύξει τις προτάσεις της για τη «διευθέτηση» του ακανθώδους ζητήματος του περιουσιακού.

Σύμφωνα με τον τουρκικό Τύπο, η Άγκυρα έχει θέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ένα νέο πακέτο προτάσεων, επιχειρώντας να εγκαταλείψει τη γενική αρχή περί των «ανταλλαγών και των αποζημιώσεων» στο περιουσιακό. Η ημερήσια «Χουριέτ», το γνωστό για τις ανθελληνικές του θέσεις φύλλο, αναφέρει ότι η τουρκική πλευρά έχει επεξεργαστεί σχέδιο που θα «επιλύει το ζήτημα των περιουσιακών δικαιωμάτων των Ελληνοκυπρίων, λαμβάνοντας υπόψη τα ανθρώπινα δικαιώματα». Αναλυτικότερα, η πρόταση συνίσταται στη δημιουργία ενός «συνεταιρισμού διαχείρισης ακινήτων», στον οποίο Έλληνες και Τούρκοι θα συμμετέχουν επί ίσοις όροις (50-50).

Το πολυσέλιδο σχέδιο για τη δημιουργία του συνεταιρισμού φαίνεται να το έχει επεξεργαστεί το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς της Τουρκίας και του «ψευδοκράτους». Μετά από πολύμηνη προετοιμασία το σχέδιο συζητήθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο (Τσάνκαγια), παρουσία του Προέδρου Αμπντουλάχ Γκιουλ, του υπουργού Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου και του αναπληρωτή πρωθυπουργού Τζεμίλ Τσιτσέκ στα μέσα του Ιουλίου. Κατόπιν κατατέθηκε αυτούσιο στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων από τον Ντερβίς Έρογλου, στη συνάντηση που είχε με τον κύπριο Πρόεδρο στις 6 Σεπτεμβρίου, ημερομηνία που συμπίπτει με την 55η επέτειο του πογκρόμ του 1995, που είχε στόχο την ελληνική κοινότητα της Κωνσταντινούπολης και την περιουσία της!

Σύμφωνα με το σχέδιο, τα κέρδη για τους Τουρκοκύπριους και τους εποίκους θα είναι πολλαπλά. Κι αυτό γιατί βραχυπρόθεσμα δεν προβλέπεται επιστροφή των περιουσιών στους Ελληνοκύπριους και κυρίως σε περιοχές όπου το ελληνικό στοιχείο διέθετε πάνω από το 95% της γης. Δηλαδή, οι Τούρκοι που κατέχουν ελληνικές περιουσίες στα κατεχόμενα θα συνεχίσουν να τις κατέχουν όπως και πριν! Και ο αριθμός των Ελλήνων που θα επιστρέψουν στα κατεχόμενα δεν θα ξεπερνάει το 15% των Τουρκοκυπρίων και των εποίκων! Οι Ελληνοκύπριοι, όμως, υποστηρίζει το δημοσίευμα, θα βγουν κερδισμένοι μεσοπρόθεσμα! Κι αυτό θα γίνει, λένε οι Τούρκοι, χάρη στον «συνεταιρισμό διαχείρισης ακινήτων», που θα αξιοποιήσει τόσο τις περιουσίες των Τουρκοκυπρίων που παρέμειναν στην ελεύθερη Κύπρο όσο και τις ανεκμετάλλευτες ελληνικές περιουσίες στα κατεχόμενα εδάφη, όπως εκείνα της πόλης της Αμμοχώστου! Στην περίπτωση που η Λευκωσία δεχτεί τις προτάσεις περί «συνεταιρισμού», η Άγκυρα ευελπιστεί ότι έτσι θα απομακρυνθεί ο κίνδυνος αποζημιώσεων που ξεπερνούν τα 30 εκατ. δολάρια. Στην πράξη, θα ενισχυθεί η θέση της Άγκυρας, καθώς θα απαλλαγεί από οποιαδήποτε οικονομική υποχρέωση προς τους έλληνες πρόσφυγες. Ούτε η Άγκυρα ούτε, πολύ περισσότερο, το «ψευδοκράτος» είναι σε θέση να καταβάλουν τις αποζημιώσεις που θα προκύψουν από την ανταλλαγή περιουσιών που επιζητούν οι Τούρκοι επί χρόνια. Θα ενισχυθεί ακόμη η πολιτική και διπλωματική θέση της Άγκυρας, μια και μέσω του εν λόγω σχεδίου αυτή θα έχει πετύχει να επιβάλει τελικά τους όρους του Σχεδίου Ανάν στο περιουσιακό. Όχι μόνο δεν θα καταβάλει δηλαδή αποζημιώσεις, αλλά θα έχει δικαίωμα λόγου στις περιουσίες των Ελλήνων σε ολόκληρη τη Μεγαλόνησο!

Δεν είναι μυστικό ότι η τουρκική πλευρά αυξάνει τις πιέσεις και τις απαιτήσεις της για έναν εφ' όλης της ύλης διακανονισμό στο Κυπριακό. Μια τέτοια διευθέτηση για την Άγκυρα πρέπει, ιδανικά, να επιτευχθεί το συντομότερο δυνατό. Ως και ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών φαίνεται να έχει επιστρατευθεί, απειλώντας ότι αν δεν σημειωθεί «πρόοδος», θα κηρύξει το Κυπριακό «ανεπίλυτο» ζήτημα! Η βιασύνη της Άγκυρας οφείλεται σε πολλούς λόγους. Κατ' αρχάς η νεοοθωμανική ηγεσία συνειδητοποίησε ότι το Κυπριακό αποτελεί το μαλακό υπογάστριό της και η διαιώνισή του έχει επιβλαβή αποτελέσματα για τη διεθνή εικόνα που επιθυμεί να προβάλλει ως ανερχόμενη περιφερειακή υπερδύναμη. Επιπλέον, άρχισε να αισθάνεται τις επιπτώσεις από την κλιμάκωση της έντασης και τη ρήξη που προκάλεσε με το Τελ Αβίβ, έναν από τους καθοριστικούς παράγοντες στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Τέλος, αντιλαμβάνεται ότι αν δεν συμμορφωθεί με τις συμβατικές υποχρεώσεις που ανέλαβε προς τις Βρυξέλλες για την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η ένταξή της στην ενωμένη Ευρώπη θα συναντήσει πρόσθετες δυσχέρειες.

Είναι ηλίου φαεινότερο ότι η νεοοθωμανική ηγεσία της Τουρκίας τηρεί μια καθ' όλα συνεπή στάση προς όσα πρεσβεύει, ανεξάρτητα από αυτά που διακηρύττει σε κοσμικές εκδηλώσεις, εθιμοτυπικές συναντήσεις, συνεστιάσεις σε τουριστικά θέρετρα, αθλητικούς αγώνες κ.λπ. Εμείς που έχουμε βιώσει τις καταστροφικές συνέπειες της παραχώρησης των περιουσιών του μικρασιατικού ελληνισμού με αντάλλαγμα μόνο υποσχέσεις, που κλείσαμε τα μάτια στις λεηλασίες των ελληνικών περιουσιών στην Κωνσταντινούπολη, που αδρανήσαμε στην εισβολή και κατοχή της Κύπρου, ας επαναλάβουμε το βροντερό «ΟΧΙ» του 2004 -για την αποφυγή κάθε παρεξήγησης- κι ας αρνηθούμε την άμεση ή έμμεση συγκυριαρχία στη Μεγαλόνησο.

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος

Το Παρόν της Κυριακής - 19/09/2010

Για περισσότερα...

