Κινδυνεύει να ανατραπεί η εκλογική επιτυχία του ΑΚΡ

(Σκίτσο του Χασλέτ Σογιόζ, "Η τουρκικού τύπου Δημοκρατία", "Μιλιέτ", 28/5/2011)

Απρόσμενη τροπή έλαβε η απόφαση ακύρωσης της εκλογής κούρδων υποψηφίων βουλευτών από το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο. Μετά την εν λόγω εξέλιξη, κινδυνεύει να ανατραπεί άρδην η εκλογική επιτυχία που σημείωσε το ΑΚΡ την 12η Ιουνίου.<

Το κλίμα ευφορίας που είχε δημιουργηθεί στις τάξεις της κυβερνητικής παράταξης στην Τουρκία ανατράπηκε μετά την απόφαση των ανεξάρτητων βουλευτών να μην παραστούν στην τελετή ορκωμοσίας στην Εθνοσυνέλευση. Η εν λόγω απόφαση μειώνει τις πιθανότητες της ισλαμικής κυβέρνησης ΑΚΡ να πετύχει τους στόχους που είχε θέσει προεκλογικά, προβαίνοντας σε συνταγματική αναθεώρηση κοινής αποδοχής.

Πίσω από την ομόφωνη απόφαση των υποψήφιων βουλευτών που έχαιραν της υποστήριξης του κουρδικού Κόμματος της Ειρήνης και της Δημοκρατίας (BDP), βρίσκεται η απόφαση του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου (YSK) της Τουρκίας, η οποία ακύρωσε την εκλογή συνολικά έξι ανεξάρτητων υποψηφίων, οι οποίοι είχαν συγκεντρώσει τις απαραίτητες ψήφους για να εισέλθουν στην Εθνοσυνέλευση. Ένας από τους εν λόγω ανεξάρτητους βουλευτές είναι και ο Χατίπ Ντιτζλέ, ο οποίος εκτίει ποινή φυλάκισης 20 μηνών «για προπαγάνδα υπέρ τρομοκρατικής οργάνωσης», ενώ οι υπόλοιποι πέντε κρατούνται στο πλαίσιο της δίκης της «Ένωσης των Κοινοτήτων του Κουρδιστάν» (ΚCK).

Εκείνο που προκαλεί την έντονη αντίδραση του κουρδικού μετώπου που στήριξε τους ανεξάρτητους υποψηφίους, είναι το γεγονός ότι το YSK είχε εγκρίνει τη συμμετοχή των εν λόγω υποψηφίων στην εκλογική διαδικασία. Αρνήθηκε, όμως, να επικυρώσει το αποτέλεσμα της λαϊκής ετυμηγορίας, παραχωρώντας τις θέσεις στους υποψήφιους που είχαν έρθει δεύτεροι στην περιφέρειά τους.

Η απόφαση των κούρδων ανεξάρτητων βουλευτών να μην παραστούν στην τελετή ορκωμοσίας, δεν είναι μια απλή ένδειξη διαμαρτυρίας, αλλά συνιστά και ένα προειδοποιητικό μήνυμα προς την ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ να συμβιβαστεί προτού εκτραπεί η κατάσταση. Οι Κούρδοι απαίτησαν από την κυβέρνηση ΑΚΡ: α) να μην ορκιστεί βουλευτής ή υποψήφιά τους που επρόκειτο να αντικαταστήσει τον Ντιτζλέ, β) να τροποποιηθεί η νομοθεσία που εμποδίζει την ορκωμοσία του υποψηφίου τους, και γ) μετά την εν λόγω τροποποίηση να πραγματοποιηθεί η ορκωμοσία του Ντιτζλέ.

Αξίζει ακόμη να σημειωθεί ότι ο αριθμός των κούρδων ανεξάρτητων βουλευτών είναι τέτοιος που απειλεί να δυσχεράνει τη θετική εικόνα του ΑΚΡ. Η ισλαμική κυβέρνηση μπορεί ανά πάσα στιγμή να βρεθεί στη δυσάρεστη θέση να αντιμετωπίσει την πρόκληση εμβόλιμων εκλογών με βασικούς αντιπάλους τους Κούρδους, καθώς ο νόμος ορίζει ότι σε περίπτωση μαζικής παραίτησης τουλάχιστον 28 βουλευτών προκηρύσσονται εκλογές για να αναπληρωθούν οι κενές θέσεις. Ωστόσο, εντύπωση προκαλεί η αδράνεια και η επιπολαιότητα με την οποία χειρίστηκε την υπόθεση το κυβερνών κόμμα, γεγονός που θα μπορούσε να αποδοθεί στο κλίμα ευφορίας και αυτοπεποίθησης που δημιούργησε το πρόσφατο θετικό εκλογικό αποτέλεσμα (50%).