Δημοψήφισμα στην Τουρκία: Από το σύνταγμα των στρατηγών στο σύνταγμα των ισλαμιστών;

(Δημοψήφισμααα..., Σκίτσο του Ερτζάν Ακγιόλ, Μιλιέτ 9/9/2010)

Μια καθοριστικής σημασίας απόφαση καλείτε να λάβει ο τουρκικός λαός στο δημοψήφισμα της 12ης Σεπτεμβρίου. Ωστόσο, το πακέτο συνταγματικής αναθεώρησης που προωθεί η ισλαμική κυβέρνηση, φαίνεται να έχει σημαντικές αδυναμίες.

Στις 12 Σεπτεμβρίου ο τουρκικός λαός έχει κληθεί να αποφασίσει για την αναθεώρηση μέρους του ισχύοντος συντάγματος, το οποίο αποτελεί προϊόν του στρατιωτικού πραξικοπήματος του 1980. Το δημοψήφισμα που πραγματοποιείται σε μία μέρα εξαιρετικής συμβολικής σημασίας για τη σύγχρονη Τουρκία, την 30η επέτειο της κατάληψης της εξουσίας από τους στρατιωτικούς και την επιβολή ενός άτεγκτου στρατιωτικού καθεστώτος (1980-1983), εγείρει υποψίες και ερωτηματικά για το αν και κατά πόσο το πακέτο αναθεώρησης θα διορθώσει τα κακώς κείμενα ή θα τα επιδεινώσει.

Το δημοψήφισμα που λαμβάνει χώρα στην Τουρκία αυτή την Κυριακή, έχει λάβει έντονο πολιτικό χαρακτήρα, οδηγώντας τους ψηφοφόρους σε πόλωση μεταξύ δύο στρατοπέδων: Του «ναι» και του «όχι». Από τη μία έχουμε τους οπαδούς της αναθεώρησης του στρατιωτικού συντάγματος, οι οποίοι προσεγγίζουν το θέμα από μία αρκετά κοντόφθαλμη και ρεβανσιστική σκοπιά, με αποκλειστικό κίνητρο το γόητρο που θα προέλθει από την αναθεώρηση άρθρων του συντάγματος τα οποία ταυτίστηκαν με το στρατιωτικό καθεστώς. Σε αυτό έχει συμβάλλει τα μέγιστα και το κυβερνόν ισλαμικό κόμμα, καθώς φρόντισε να κινητοποιήσει τον κομματικό μηχανισμό του και να ευαισθητοποιήσει τους ψηφοφόρους του υπέρ της αναθεώρησης. Η ισλαμική κυβέρνηση φαίνεται να εξασφαλίζει ακόμη περιορισμένη υποστήριξη από μερίδα θυμάτων της χούντας του Εβρέν, οι οποίοι έχοντας δεχτεί διωγμούς, βασανιστήρια κ.λπ. αντιλαμβάνονται το δημοψήφισμα ως «δικαίωση» για τα δεινά που υπέστησαν.

Από την άλλη, έχουμε εκείνους που αντιτίθενται στην αναθεώρηση στα πλαίσια του ίδιου πνεύματος αντιπαράθεσης. Το εν λόγω στρατόπεδο τάσσεται υπέρ της διατήρησης των άρθρων του συντάγματος απορρίπτοντας την ιδέα της «αλλαγής». Οι οπαδοί του «όχι», ωστόσο, δεν αποτελούν μία συμπαγής ομάδα και οι λόγοι της αρνητικής στάσης που τηρούν έως και τις παραμονές του δημοψηφίσματος διαφέρουν. Διακρίνουμε κατ’ αρχάς τους οπαδούς της αξιωματικής αντιπολίτευσης, του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, και τους γκρίζους λύκους του Κόμματος της Εθνικιστικής Δράσης. Τα δύο αυτά κόμματα είχαν τηρήσει αρνητική στάση και στην ψηφοφορία που διεξήχθη στην εθνοσυνέλευση πριν από λίγους μήνες. Διακρίνουμε επίσης το Κόμμα της Ειρήνης και της Δημοκρατίας. Το κουρδικό κόμμα έχει καλέσει τους ψηφοφόρους του να απέχουν από τη διαδικασία, μολονότι είχε υπερψηφίσει ορισμένα άρθρα στην εθνοσυνέλευση, με το σκεπτικό ότι οποιαδήποτε προσπάθεια αναθεώρησης του τουρκικού συντάγματος πρέπει να επικεντρωθεί κατ’ αρχάς στην επίλυση του κουρδικού ζητήματος, πράγμα που θα εξασφαλίσει ένα δημοκρατικό χαρακτήρα στην αναθεώρηση.

Ανεξάρτητα από τις ιδεολογικές αντιπαραθέσεις και τα μικροπολιτικά παιχνίδια και πέραν αυτής της φαινομενικά «επιβεβλημένης» αναθεώρησης του Συντάγματος εκφράζονται σοβαρές ανησυχίες για τον δημοκρατικό χαρακτήρα του δημοψηφίσματος αυτού καθεαυτού. Και ο λόγος είναι ότι το πακέτο περιλαμβάνει αρκετά άρθρα που δεν σχετίζονται μεταξύ τους, γεγονός που αντιβαίνει στις αρχές της δημοκρατίας. Η συνολική ψήφισή ή απόρριψή του περιορίζει τις επιλογές των ψηφοφόρων, οι οποίοι ενδέχεται να συμφωνούν με την αναθεώρηση ορισμένων άρθρων, αλλά να διαφωνούν ριζικά με κάποια άλλα. Εξάλλου, εκφράζονται φόβοι ότι η αναθεώρηση των άρθρων που σχετίζονται με τη δικαιοσύνη, θα αποτελέσουν σημαντική παρέμβαση στον χαρακτήρα της νομοθετικής εξουσίας, η οποία ούτος ή άλλος τελεί υπό την επιρροή του κεμαλικού στρατοπέδου. Έτσι οι ισλαμιστές θα κατορθώσουν να «αλώσουν» ακόμη ένα «προπύργιο» των αντιπάλων τους. Στην ουσία, όμως, το κέντρο βάρους του συστήματος κινδυνεύει να μετατοπιστεί από το ένα άκρο στο άλλο.

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος αναμένεται να είναι αμφίρροπο και θα διεξαχθεί σε κλίμα εκλογικής αναμέτρησης. Μέλλει να δούμε κατά πόσο η εκστρατεία του ισλαμικού κόμματος θα του εξασφαλίσει και την προσδοκώμενη πολιτική νίκη. Σε κάθε περίπτωση είναι γεγονός ότι η Τουρκία θα εξακολουθεί να έχει ανάγκη από ένα δημοκρατικό σύνταγμα την επομένη του δημοψηφίσματος!

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος


Για περισσότερα...

Το ΑΚΡ επιθυμεί Φιλικό Διακανονισμό για αποφυγή νέων διασυρμών στο ΕΔΑΔ

Φιλικό διακανονισμό στις υποθέσεις ελευθερίας της έκφρασης που βαραίνουν την Τουρκία στο ΕΔΑΔ, φαίνεται να επιθυμεί η ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ. Η απόφαση αυτή προσβλέπει στη βελτίωση της διεθνούς εικόνας της Τουρκίας.

Μετά το «διασυρμό» της Τουρκίας στην υπόθεση του δολοφονηθέντος αρμένιου δημοσιογράφου και ακτιβιστή Χράντ Ντίνκ ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), η ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ έλαβε την απόφαση να μην καταθέσει «ποτέ ξανά» εκθέσεις υπεράσπισης για υποθέσεις ελευθερίας της έκφρασης που αμαυρώνουν τη διεθνή εικόνα της Τουρκίας. Ο συντάκτης της εν λόγω έκθεσης υπεράσπισης, υπάλληλος του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, είχε χρησιμοποιήσει ατυχείς εκφράσεις στην προσπάθειά του να παραλληλίσει την υπόθεση Ντίνκ με εκείνη ενός ναζί. Το ΕΔΑΔ είχε δικαιώσει τη Γερμανία για την ποινή που είχε επιβάλει στον ναζί εξαιτίας άρθρων του στα οποία υπερασπιζόταν τον εθνικοσοσιαλισμό. Υπενθυμίζεται ότι ο Ντινκ προτού δολοφονηθεί είχε προσφύγει στο ΕΔΑΔ για τις ποινές που του είχε επιβάλει η τουρκική δικαιοσύνη με την κατηγορία της εξύβρισης του τουρκισμού (αρθ. 301 του ΤΠΚ). Η εν λόγω υπόθεση, μετά τη δολοφονία του Ντινκ, είχε ενοποιηθεί με τις προσφυγές της οικογενείας του, οι οποίες εκκρεμούσαν στο ΕΔΑΔ κατά του τουρκικού κράτους.

Για την αποφυγή, λοιπόν, παρόμοιων καταστάσεων στο εξής, η ισλαμική κυβέρνηση αποφάσισε αντί των εκθέσεων υπεράσπισης, σε ανάλογες καταστάσεις να επιδιώκεται φιλικός διακανονισμός. Στη συνάντηση των αρμοδίων υπουργών που έλαβε χώρα την περασμένη εβδομάδα στο τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών, οι τρεις υπουργοί, Α. Νταβούτογλου (Εξωτερικών), Σαντουλάχ Εργκίν (Δικαιοσύνης) και Μπεσίρ Αταλάϊ (Εσωτερικών), πρότειναν στον πρωθυπουργό, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τα εξής: α) Την προσφυγή σε φιλικό διακανονισμό δίχως την κατάθεση έκθεσης υπεράσπισης στις υποθέσεις που το κράτος κατηγορείται για παραβίαση της ελευθερίας της σκέψης, και β) την αλλαγή του τρόπου λειτουργίας της Επιτροπής Φιλικών Διακανονισμών και εξουσιοδότησής της με ουσιαστικές αρμοδιότητες. Ο ισλαμιστής πρωθυπουργός σύμφωνα με τον τουρκικό Τύπο ενέκρινε τις προτάσεις των υπουργών και στο εξής αναμένεται να καθιερωθεί η προσφυγή στο διακανονισμό αντί της έκθεσης υπεράσπισης στο ΕΔΑΔ, που θα είναι ο κανόνας, εκτός και εάν ο ίδιος ο πρωθυπουργός αποφασίσει το αντίθετο, περίπτωση που θα συνιστά την εξαίρεση στον κανόνα.

Η Επιτροπή Φιλικού Διακανονισμού αποτελεί ένα άτυπο διυπουργικό όργανο επιφορτισμένο με την επικοινωνία μεταξύ των υπουργείων Εξωτερικών, Δικαιοσύνης, Εσωτερικών και Οικονομικών. Έως σήμερα το εν λόγω όργανο λειτουργούσε με αρκετά αργούς ρυθμούς καθώς η επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των τεσσάρων υπουργείων δεν ήταν πάντα δεδομένη.

Με την ενίσχυση του ρόλου της Επιτροπής το ζητούμενο φαίνεται να είναι η απαλλαγή του υπουργείου Εξωτερικών – και του υπουργού Εξωτερικών προσωπικά – από το πολιτικό βάρος παρόμοιων ατιμωτικών καταστάσεων που εκθέτουν την εικόνα της χώρας διεθνώς. Έτσι οι αρμόδιοι υπουργοί προσέφυγαν στη λύση της μεταφοράς του προβλήματος στην επιτροπή, ενώ αυτά θεωρητικά παραμένουν συνυπεύθυνα. Μία από τις απόψεις που εκφράστηκαν είναι ότι η ισλαμική κυβέρνηση δεν επιθυμεί πια να υπερασπίζεται τα κακώς κείμενα του κρατικού μηχανισμού για τα οποία δεν φέρει η ίδια ευθύνη, αλλά το κεμαλικό κατεστημένο, επιχείρημα που συνδέεται άμεσα και με την επικαιρότητα στη γείτονα.

Η απόφαση της απευθείας προσφυγής στην Επιτροπή, η οποία θα επεξεργάζεται προτάσεις για τον φιλικό διακανονισμό και το ύψος των αποζημιώσεων, προκαλεί εκ πρώτης όψεως θετικές εντυπώσεις. Ωστόσο, η υπόθεση του διακανονισμού είναι αφ’ εαυτού της μία περίπλοκη και ιδιαιτέρως χρονοβόρα υπόθεση. Και τι μέλλει γενέσθαι στις περιπτώσεις εκείνες που ο ενάγων αρνείται να υποχωρήσει και να διαπραγματευτεί, όπως τυχαίνει να συμβαίνει με την περίπτωση της οικογένειας Ντινκ, η οποία απέρριψε το ενδεχόμενο φιλικού διακανονισμού; Εξάλλου, θα πρέπει να αναρωτηθεί κανείς πώς ένα κράτος σαν την Τουρκία θα «πάψει» πια να υπερασπίζεται τις αποφάσεις της εσωτερικής έννομης τάξης της; Και από πότε η Άγκυρα άρχισε να «παραδέχεται» τα αδικήματα που έχει πράξει εναντίον των ανυπεράσπιστων πολιτών της; Ακόμη και ο πιο αφελής παρατηρητής αντιλαμβάνεται αμέσως ότι κάτι πονηρό πρέπει να συμβαίνει με την εν λόγω απόφαση. Και η απάντηση είναι πολύ απλή. Η Τουρκία κατέχει τη δεύτερη θέση (έπεται της Ρωσίας) στις χώρες που εκκρεμούν εναντίον τους υποθέσεις στην ΕΔΑΔ! Και το μεγαλύτερο μέρος αυτών αφορά την ελευθερία της έκφρασης! Πράγμα που πάει να πει ότι ο πολύς κύριος Νταβούτογλου θα αναγκαστεί να αντιμετωπίσει πολλές παρόμοιες καταστάσεις ακόμη, κάτι που φυσικά απεύχεται και επιδιώκει ν αποφύγει πάσα θυσία.

Οι απέλπιδες προσπάθειας της ισλαμικής κυβέρνησης να αλλάξει τη διεθνή εικόνα της δεν θα τελεσφορήσουν εάν δεν αλλάξει κατ’ αρχάς νοοτροπία η ίδια. Ακόμη και η συνταγματική αναθεώρηση για την οποία έγινε πολύς λόγος και οι τούρκοι πολίτες θα προσέλθουν στις κάλπες σε λίγες ημέρες, κρύβει παγίδες και λειτουργεί προς την αντίθετη κατεύθυνση με εκείνη της απόδοσης γρήγορης και αμερόληπτης δικαιοσύνης. Συγκεκριμένα το δικαίωμα στην ατομική προσφυγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο, ένα όργανο που αποφαίνεται κατεξοχήν με αργούς ρυθμούς και πολιτικά κριτήρια, δεν μπορεί να αποτελεί παρά ακόμη ένα μεγάλο εμπόδιο που θα πρέπει να αντιμετωπίσει ο πολίτης προτού καταφέρει να απευθυνθεί στο ΕΔΑΔ!

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος


Για περισσότερα...

Σε ισλαμικά ομόλογα στρέφεται η Τουρκία

Σε δανεισμό από την ισλαμική χρηματαγορά μέσω αγοράς σουκούκ (ισλαμικά χρεόγραφα) προσέφυγαν για πρώτη φορά τούρκοι επιχειρηματίες. Στην άντληση κεφαλαίων από παρόμοιες εναλλακτικές πηγές δανεισμού μπορεί να προσφύγει προσεχώς και το τουρκικό Δημόσιο, σύμφωνα με κυβερνητικούς αξιωματούχους.