Εξάλλου, θα πρέπει κανείς να σημειώσει ότι ακυρώθηκε επίσης η εκλογή δύο υποψηφίων του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, οι οποίοι είναι κρατούμενοι στο πλαίσιο της υπόθεσης Εργκενεκόν. Οι εν λόγω υποψήφιοι, ένας καθηγητής και ένας δημοσιογράφος, ωστόσο, δεν έχουν δικαστεί ακόμη, καθώς δεν έχει ολοκληρωθεί, σύμφωνα με την επίσημη θέση της τουρκικής δικαιοσύνης, η ανακριτική διαδικασία και η συλλογή των απαραίτητων αποδείξεων.

Εν κατακλείδι μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι η σημαντική εκλογική επιτυχία που σημείωσε το ΑΚΡ πριν από δύο εβδομάδες έχει ήδη ξεπεραστεί. Η ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ θα είναι αναγκασμένη στο προσεχές διάστημα να ασχοληθεί με μια μεγάλη πρόκληση του μεγέθους του Κουρδικού ζητήματος. Η επιτυχία που θα σημειώσει στο εν λόγω θέμα, θα κρίνει και το μέλλον τόσο της ισλαμικής παράταξης όσο και του κεμαλικού κατεστημένου στη γείτονα χώρα.

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος

Το Παρόν της Κυριακής - 26/6/2011

Για περισσότερα...

Η επιτυχία των «ανεξάρτητων» και η προοπτική επίλυσης του Κουρδικού

Σημαντική επιτυχία σημείωσε η παράταξη των ανεξάρτητων υποψηφίων που υποστήριξαν το Κουρδικό Κόμμα στις εκλογές που διεξήχθησαν στις 12 Ιουνίου στην Τουρκία. Η δυναμική είσοδος των κούρδων βουλευτών στην τουρκική Εθνοσυνέλευση επαναφέρει στην επικαιρότητα το ενδεχόμενο επίλυσης του κουρδικού ζητήματος.

Το ισλαμικό κόμμα ΑΚΡ σημείωσε σημαντική επιτυχία στην εκλογική αναμέτρηση της περασμένης Κυριακής, συγκεντρώνοντας ποσοστό κοντά στο 50% και 326 έδρες. Στη σκιά της επιτυχίας του κόμματος του Ερντογάν διακρίνουμε επίσης σημαντική άνοδο στα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα οποία συγκέντρωσαν έναν διόλου ευκαταφρόνητο αριθμό εδρών. Συγκεκριμένα, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα πήρε 135 έδρες και το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης 53 έδρες. Στην Εθνοσυνέλευση εισήλθαν, ωστόσο, και ανεξάρτητοι υποψήφιοι οι οποίοι πέτυχαν να πυκνώσουν τις τάξεις τους σε σύγκριση με την προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση.

Το Κόμμα της Ειρήνης και της Δημοκρατίας (BDP), το οποίο εκφράζει τα αιτήματα των Κούρδων της Τουρκίας και έχει σοσιαλιστικό προσανατολισμό, ανήμπορο να ξεπεράσει το εκλογικό φράγμα του 10%, στήριξε τον άτυπο συνδυασμό «Εργασία, Ειρήνη και Δημοκρατία», πετυχαίνοντας να εκλέξει 36 «ανεξάρτητους» βουλευτές -10 περισσότερους σε σχέση με τις εκλογές του 2007- και να επικρατήσει σε τοπικό επίπεδο στη νοτιοανατολική Μικρά Ασία. Το τελικό ποσοστό των ανεξάρτητων που εκλέχθηκαν με τη στήριξη του BDP διαμορφώθηκε στο 5,74%, που αντιστοιχεί περίπου σε 2,5 εκατ. ψήφους.