Tην εβδομάδα που πέρασε τούρκοι επιχειρηματίες προσέφυγαν για πρώτη φορά στην ιστορία της «κοσμικής» Τουρκίας σε δανεισμό δεκάδων εκατ. δολαρίων από την ισλαμική αγορά κεφαλαίων, πράξη που έγινε σύμφωνα με τους ισλαμικούς νόμους. Η προσφυγή στα ισλαμικά ομόλογα, γνωστά και ως σουκούκ, προσφέρει μια ανεπανάληπτη ευκαιρία για τη χρηματοδότηση της τουρκικής οικονομίας, η οποία αντιμετωπίζει επίσης σοβαρά προβλήματα ρευστότητας.

Η χρηματοδότηση πραγματοποιήθηκε από τη συνεταιριστική (ισλαμική) Κουβεϊτιανοτουρκική Τράπεζα με τη μεσολάβηση της Citibank και του κουβεϊτιανού επενδυτικού ομίλου LMH (Liquidity Management House). Το ποσό που άντλησε η Τουρκία ανέρχεται στα 100 εκατ. δολάρια, ενώ η προσφορά ξεπέρασε κάθε προσδοκία υπερκαλύπτοντας το απαιτούμενο ποσό κατά 45%. Τα ομόλογα ήταν τριετούς διάρκειας με απόδοση 5,25% ετησίως. Η επιτυχής άντληση κεφαλαίων γεμίζει τους επιχειρηματικούς κύκλους της γείτονος με αισιοδοξία ότι η τουρκική αγορά σύντομα θα αντλήσει επιπλέον κεφάλαια από τη χρηματαγορά του Περσικού Κόλπου, η οποία σύμφωνα με εκτιμήσεις ανέρχεται σε πολλά δισ. δολάρια.

Σε θρησκευτική εκδήλωση ιφτάρ -πρόκειται για τον δείπνο της ισλαμικής κοινότητας πιστών μετά τη διακοπή της ολοήμερης νηστείας- που πραγματοποιήθηκε από την Κουβεϊτιανοτουρκική Τράπεζα με αφορμή τη δημοπρασία των ομολόγων, συμμετείχε και ο υπουργός Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ. Ο Σιμσέκ σημείωσε ότι η δημοπρασία αποτελεί ένα σημείο καμπής για την Τουρκία και ότι το ισλαμικό ομόλογο αποτελεί ένα σημαντικό προϊόν για την κάλυψη των αυξημένων αναγκών της τουρκικής οικονομίας. Αυτό, όμως, που προκαλεί εντύπωση στις δηλώσεις του Σιμσέκ είναι ότι δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο η ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ να προχωρήσει στη θέσπιση του κατάλληλου νομικού πλαισίου για τα ισλαμικά ομόλογα, το οποίο απουσιάζει σήμερα από την Τουρκία, ούτως ώστε να επωφεληθεί τόσο το Δημόσιο όσο και ο επιχειρηματικός κόσμος.

Το σουκούκ είναι ένα χρηματοπιστωτικό προϊόν σύμφωνο προς τις ισλαμικές επιταγές. Το ισλαμικό ομόλογο αντικαθιστά τα δυτικού τύπου ομόλογα, καθώς το ισλαμικό δίκαιο απαγορεύει την παροχή δανείου με τόκο. Αναλυτικότερα το σουκούκ είναι ένα είδος τίτλου ιδιοκτησίας ακινήτων ή επιχειρηματικών σχεδίων το οποίο πωλείται, ενοικιάζεται και αγοράζεται εκ νέου από τον αρχικό ιδιοκτήτη του. Λειτουργεί βάσει της αρχής της συμμετοχής σε προκαθορισμένα ποσοστά κέρδους, όπως επίσης και σε ζημίες ανάλογα με τη συνεισφορά των εμπλεκομένων μερών. Συνεπώς η επιχείρηση που εκδίδει τα ισλαμικά ομόλογα, αρχικά τα πωλεί στους επενδυτές. Στη συνέχεια οι επενδυτές ενοικιάζουν τα εν λόγω χρεόγραφα στην εκδότρια επιχείρηση έναντι ενός προκαθορισμένου μισθώματος. Στο τέλος της συμφωνημένης χρονικής περιόδου η επιχείρηση που εξέδωσε τα ισλαμικά ομόλογα, τα αγοράζει στην αρχική τους τιμή. Έτσι, σύμφωνα με τη σαρία, ο εκδότης θεωρείται ότι είχε εισπράξει νομίμως τα έσοδα από το κτήμα, επιχείρηση κ.λπ. που ενοικίασε σε τρίτους. Και συνεπώς τα έσοδά του δεν θεωρείται ότι προήλθαν από τόκους.

Στις ημέρες μας οι πιο αναπτυγμένες αγορές σουκούκ είναι στη Μαλαισία και τον Περσικό, ενώ αυτού του είδους το ισλαμικό προϊόν έχει επίσης εισαχθεί στις ευρωπαϊκές αγορές από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Αρχικά φαίνεται ότι η Γαλλία προσέλκυσε τέτοιου είδους χρεόγραφα και επιχείρησε μάλιστα να γίνει το κέντρο έκδοσής τους. Αυτήν τη στιγμή όλα δείχνουν ότι το Λονδίνο αποτελεί το πλέον αναπτυγμένο κέντρο έκδοσης των σουκούκ στην Ευρώπη, καθώς η Βρετανία πέτυχε, απ' ό,τι φαίνεται, να κάνει τις κατάλληλες τροποποιήσεις στη νομοθεσία της ώστε να μην έρχεται σε αντιπαράθεση με τη σαρία.

Η στροφή της Τουρκίας προς το σουκούκ δεν μπορεί παρά να επιβεβαιώσει την αλλαγή που έχει συντελεστεί σε επίπεδο λαϊκής βάσης, συνεπεία της χρεοκοπίας του «κοσμικού» καθεστώτος. Ωστόσο, το ισλαμικό ομόλογο δεν συνιστά παρά μία μόνο μέθοδο άντλησης κεφαλαίων από τις πλούσιες σε υδρογονάνθρακες αραβικές και ισλαμικές χώρες, οι οποίες στηρίζουν οικονομικά την Τουρκία τουλάχιστον από τη δεκαετία του '80. Γεγονός είναι πάντως ότι η ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ επιταχύνει -ενώ οι κεμαλιστές τηρούν σιγήν ιχθύος- τους ρυθμούς εισροής ισλαμικού κεφαλαίου στη χώρα, πράξη τα αποτελέσματα της οποίας είναι εδώ και καιρό ορατά. Η χώρα επιστρέφει ολοταχώς στο οθωμανικό σύστημα!

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος

Το Παρόν της Κυριακής - 29/8/2010


Για περισσότερα...

Προς αναθεώρηση του Πρωτοκόλλου της Πολιτικής Εθνικής Ασφαλείας;

Αναθεωρημένη έκδοση του Πρωτοκόλλου της Πολιτικής Εθνικής Ασφαλείας φαίνετε να έχει καταθέσει η ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ στους στρατιωτικούς. Αλλαγές στο εν λόγω πρωτόκολλο ενδέχεται να πυροδοτήσουν νέες εντάσεις μεταξύ των δύο παρατάξεων.

Η ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ φέρεται να έχει καταθέσει την αναθεωρημένη μορφή του Πρωτοκόλλου της Πολιτικής Εθνικής Ασφαλείας στην στρατιωτική ηγεσία. Σύμφωνα με τον τουρκικό Τύπο το κείμενο έχει δοθεί στους στρατιωτικούς κατά την πρόσφατη μηνιαία συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, στην οποία συμμετείχε για τελευταία φορά ο απερχόμενος αρχηγός του τουρκικού επιτελείου στρατηγός Ιλκέρ Μπασμπούγ.

Κατά τη διάρκεια της πεντάωρης συνεδρίασης, η οποία πραγματοποιήθηκε υπό την προεδρία του Προέδρου Αμπντουλάχ Γκιούλ, η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία εξέτασαν τα μείζονος σημασίας ζητήματα ασφάλειας της Τουρκίας. Σύμφωνα με το δελτίο Τύπου που εκδόθηκε μετά τη συνεδρίαση, τα θέματα που συζητήθηκαν αφορούσαν τις μεθόδους αντιμετώπισης του ένοπλου αγώνα που διεξάγουν οι κούρδοι αγωνιστές (ΡΚΚ) στη Νοτιοανατολική Μικρά Ασία, τις ενδεχόμενες επιδράσεις των κοινοβουλευτικών εκλογών στο Ιράκ, το διαφαινόμενο αδιέξοδο στο θέμα των πυρηνικών του Ιράν και τα πιθανά σενάρια επίλυσης της κρίσης, την αξιολόγηση της πορείας των τουρκοισραηλινών σχέσεων μετά τα γεγονότα στα διεθνή ύδατα στα ανοιχτά της Γάζας, τις φυσικές καταστροφές που έπληξαν τον λαό του Πακιστάν κ.λπ. Εξάλλου, όπως αποκάλυψε η ημερήσια «Μπουγκιούν», η ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ έθεσε υπόψη των στρατιωτικών την αναθεωρημένη έκδοση του Πρωτοκόλλου της Πολιτικής Ασφαλείας.

Σύμφωνα με τα όσα διέρρευσαν στον Τύπο οι σημαντικότερες αλλαγές αφορούν τον ορισμό της «εσωτερικής απειλής». Στο προσχέδιο που έχει κατατεθεί, φαίνεται ότι η ισλαμική απειλή κατά της εσωτερικής τάξης σημειώνει μικρή υποχώρηση. Συγκεκριμένα η έννοια της απειλής από τα «οπισθοδρομικά» στοιχεία – υπό την έννοια αυτή εννοείται ο κίνδυνος κατάλυσης του κεμαλικού κράτους από τους ισλαμιστές – αντικαθίσταται από τις «οργανώσεις που εκμεταλλεύονται το θρησκευτικό φρόνιμα» του λαού. Έτσι, η κυβέρνηση επιχειρεί να άρει την πίεση που της ασκείται από τους πολιτικούς της αντιπάλους που της αποδίδουν τη διόγκωση της ισλαμικής απειλής. Αντιθέτως, η απειλή που προέρχεται από τον ένοπλο αγώνα των κούρδων αγωνιστών και η συγκείμενη απειλή διάσπασης του κράτους διατηρεί τη θέση της στο κείμενο. Σημειώνεται επίσης ότι καμία πράξη που δεν αναφέρεται ως αδίκημα στη νέα έκδοση του Πρωτοκόλλου, το Σύνταγμα και τους νόμους, δεν θα θεωρείται ως απειλή. Με τον τρόπο αυτό οι ισλαμιστές επιχειρούν να θέσουν φραγμό στη δράση των παρακρατικών οργανώσεων και των αθέμιτων μεθόδων πληροφόρησης που ακολουθούσε η ευρύτερη «κεμαλική» αντιπολίτευση. Οι πληροφορίες αναφέρουν ακόμη ότι όσον αφορά την εξωτερική απειλή, η άποψη της κυβέρνησης είναι, ότι καμία γειτονική χώρα της Τουρκίας δεν θα πρέπει να θεωρείται στο εξής ως απειλή για την Τουρκία. Στα πλαίσια αυτής της προσέγγισης θα αναθεωρηθούν τα εδάφια εκείνα που αφορούν το Ιράν, το οποίο κατείχε την κορυφή στις «εξωτερικές απειλές» της Τουρκίας. Εάν τελικά υιοθετηθεί η πρόταση αυτή θα επέλθει πλήρης αρμονία μεταξύ της φιλο-ιρανικής εξωτερικής πολιτικής που ακολουθεί η ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ το τελευταίο διάστημα και της πολιτικής ασφάλειάς της. Ωστόσο, άγνωστο παραμένει πως θα αποτυπωθεί στο πρωτόκολλο, αφενός, η ένταση μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ μετά τα πρόσφατα γεγονότα κατά την μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, και αφετέρου, η κεκαλυμμένη συνεργασία με το κουρδικό καθεστώς του Βορείου Ιράκ.

Το πρωτόκολλο της πολιτικής εθνικής ασφάλειας θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά λίγο μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Το πρωτόκολλο αναθεωρείται κάθε πενταετία, ενώ δέχεται επιμέρους προσαρμογές σε ετήσια βάση. Το 2005 έλαβε χώρα η τελευταία αναθεώρηση του πρωτοκόλλου, στο οποίο η χώρα μας έπαψε να θεωρείται ως μέγιστη απειλή για την Τουρκία. Έως πρότινος το προσχέδιο της αναθεώρησης το ετοίμαζε η πανίσχυρη Γραμματεία του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας. Φέτος, η κυβέρνηση ξεκίνησε τις διαδικασίες από πολύ νωρίς και είχε ήδη εκφράσει τις προθέσεις της τόσο για τη μέθοδο διαβούλευσης που θα ακολουθείτο μεταξύ των υπουργείων και των θεσμών ασφάλειας, όσο και για το περιεχόμενο των αλλαγών.

Η στρατιωτική πτέρυγα του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας θα μελετήσει την πρόταση αναθεώρησης του πρωτοκόλλου και τα δύο μέρη θα αποφανθούν για το περιεχόμενο του πρωτοκόλλου στους προσεχείς μήνες. Εντύπωση προκαλεί, ωστόσο, η επιμονή της ισλαμικής κυβέρνησης να προωθήσει ταυτόχρονα τόσες αλλαγές που αφορούν όχι μόνο τις σχέσεις της με το στρατό, αλλά και τη θέση που κατέχει αυτός στο σύστημα. Ας μην λησμονούμε, ότι προηγήθηκε ήδη μία αποτυχημένη προσπάθεια κατά τις προαγωγές των στρατηγών στις αρχές του μήνα, ενώ είναι σε εξέλιξη ο «προεκλογικός αγώνας» για ένα εξαιρετικής συμβολικής σημασίας δημοψήφισμα.

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος


Για περισσότερα...

Κουρδική απαίτηση για παραχώρηση καθεστώτος αυτονομίας

(«Δημοκρατικό Άνοιγμα – Καθεστώς». Σκίτσο του Χασλέτ Σογιόζ, «Μιλιέτ», 15/9/2009)

Νέα εξέλιξη σημειώθηκε στο κουρδικό μετά την απαίτηση των Κούρδων να τους παραχωρηθεί καθεστώς αυτονομίας στην Τουρκία. Το γεγονός αυτό αναμένεται να αυξήσει τις πιέσεις προς την ισλαμική κυβέρνηση, καθώς συνδέεται με το δόγμα της «εδαφικής ακεραιότητας» στο οποίο η κεμαλική παράταξη προσδίδει μεγάλη σημασία.

Την παραχώρηση αυτόνομου καθεστώτος στον κουρδικό λαό ζήτησαν από την ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ κορυφαίοι κούρδοι πολιτικοί. Το αίτημα των κούρδων ηγετών διατυπώθηκε την περασμένη εβδομάδα στα πλαίσια των εργασιών της Συνέλευσης για μία Δημοκρατική Κοινωνία (ΣΔΚ) και συνοδεύτηκε από αίτημα για αμοιβαίο τερματισμό των εχθροπραξιών.