Τα πρόσφατα εκλογικά αποτελέσματα, που έφεραν για τρίτη φορά νικητή το ΑΚΡ σε ισάριθμες αναμετρήσεις, αφήνουν να διαφανεί η ελπίδα ότι η ισλαμική ηγεσία, αφού δεν κατάφερε να καταλάβει τα 2/3 της Βουλής, θα αναγκαστεί να κάνει βήματα προς την κατεύθυνση ενός συμβιβασμού για τη σύνταξη και ψήφιση του πολυπόθητου νέου Συντάγματος. Το ΑΚΡ όχι μόνο δεν πέτυχε τον στόχο των 2/3, αλλά το θεαματικό ποσοστό του 50% μεταφράστηκε σε μόλις 326 έδρες, δηλαδή 17 λιγότερες από εκείνες που είχε εξασφαλίσει το 2007. Η εν λόγω «αστοχία» του ΑΚΡ, προβλέπουν τούρκοι αναλυτές, θα το αναγκάσει να κάνει κάποια ανοίγματα. Ωστόσο, τα περιθώρια συνεργασίας με τα υπόλοιπα κόμματα όπως το ΡΛΚ ή οι Γκρίζοι Λύκοι (ΜΗΡ) είναι εξαιρετικά περιορισμένα, για λόγους τόσο ιδεολογικούς όσο και πραγματικούς.

Στο πλαίσιο των περιορισμένων πολιτικών επιλογών που έχει ο ισλαμιστής πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δεν αποκλείεται να στραφεί προς το Κουρδικό Κόμμα, το οποίο βγήκε ενισχυμένο, για να εξασφαλίσει την απαραίτητη υποστήριξη για το νέο Σύνταγμα. Το ενδεχόμενο «συναλλαγής» μεταξύ των δύο κομμάτων έχει πολλές διαστάσεις.

Το ΑΚΡ, επιχειρώντας να απαλλαγεί από το στρατιωτικό Σύνταγμα, δεν αποκλείεται να επιχειρήσει να παρασύρει το Κουρδικό Κόμμα σε ένα παιγνίδι μικροπολιτικής, από το οποίο χαμένο θα βγει μάλλον το τελευταίο. Ας μην ξεχνάμε ότι το Κουρδικό Κόμμα, που ήρθε πρώτο σε πολλούς νομούς στη νοτιοανατολική Μικρά Ασία, συναγωνίστηκε το ΑΚΡ, το οποίο είχε σημαντικά ποσοστά στην περιοχή.

Το ενδεχόμενο συνεργασίας των Ισλαμιστών με τους Κούρδους θα μπορούσε να αποφέρει στον Ερντογάν και την απαραίτητη γι' αυτόν «δόξα» στη μάχη του εναντίον της «τρομοκρατίας», αλλά και εναντίον του κεμαλικού και στρατιωτικού κατεστημένου. Μια ενδεχόμενη συμφωνία μεταξύ του ΑΚΡ και του BDP με εκατέρωθεν υποχωρήσεις θα μπορούσε, θεωρητικά τουλάχιστον, να οδηγήσει σ' έναν περιορισμένο και ίσως βραχύβιο συμβιβασμό.

Ωστόσο, οι πιθανότητες να επουλώσει ο Ερντογάν την τόσο βαθιά «πληγή» της Τουρκίας, που λέγεται Κουρδικό, φαντάζουν περιορισμένες, καθώς δεν μπορεί να αγνοήσει ούτε το κατεστημένο που ήλεγχε την περιοχή με τα όπλα για περίπου δύο δεκαετίες, αλλά ούτε και τους πολιτικούς του αντιπάλους που «τρέφονται» από παρόμοια ζητήματα, όπως οι Γκρίζοι Λύκοι. Άλλωστε, θα πρέπει να υπολογίζουμε και τους άμεσα ενδιαφερόμενους.

Η προθεσμία που είχε ορίσει ο κούρδος ηγέτης Α. Οτσαλάν για τον τερματισμό της άτυπης «εκεχειρίας» έληξε στις 15 Ιουνίου και ο Ερντογάν δεν έστειλε παρά ασαφή και διφορούμενα μηνύματα. Μέλλει να δούμε την τροπή που θα πάρουν τα πράγματα μετά την αποφυλάκιση των κούρδων πολιτικών κρατουμένων που εξελέγησαν βουλευτές, καθώς και τη στάση που θα τηρήσουν οι 36 κατά την τελετή ορκωμοσίας τις προσεχείς ημέρες.