Στην 4η Γενική Συνέλευση της ΣΔΚ που διήρκησε δύο μέρες και έλαβε χώρα στα γραφεία της Τ.Ο. Ντιαρμπακίρ του κουρδικού Κόμματος της Ειρήνης και της Δημοκρατίας (ΚΕΔ), κυριάρχησε το θέμα της παροχής αυτόνομου καθεστώτος στον κουρδικό πληθυσμό στα πλαίσια των κινήσεων «εκδημοκρατισμού» που φαίνεται ότι θέλει να προωθήσει το ΑΚΡ. Κατά τις εργασίες της Συνέλευσης επικράτησε η άποψη ότι το καθεστώς της «δημοκρατικής αυτονομίας» ταιριάζει απόλυτα στις ανάγκες του κουρδικού λαού που προσδοκά σε ένα πιο φιλελεύθερο καθεστώς. Και αυτό το καθεστώς, δηλώνουν οι κούρδοι, μπορεί να επιτευχθεί μόνο όταν εκδημοκρατιστεί πλήρως η Τουρκία. Η Συνέλευση υιοθέτησε ένα σχέδιο για την αυτονόμηση, οι βασικές γραμμές του οποίου προβλέπουν: α) Ριζικές μεταρρυθμίσεις που θα εξασφαλίσουν τον εκδημοκρατισμό του τουρκικού πολιτικού και διοικητικού συστήματος. β) Την καθιέρωση της κοινωνικής αυτάρκειας ως βασική διοικητική αρχή, δεδομένου ότι η αλλαγή του συστήματος δεν αρκεί από μόνη της για την επίλυση των προβλημάτων. γ) Την υιοθέτηση μιας φιλοσοφίας που θα ενδυναμώνει την περιφέρεια και θα καθιστά τον γηγενή πληθυσμό υπεύθυνο και θα του παρέχει δικαίωμα λόγου στις αποφάσεις αναφορικά με τις μεθόδους επίλυσης προβλημάτων που θα αναπτυχθούν. δ) Την υπεράσπιση της δημοκρατικής συμμετοχής για την ένταξη του γηγενή πληθυσμού στις διαδικασίες λήψης απόφασης και την υιοθέτηση του συστήματος εκπροσώπησης σε όλα τα επίπεδα της τοπικής αυτοδιοίκησης. ε) Την υποστήριξη μίας δομής στην τοπική αυτοδιοίκηση κατά την οποία οι πολιτισμικές διαφορές θα εκφράζονται ελεύθερα αντί μίας νοοτροπίας που βασίζεται στην έννοια του «έθνους και του εδάφους». στ) Τη δημιουργία δομών δημοκρατικής αυτοδιοίκησης, συμπεριλαμβανομένης της υιοθέτησης των ιδιαίτερων χρωμάτων και συμβόλων κάθε περιοχής, δίχως να αναιρείται η έννοια της σημαίας και της επίσημης γλώσσας του «Λαού της Τουρκίας». ζ) Την οργάνωση της δημοκρατικής αυτοδιοίκησης σε «περιφερειακά κοινοβούλια». Τα μέλη τους αποκαλούνται «εκπρόσωποι των περιφερειακών κοινοβουλίων» και έχουν συγκεκριμένα δικαιώματα και υποχρεώσεις. η) Κάθε περιφέρεια θα αποκαλείται με το όνομα της μεγαλύτερης πόλης που περιλαμβάνεται στα γεωγραφικά της όρια. θ) Την ανάθεση στους νομάρχες της εκτέλεσης των αποφάσεων που έχει λάβει τόσο η κεντρική κυβέρνηση όσο και η τοπική αυτοδιοίκηση.

Στη Συνέλευση (ΣΔΚ) συμμετείχαν σημαντικά ονόματα, όπως ο Αχμέτ Τούρκ και η Αϊσέλ Τουγλούκ, οι οποίοι εκλέχτηκαν στην προεδρία από τους συνέδρους. Οι Τουρκ και Τουγλούκ είχαν διατελέσει πρόεδροι του κουρδικού Κόμματος της Δημοκρατικής Κοινωνίας (ΚΔΚ), το οποίο έκλεισε με απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου τον Δεκέμβριο του 2009, ενώ οι ίδιοι είχαν καταδικαστεί σε ποινή πενταετούς αποκλεισμού από κάθε πολιτική δράση. Άλλοι επιφανείς κούρδοι πολιτικοί που έδωσαν το παρόν στη Συνέλευση ήταν ο Σελαχατίν Ντεμίρτας, ο Πρόεδρος του ΚΔΚ, ο Δήμαρχος του Ντιαρμπακίρ, Οσμάν Μπαϊντεμίρ, στέλεχος του ΚΕΔ το οποίο βρέθηκε πρόσφατα στο μάτι του κυκλώνα για την πρόσφατη πρότασή του περί της τοποθέτησης της κουρδικής σημαίας δίπλα στην τουρκική σε δημαρχία της Νοτιοανατολικής Μικράς Ασίας, ο Χατίπ Ντιτζλέ και η Λεϊλά Ζανά.

Μέλη του κουρδικού Κόμματος της Ειρήνης και της Δημοκρατίας (ΚΕΔ), δήλωσαν ότι το σχέδιο της αυτονόμησης περιλαμβάνει δύο πολύ σημαντικές διαστάσεις: Η πρώτη συνίσταται στο να ενώσει όλες τις κουρδικές οργανώσεις υπό τη σκέπη του ΣΔΚ και η δεύτερη στο να πείσει την κυβέρνηση να υιοθετήσει το επίμαχο σχέδιο. Έσπευσαν ακόμη να δηλώσουν ότι το καθεστώς της «δημοκρατικής αυτονομίας» περιορίζεται με την τοπική αυτοδιοίκηση και δεν πρέπει να συγχέεται με εκείνο των ομοσπονδιών και συνομοσπονδιών. Έτσι, αμέσως μετά το τέλος των εργασιών οργανώθηκαν συλλαλητήρια και πορείες συμπαράστασης στο σχέδιο αυτονομίας σε πόλεις της Νοτιοανατολικής Μικράς Ασίας. Ωστόσο, οι αστυνομικές δυνάμεις απαγόρευσαν την πορεία και επιτέθηκαν στους διαδηλωτές με δακρυγόνα κ.λπ., αυξάνοντας την ένταση.

Το αίτημα για αυτονόμηση δεν είναι καινούριο. Έχει εκφραστεί πολλές φορές στο πρόσφατο παρελθόν από ηγετικές φυσιογνωμίες του κουρδικού πολιτικού κόσμου. Ωστόσο, η υφιστάμενη πολυφωνία και φήμες να θέλουν ηγετικό στέλεχος των κούρδων αγωνιστών του ΡΚΚ να προβαίνει σε δηλώσεις περί αυτονομίας στα μέσα του Αυγούστου, έχουν περιπλέξει την κατάσταση. Στην προσπάθειά τους να αυξήσουν τις πιθανότητες υιοθέτησης του σχεδίου, αλλά και για να πείσουν για τις ειλικρινείς προθέσεις τους, οι κούρδοι σπεύδουν να υπενθυμίσουν την απόφαση της πρώτης τουρκικής εθνοσυνέλευσης – με σύμφωνη γνώμη του Μ. Κ. Ατατούρκ – να παρέχει καθεστώς αυτονομίας στους κούρδους, κάτι που δεν εφαρμόστηκε ποτέ.

Το κουρδικό αίτημα έρχεται σε μία δύσκολη χρονική στιγμή, καθώς το κυβερνόν κόμμα αναγκάστηκε σε ταπεινωτική υποχώρηση ενώπιον των στρατιωτικών στην πρόσφατη κρίση που ξέσπασε στο Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο, ενώ η πολιτική του για «δημοκρατικό άνοιγμα» προς τον κουρδικό λαό απείχε κατά πολύ από τα επιθυμητά αποτελέσματα. Θα πρέπει να υπολογίσουμε ακόμη ότι το ισλαμικό κόμμα ΑΚΡ διανύει προεκλογική περίοδο μιας και το δημοψήφισμα για την κύρωση των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων απέχει μόλις ένα μήνα. Έχει ενδιαφέρον να δούμε αν και κατά πόσο η κίνηση αυτή των κούρδων στοχεύει στο να αποσπάσει αυτονομία από το ισλαμικό κόμμα σε αντάλλαγμα προς την κουρδική υποστήριξή υπέρ των μεταρρυθμίσεων. Γεγονός είναι πάντως ότι η κουρδική αντίσταση δεν στάθηκε δυνατό να καμφθεί ούτε με στρατιωτικά, αλλά ούτε και με πολιτικά μέσα με αποτέλεσμα μία συμβιβαστική λύση, που στη σκέψη της και μόνο ταράζονται οι στρατηγοί, να φαντάζει αναπόφευκτη.

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος



Για περισσότερα...

Οι ισλαμιστές εμπόδιο σε εξελίξεις στρατιωτικών

(Εξουσία – «Βγήκε η όρνιθα από το αυγό ή το αυγό από την όρνιθα;». Σκίτσο του Χασλέτ Σογιόζ, «Μιλιέτ» 7/8/2010)

Νέα κρίση μεταξύ ισλαμικής κυβέρνησης και στρατιωτικών ξέσπασε με αφορμή την άρνηση του πρωθυπουργού Ερντογάν να υπογράψει την εξέλιξη του προτεινόμενου για τη θέση του Αρχηγού Στρατού Ξηράς. Η αδυναμία εύρεσης συναινετικής λύσης σε ένα τόσο κρίσιμο θέμα επιβεβαιώνει τις εξαιρετικά κακές σχέσεις μεταξύ των δύο «στρατοπέδων».

Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος την 1η Αυγούστου συνήλθε το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο (YAS) για να εξετάσει τις προαγωγές των ανώτατων αξιωματικών των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. Ωστόσο, οι εργασίες του φετινού Συμβουλίου δεν κύλησαν ομαλά, όπως είθισται, με αποτέλεσμα να μην εγκριθούν οι προαγωγές για τις θέσεις του Αρχηγού Γενικού Επιτελείου και του Αρχηγού Στρατού Ξηράς.

Κατά τη διάρκεια των τετραήμερων εργασιών του Συμβουλίου συζητήθηκαν οι προαγωγές (και συνταξιοδοτήσεις) 135 ανώτερων αξιωματικών. Οι εργασίες, όμως, του Συμβουλίου εισήλθαν σε αδιέξοδο κατά τη συζήτηση της προαγωγής έντεκα περιπτώσεων. Πρόκειται για ανώτερους αξιωματικούς τα ονόματα των οποίων εμπλέκονται σε υποθέσεις που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας κατά τις αποκαλύψεις της υπόθεσης «Εργκενεκόν». Οι χαρακτηριστικότερες υποθέσεις είναι το σχέδιο πραξικοπήματος «κλουβί» και εκείνο του «ηλεκτρονικού διαδικτύου» κατά το οποίο οι ένοπλες δυνάμεις φέρονταν να ελέγχουν αρκετές δεκάδες ιστοσελίδες τις οποίες χρησιμοποιούσαν για να διεξάγουν ψυχολογικό πόλεμο.

Η κρίση ξέσπασε όταν ο ισλαμιστής πρωθυπουργός, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος συμμετείχε στις εργασίες του Συμβουλίου έως τη «ρήξη» και στη συνέχεια απείχε αναθέτοντας την εκπροσώπηση της κυβέρνησης στον υπουργό Αμύνης Βετζντί Γκιονούλ, εξέφρασε την αντίρρησή του στην προαγωγή του αντιστράτηγου Χασάν Ιγσίζ στη θέση του Αρχηγού Στρατού Ξηράς. Η ένταση κορυφώθηκε όταν οι στρατιωτικοί επέμειναν στην εξέλιξη του Ιγσίζ. Μολονότι ο Πρόεδρος, Αμπντουλάχ Γκιουλ, ζήτησε από τα δύο μέρη να βρουν μια συμβιβαστική λύση, ο πρωθυπουργός Ερντογάν δεν υπέγραψε την απόφαση τόσο για την προαγωγή του Ιγσίζ, όσο και εκείνη του αντιστράτηγου Ισίκ Κοσανέρ, ο οποίος υπηρέτησε ως Αρχηγός Στρατού Ξηράς και προοριζόταν για τη θέση του Αρχηγού Γενικού Επιτελείου. Ένα από τα σενάρια ήθελε την προαγωγή στην επίμαχη θέση του αρχηγού της Χωροφυλακής, Ατίλα Ισίκ, ο οποίος στα τέλη Αυγούστου θα συνταξιοδοτείτο. Επιμηκύνοντας τη θητεία του Ισίκ η κυβέρνηση μάλλον ευελπιστούσε ότι η κρίση θα επιλυόταν έστω και προσωρινά. Εντούτοις, η κυβέρνηση βρέθηκε προ εκπλήξεως καθώς δεν είχε υπολογίσει προφανώς την πιθανότητα ότι ο Ισίκ θα αιτούνταν τη συνταξιοδότησή του.

Η κίνηση της κυβέρνησης να αρνηθεί την εξέλιξη του Ιγσίζ, ο οποίος ενώ περίμενε την προαγωγή του εκλήθη από τον εισαγγελέα να καταθέσει για τις υποθέσεις στις οποίες φαίνεται αναμεμειγμένος, επιβεβαιώνει την άποψη ότι το ΑΚΡ επιχειρεί να περιορίσει, αν όχι και να ελέγξει, τον στρατό. Ως αποτέλεσμα του συστήματος εξέλιξης που ακολουθείται στον τουρκικό στρατό, είναι γνωστό από πολύ πριν ποιοι αξιωματικοί και περίπου πότε θα βρεθούν στην κορυφή των ενόπλων δυνάμεων. Εκτιμάται ότι αυτή η κίνηση της ισλαμικής κυβέρνησης συνδέεται με την προσπάθειά της να ανατρέψει το εν λόγω «προκατασκευασμένο» σύστημα εξέλιξης και να θέσει εμπόδια στο αμέσως επόμενο σχήμα που θα αναλάβει τη διοίκηση του στρατεύματος. Εξάλλου, σύμφωνα με την εθιμοτυπία, ο διοικητής του Α΄ Σώματος Στρατού γίνεται Αρχηγός Στρατού Ξηράς. Και ο αρχηγός Στρατού Ξηράς στη συνέχεια εξελίσσεται σε Αρχηγό Γενικού Επιτελείου. Και αυτός είναι ένας από τους λόγους που συνήθως δεν συναντάται τούρκος αρχηγός Γενικού Επιτελείου ο οποίος να προέρχεται από τις τάξεις του Ναυτικού ή της Αεροπορίας. Ας σημειωθεί ακόμη ότι η κατανομή δυνάμεων μεταξύ των δύο «στρατοπέδων» είναι «άνιση». Ενώ οι στρατιωτικοί κατέχουν την πλειοψηφία στο Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο, οι εξελίξεις που αποφασίζονται στο πλαίσιο του Συμβουλίου απαιτούν την υπογραφή του Προέδρου, του πρωθυπουργού και του υπουργού Αμύνης. Στην περίπτωση μάλιστα του Αρχηγού Γενικού Επιτελείου απαιτείται έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου. Έτσι οι στρατιωτικοί μπορούν να εισπράξουν ανά πάσα στιγμή την άρνηση της κυβέρνησης στο εν λόγω ζήτημα.

Παρόμοιες κρίσεις έχουν λάβει χώρα και στο παρελθόν στην Τουρκία. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της αποκλήρωσης του Ν. Οζτορούν από τη θέση του Αρχηγού Γενικού Επιτελείου επί κυβερνήσεως Τ. Οζάλ και της εκλογής στην επίμαχη θέση του Ν. Τορουμτάι. Ωστόσο, η συγκεκριμένη κρίση διαφέρει από τις προηγούμενες κατά το ότι οι συγκυρίες στα πλαίσια των οποίων λαμβάνει χώρα χαρακτηρίζονται από αστάθεια και ένταση. Στο σημείο που έχουν φτάσει τα πράγματα, οι στρατιωτικοί δεν φαίνονται διατεθειμένοι να παραδώσουν τα «όπλα» τόσο εύκολα. Ενώ οι ισλαμιστές γνωρίζουν τους κινδύνους που ενέχει μια ενδεχόμενη «παραχώρηση» στο κεμαλικό «στρατόπεδο». Μέλλει να δούμε ποια λύση θα προκρίνουν τα δύο μέρη για να εξέλθουν της κρίσεως.