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος

Το Παρόν της Κυριακής - 19/6/2011

Για περισσότερα...

Οι εκλογές στην Τουρκία και οι στόχοι του ισλαμικού κόμματος ΑΚΡ

Οι βουλευτικές εκλογές που διεξάγονται σήμερα στην Τουρκία έχουν μια ιδιομορφία. Μολονότι συμμετέχουν στην εκλογική διαδικασία 15 πολιτικά κόμματα, είναι σχεδόν βέβαιο ότι τις περισσότερες ψήφους θα τις λάβει το κυβερνών ισλαμικό κόμμα ΑΚΡ.

Η ιδιαιτερότητα, όμως, της εκλογικής αυτής αναμέτρησης έγκειται στο ότι το ισλαμικό κόμμα, σε αντίθεση με τις προηγούμενες δύο εκλογικές αναμετρήσεις, θα δυσκολευτεί πολύ να πραγματοποιήσει τους στόχους που έθεσε προεκλογικά: την κατάκτηση των 2/3 των εδρών (367/550). Ο λόγος που ο ισλαμιστής ηγέτης της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει θέσει τόσο ψηλά τον πήχη, είναι ότι μια τόσο ισχυρή πλειοψηφία θα επέτρεπε στο ΑΚΡ να προχωρήσει απευθείας σε αναθεώρηση του στρατιωτικού Συντάγματος του 1982, χωρίς να κινδυνεύει να αντιμετωπίσει εμπόδια κατά την ψήφισή του, όπως είχε συμβεί στην περίπτωση ανάλογου νομοσχεδίου τον Μάιο του 2010. Υπενθυμίζουμε ότι στη δεύτερη μυστική ψηφοφορία που είχε διεξαχθεί στη Βουλή, ομάδα βουλευτών με εθνικιστικές τάσεις του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ είχαν αποσύρει την υποστήριξή τους την τελευταία στιγμή, με αποτέλεσμα να εκτεθεί η κυβέρνηση Ερντογάν. Για να μην ξαναβρεθεί εκ νέου σε τόσο δυσάρεστη θέση, ο Ερντογάν έχει προσφύγει στην προώθηση νεαρότερης ηλικίας υποψηφίων στις λίστες του κόμματος, ελπίζοντας ότι θα του φανούν πιο πιστοί από τους πρεσβύτερους συνεργάτες του.

Ας σημειωθεί ακόμη ότι η υιοθέτηση ενός νέου Συντάγματος ενδεχομένως να άρει τα εμπόδια για την υλοποίηση ενός κρυφού στόχου που έχει θέσει ο ισλαμιστής ηγέτης της Τουρκίας. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει εκφράσει την προτίμησή του για ένα προεδρικού τύπου πολιτικό σύστημα στην Τουρκία, όπου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα εκλέγεται με καθολική ψηφοφορία από τον λαό και όχι έμμεσα με ψηφοφορία που διεξάγεται στη Βουλή. Η εν λόγω προτίμηση έχει προϊδεάσει εδώ και καιρό αρκετούς αναλυτές για τις πραγματικές προθέσεις του ισλαμιστή πρωθυπουργού, ο οποίος κατά πάσα πιθανότητα στοχεύει να αναρριχηθεί με την πρώτη ευκαιρία στο Προεδρικό αξίωμα.