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος

Το Παρόν της Κυριακής - 8/8/2010

Για περισσότερα...

Η πορεία των αμερικανοτουρκικών σχέσεων συζητήθηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων

Την πορεία των αμερικανοτουρκικών σχέσεων εξέτασε η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ σε ακροαματική διαδικασία προσφάτως. Η κριτική στάση που τήρησαν οι βουλευτές είναι ενδεικτική της δυσαρέσκειας που επικρατεί στις ΗΠΑ για τις επιλογές της Τουρκίας σε θέματα εξωτερικής πολιτικής.

Οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις κατά κοινή ομολογία διανύουν μια πολύ δύσκολη περίοδο. Μολονότι οι επίσημες δηλώσεις των αξιωματούχων αμφότερων των χωρών συνεχίζουν να διαψεύδουν την ένταση, η Ουάσινγκτον είναι μάλλον δυσαρεστημένη από την πολιτική που ακολουθεί η Άγκυρα στη διεθνή σκηνή. Χαρακτηριστικό είναι το κλίμα που επικράτησε στην αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων κατά τη διάρκεια της πρόσφατης ακροαματικής διαδικασίας με αντικείμενο τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Στις παρεμβάσεις που ακολούθησαν μπορούσε να διαπιστώσει κανείς την αγωνία αμερικανών πολιτικών για τη στάση που τηρεί η ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ σε θέματα που άπτονται τόσο των αμερικανικών συμφερόντων όσο και των πανανθρώπινων αξιών.

Την εβδομάδα που κύλησε διεξήχθη στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της αμερικανικής Βουλής των Αντιπροσώπων ακροαματική διαδικασία με τίτλο «Ο νέος προσανατολισμός της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής: Επιπτώσεις στις σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας». Ο τίτλος της συζήτησης ίσως να αποκαλύπτει από μόνος του τον τρόπο με τον οποίο οι αμερικανοί πολιτευτές αντιλαμβάνονται την Άγκυρα. Αρκεί κανείς να κοιτάξει το παρελθόν και να κάνει μια σύγκριση με τον τίτλο της περσινής ακροαματικής διαδικασίας: «Οι ΗΠΑ και η Τουρκία: Μια υποδειγματική συνεταιρική σχέση». Οι συγκυρίες, όμως, τότε ήταν πολύ διαφορετικές. Η συζήτηση είχε λάβει χώρα μερικούς μήνες μετά την ανάληψη καθηκόντων του νέου Προέδρου Μπαράκ Ομπάμα και λίγες μόλις εβδομάδες μετά την πρώτη επίσκεψη του «πλανητάρχη» σε μουσουλμανική χώρα, την Τουρκία. Η διαδικασία είχε λάβει χώρα στο πλαίσιο της υποεπιτροπής για τα θέματα της Ευρώπης, στην οποία προέδρευε ο πρώην βουλευτής Robert Wexler (μέλος του ΔΚ - Πολιτεία της Φλόριντα), γνωστός για τη φιλική του στάση απέναντι στην Άγκυρα. Η νέα διοίκηση διακατείχετο επίσης από προσδοκίες περί ενός «μεσολαβητικού» ρόλου που θα μπορούσε να αναλάβει η Άγκυρα μεταξύ των ΗΠΑ και του ισλαμικού κόσμου, με προφανή στόχο την εξομάλυνση των σχέσεων με την Ανατολή και τη διασφάλιση των αμερικανικών συμφερόντων. Έτσι, αγνοήθηκαν και δεν ελήφθησαν σοβαρά υπόψη σημαντικές ενδείξεις, όπως η αψιμαχία του ισλαμιστή πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον ισραηλινό Πρόεδρο στο Νταβός για τη στάση που θα τηρούσε η Άγκυρα κυρίως στα θέματα της Μέσης Ανατολής.

Όσα διημείφθησαν στο πλαίσιο της ακροαματικής διαδικασίας φέτος αποδεικνύουν τις λανθασμένες εκτιμήσεις της τότε νεοεκλεγμένης αμερικανικής κυβέρνησης για τις προθέσεις της Άγκυρας, αλλά και την τοποθέτηση της αμερικανικής αντιπολίτευσης στο επίμαχο θέμα. Μετά τις εισηγήσεις των Michael Rubin, Ian Lesser, Ross Wilson και του τούρκου Soner Cagaptay (όλοι τους ερευνητές με ειδίκευση στις διεθνείς σχέσεις και την Τουρκία, μεταξύ των οποίων και έμπειροι πρώην διπλωμάτες), ακολούθησαν οι τοποθετήσεις των μελών της Επιτροπής. Κατά τη διάρκεια της τρίωρης ακροαματικής διαδικασίας οι είκοσι περίπου αντιπρόσωποι επικεντρώθηκαν σε πέντε θέματα. Τα μέλη της Επιτροπής άσκησαν έντονη κριτική για την εν γένει αρνητική στάση που τηρεί η Άγκυρα έναντι των συμβατικών και άλλων υποχρεώσεών της απέναντι στους συμμάχους της. Εκφράστηκαν, όμως, με ιδιαίτερα επικριτικά σχόλια όσον αφορά την πολιτική της Τουρκίας κυρίως στη Μέση Ανατολή, καθώς, αφού πρώτα έστρεψε τα νώτα της στο Ισραήλ, φαίνεται να προσεγγίζει συστηματικά τη Συρία, το Ιράν και τη Χαμάς, χώρες και οργανώσεις με τις οποίες οι ΗΠΑ δεν διατηρούν ομαλές σχέσεις. Μέλη της Επιτροπής κατέκριναν ακόμη την άρνηση της Τουρκίας να αποδεχτεί τη γενοκτονία που διέπραξαν οι Νεότουρκοι εις βάρος των Αρμενίων και την έλλειψη βούλησης όσον αφορά το θέμα της βελτίωσης των σχέσεών της με την Αρμενία. Οι αντιπρόσωποι συζήτησαν ακόμη και θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος, όπως η συνεχιζόμενη τουρκική κατοχή στην Κύπρο και οι προβληματικές σχέσεις της Άγκυρας με την Αθήνα, με αφορμή τις παραβιάσεις στο Αιγαίο. Τέλος, επικρίθηκαν το επίπεδο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία, οι συνθήκες υπό τις οποίες είναι αναγκασμένο το Οικουμενικό Πατριαρχείο να επιτελεί το έργο του, η έλλειψη της ελευθεροτυπίας κ.ά.

Είναι ηλίου φαεινότερο ότι οι Αμερικανοί είναι δυσαρεστημένοι με τις πολιτικές που ακολουθεί η ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ στη διεθνή πολιτική σκακιέρα. Και τα εθνικά συμφέροντα των ΗΠΑ συγκρούονται πια φανερά με εκείνα της Τουρκίας, ως συνέπεια της προπετούς στάσης της τελευταίας κυρίως στη Μέση Ανατολή. Συνεπώς, οι συγκυρίες δείχνουν να αλλάζουν και εξαιτίας των επιλογών της η Άγκυρα κινδυνεύει, μετά το Ισραήλ, να βρεθεί αντιμέτωπη και με τις ΗΠΑ. Δεν υπάρχει, λοιπόν, αμφιβολία ότι η αλλαγή αυτή που σημειώθηκε στον διεθνή παράγοντα θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη στους στρατηγικούς σχεδιασμούς που αφορούν τη διαχείριση των εθνικών μας συμφερόντων.

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος

Το Παρόν της Κυριακής - 1/8/2010

Για περισσότερα...