Λίγα εικοσιτετράωρα πριν από τη διεξαγωγή των εκλογών, οι πιθανότητες επίτευξης του στόχου που έχει θέσει ο Έρντογαν φαντάζουν μικρές. Το ισλαμικό κόμμα ΑΚΡ έχει ακολουθήσει επιθετική προεκλογική πολιτική, με στόχο αφενός τη συσπείρωση των ψηφοφόρων και οπαδών του και αφετέρου την προσέλκυση των αναποφάσιστων και της νεολαίας. Η αντιπαράθεση, όμως, που επιδιώχθηκε με τις Ένοπλες Δυνάμεις και τα αντίπαλα κόμματα για λόγους τακτικής, εφαρμόστηκε και στις σχέσεις με τον Τύπο. Οι ατυχείς επιλογές του Έρντογαν στη διαχείριση της εικόνας του με εκπροσώπους του τουρκικού Τύπου είχαν ως αποτέλεσμα να στραφεί εναντίον του και ο διεθνής Τύπος. Έτσι, σε διάστημα λίγων ημερών το ισλαμικό κόμμα ΑΚΡ και προσωπικά ο ίδιος ο πρωθυπουργός έλαβαν καταιγιστικά πυρά από διεθνούς φήμης έντυπα, όπως ο «Economist», η «Wall Street Journal» κ.ά., τα οποία προέτρεπαν τους ψηφοφόρους να μην ψηφίσουν το ΑΚΡ, αλλά την αντιπολίτευση, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για επικείμενο αυταρχισμό του ισλαμιστή ηγέτη. Έχοντας αντιληφθεί εγκαίρως το αρνητικό κλίμα, ο Έρντογαν απέφυγε να ανεβάσει περισσότερο τους τόνους της αντιπαράθεσης με τον στρατό, εκφράζοντας δημοσίως επαινετικά λόγια για τον αρχηγό των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Ο στόχος της κατάκτησης των 2/3 του Κοινοβουλίου θα εξαρτηθεί σε σημαντικό βαθμό επίσης από τα ποσοστά που θα συγκεντρώσουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Όλες οι δημοσκοπήσεις συνηγορούν ότι το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, που εκπροσωπεί την κεμαλική παράταξη, θα ξεπεράσει το ποσοστό του 23%, στέλνοντας έναν ικανοποιητικό αριθμό εκπροσώπων στην Εθνοσυνέλευση. Η είσοδος όμως του Κόμματος της Εθνικιστικής Δράσης στην Εθνοσυνέλευση, δηλαδή του κόμματος των «γκρίζων λύκων», δεν είναι σίγουρη, καθώς οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η πρόθεση ψήφου κυμαίνεται στο όριο του 10% που απαιτείται για την εκπροσώπηση των κομμάτων στη Βουλή. Στην εν λόγω περίπτωση η επόμενη Βουλή ενδέχεται να απαρτίζεται μόνο από δύο κόμματα, γεγονός που θα ευνοήσει το ΑΚΡ, επιτρέποντάς του να αυξήσει απρόσμενα τον αριθμό των βουλευτών του. Εξάλλου, θα πρέπει να υπολογίζει κανείς και το Κόμμα της Ειρήνης και της Δημοκρατίας, δηλαδή το κουρδικό κόμμα, οι υποψήφιοι του οποίου θα συμμετάσχουν στην εκλογική διαδικασία ως ανεξάρτητοι υποψήφιοι, για να αποφύγουν το όριο του 10%. Ο αριθμός των βουλευτών στην προκειμένη περίπτωση θα εξαρτηθεί κατά κύριο λόγο από την ικανότητα και τις δυνάμεις του εν λόγω κόμματος. Είναι πάντως γεγονός ότι τόσο οι ισλαμιστές του ΑΚΡ όσο και οι κεμαλιστές του ΡΛΚ, έχουν δοκιμάσει τα πάντα για να δελεάσουν τους κουρδικούς πληθυσμούς της Νοτιοανατολικής Μικράς Ασίας και να τους πάρουν με το μέρος τους.

Το αποτέλεσμα των εκλογών στην Τουρκία ενδιαφέρει τους πάντες. Στην περίπτωση μιας ισχυρής πλειοψηφίας του ΑΚΡ, όπως θα επιθυμούσε ο Ερντογάν, ελλοχεύει ο κίνδυνος το ισλαμικό κόμμα να συγκεντρώσει τόση εξουσία ώστε να διολισθήσει στον αυταρχισμό, όπως συνέβη άλλοτε με το Δημοκρατικό Κόμμα του Μεντερές. Επιπλέον, η εν λόγω πλειοψηφία θα έχει αντίκτυπο και στις εξωτερικές σχέσεις της χώρας. Ο έλεγχος των 2/3 της Εθνοσυνέλευσης θα μπορούσε να δώσει υπερβολική αυτοπεποίθηση στις κινήσεις της ισλαμικής κυβέρνησης στο διεθνές στερέωμα, οδηγώντας τη σε περιφρόνηση τόσο των Μεγάλων Δυνάμεων όσο και των γειτόνων της, όπως εμείς. Δεδομένης της στρατηγικής που ακολουθεί η σημερινή διπλωματική ηγεσία της Τουρκίας, με τις ευλογίες της στρατιωτικής ηγεσίας, εκτίμησή μας είναι ότι όσο μεγαλύτερα τα ποσοστά που θα φέρει το ΑΚΡ, τόσο μεγαλύτερος και ο κίνδυνος για «εκτροχιασμό» των ελληνοτουρκικών σχέσεων, καθώς έχει αποκαλυφθεί το πραγματικό περιεχόμενο της ρητορείας των «μηδενικών προβλημάτων». Άλλωστε, εάν η κυβέρνηση ΑΚΡ ήταν ειλικρινής στις προθέσεις της για επίλυση των πραγματικών προβλημάτων με την Ελλάδα, όπως η αποκατάσταση της διεθνούς τάξης στην Κύπρο, ο τερματισμός των διεκδικήσεων στο Αιγαίο και η άρση του casus belli, που αντίκειται στο Διεθνές Δίκαιο, η απόσυρση των «ταραξιών» από την ελληνική Θράκη, η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και η άρση των πιέσεων στο Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως και στους εκεί ομογενείς κ.λπ., δεν θα είχε ανάγκη ούτε από τα οκτώ χρόνια που κύλησαν από την ημέρα που ήρθε στην εξουσία της γείτονος, αλλά ούτε και από πλειοψηφία 2/3 στη Βουλή! Συνεπώς, συνετότερο θα είναι να μην οραματιζόμαστε «νέες εποχές» στις σχέσεις Αθήνας - Άγκυρας την επαύριον των εκλογών. Τι ευτυχέστερο γεγονός στην περίπτωση που διαψευστούμε και σημειωθεί πραγματική πρόοδος.

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος

Το Παρόν της Κυριακής - 12/6/2011

Για περισσότερα...

Το συνέδριο της Συριακής Αντιπολίτευσης στην Τουρκία

(Getty Images, Συνέδριο Συριακής Αντιπολίτευσης, Αττάλεια, 1/6/2011)

Ισχυρό μήνυμα έστειλε η Άγκυρα στη Δαμασκό φιλοξενώντας συνέδριο της συριακής αντιπολίτευσης στο έδαφός της. Η πραγματοποίηση του εν λόγω συνεδρίου είναι αποκαλυπτική του τουρκικού ενδιαφέροντος για το μέλλον των τουρκοσυριακών σχέσεων.

Συνέδριο της συριακής αντιπολίτευσης έλαβε χώρα πριν από λίγες ημέρες στη μεσογειακή πόλη Αττάλεια της Τουρκίας, μόλις λίγες εκατοντάδες χιλιόμετρα από την τουρκοσυριακή μεθόριο. Η πραγματοποίηση του συνεδρίου σε τουρκικό έδαφος μπορεί να ερμηνευτεί ως προειδοποίηση εκ μέρους της ισλαμικής κυβέρνησης ΑΚΡ για τη στάση που πρόκειται να τηρήσει η Άγκυρα στο εξής απέναντι στο καθεστώς Μπασάρ αλ-Άσαντ.

Την εβδομάδα που κύλησε, περίπου 200 εκπρόσωποι της συριακής αντιπολίτευσης πραγματοποίησαν, με τις ευλογίες της Άγκυρας, συνέδριο στην Αττάλεια. Στο «Συνέδριο για την Αλλαγή στη Συρία» συμμετείχαν μέλη τόσο της εξόριστης αντιπολίτευσης, όπως οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι της Συρίας, που εκπροσωπήθηκαν από μια ομάδα 40 περίπου ατόμων, όσο και από τη Συρία, όπως οι Κούρδοι της Συρίας, που συμμετείχαν με 65 εκπροσώπους. Σκοπός του συνεδρίου ήταν η δημιουργία κατάλληλου πολιτικού πλαισίου για να οδηγηθεί η χώρα σε ένα πλουραλιστικό πολιτικό σύστημα. Για την παρακολούθηση των αποφάσεων και την υλοποίηση του σχεδίου δράσης που αποφασίστηκε στην Αττάλεια, το συνέδριο πρότεινε τη σύσταση ενός συμβουλίου απαρτιζόμενου από 31 μέλη, το οποίο έλαβε την έγκριση των συνέδρων με πλειοψηφία 80%. Στο εν λόγω συμβούλιο συμμετέχουν εκπρόσωποι από όλο το κοινωνικοπολιτικό φάσμα. Συγκεκριμένα, συμμετέχουν με 4 εκπροσώπους η ομάδα της «Διακήρυξης της Δαμασκού», οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, οι Κούρδοι της Συρίας και οι νεολαίοι, ενώ με 3 εκπροσώπους συμμετέχουν οι γυναίκες και οι Αλαουίτες. Στο συμβούλιο συμμετέχουν επίσης οι Δρούζοι και οι Χριστιανοί, έχοντας από έναν εκπρόσωπο, αλλά και 7 ανεξάρτητοι. Το εν λόγω συμβούλιο θα είναι επιφορτισμένο με τον ορισμό της Διοικούσας Επιτροπής, η οποία θα επωμιστεί την ευθύνη της πραγματοποίησης των μεταρρυθμίσεων στο συριακό πολιτικό σύστημα.

Η διοργάνωση του συνεδρίου στην Τουρκία προκάλεσε αρνητικά σχόλια για τη στάση της Άγκυρας, η οποία κατηγορήθηκε για πολιτικό οπορτουνισμό. Ο υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου αναγκάστηκε μάλιστα να δηλώσει ότι το εν λόγω συνέδριο «δεν θα πρέπει να ερμηνευτεί ως κίνηση εγκατάλειψης του καθεστώτος αλ-Άσαντ», σημειώνοντας ότι την ίδια περίοδο διαδήλωναν επίσης στην Τουρκία ομάδες που πρόσκεινται στη Δαμασκό («Ζαμάν», 3/6/2011).

Το ότι η Τουρκία άναψε το πράσινο φως για τη φιλοξενία ενός συνεδρίου σύρων αντιπολιτευόμενων στο έδαφός της δεν θα πρέπει να προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς τα στρατηγικά συμφέροντα που διακυβεύονται για την ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ σε περίπτωση ανατροπής του Μπασάρ αλ-Άσαντ. Υπενθυμίζουμε ότι επί αλ-Άσαντ του νεώτερου η Άγκυρα πολλαπλασίασε τα έσοδά της από το διμερές εμπόριο με τη Δαμασκό, εξάλειψε τις πολιτικές τριβές και «εκμηδένισε» τα προβλήματα ασφάλειάς της. Άλλωστε, η ανησυχία της ισλαμικής κυβέρνησης είναι πρόδηλη και από τις πάμπολλες συστάσεις και υποδείξεις που έχει κάνει προς τον Μπασάρ αλ-Άσαντ από την πρώτη στιγμή της συριακής εξέγερσης. Σημαντικά μέλη της κυβέρνησης Ερντογάν, της τουρκικής ασφάλειας και διπλωματίας παρέλασαν από τη Δαμασκό επιχειρώντας να τον πείσουν να πάψει να χρησιμοποιεί ασύμμετρη βία προς τα εξεγερμένα πλήθη και να αναλάβει την ηγεσία των μεταρρυθμίσεων.

Ενώπιον των κοσμογονικών αλλαγών που λαμβάνουν χώρα στη γειτονιά της, η ισλαμική κυβέρνηση ΑΚΡ δεν έχει άλλη επιλογή από το να διασφαλίσει το εθνικό της συμφέρον. Στην προσπάθειά της αυτή δεν δίστασε να αναμειχθεί ενεργά ακόμη και στα εσωτερικά ζητήματα της γειτονικής της Συρίας. Όλα δείχνουν πως το επόμενο στοίχημα της Άγκυρας είναι να αναλάβουν την εξουσία στη Δαμασκό κύκλοι φίλα προσκείμενοι στην Τουρκία, ώστε η πορεία των τουρκοσυριακών σχέσεων να δεχτεί όσο το δυνατόν λιγότερα πλήγματα.

Κ. Βοσπορίτης, ο νεώτερος

Το Παρόν της Κυριακής - 5/6/2011

Για περισσότερα...